1. Ποτέ δεν υπήρξαν σχολεία για διαφθορά ή έγκλημα – εκτός από τις σπάνιες περιπτώσεις όπου άτομα εκπαιδεύονται ως κατάσκοποι και ειδικοί πράκτορες και μαθαίνουν εξαπάτηση, κλοπή, δολιοφθορά και φόνο. Γενικά, όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, κρατικά και ιδιωτικά, δεν διδάσκουν διαφθορά κι έγκλημα. Εν τούτοις η διαφθορά είναι πολύ διαδεδομένη.
Η απόκτηση του κακού και της ανηθικότητας είναι πολύ πιο εύκολη από την ανάπτυξη της εντιμότητας και καλοσύνης.
Τα παιδιά είναι έτοιμα να δεχθούν ό,τι τους δίνεται, ό,τι τους παρουσιάζουν οι μεγάλοι. Ειδικά τα ευχάριστα και συχνά τα λάθος πράγματα. Ακόμα κι όταν δεν τους δίνονται πράγματα, πράγματα που οι μεγάλοι κρύβουν, τα μικρά παιδιά έχουν την ικανότητα να τα αισθάνονται, να τα ψυχανεμίζονται και να τα μιμούνται. Έτσι μαθαίνουν να οργίζονται, να ζηλεύουν, να τρομάζουν, να διεκδικούν πράγματα, να λένε ψέματα.
Τα παιδιά έχουν μεγάλη δεκτικότητα και πολλή ενέργεια. Είναι όπως άνθρωποι που ξαφνικά έχουν αποκτήσει πολλά χρήματα. Μπορούν να οδηγηθούν σε οποιαδήποτε κατεύθυνση προς το καλό ή το κακό, μια ευκατάστατη ζωή μέτρου ή φαυλότητα και ασωτία.
Το παιδί θα στραφεί στη μια ή στην άλλη κατεύθυνση ανάλογα με το τι φέρνει μαζί του στη γέννηση και με τα παραδείγματα γύρω του.
2. Όπως έγραψα νωρίτερα, η βασική εκπαίδευση γίνεται προτού το παιδί πάει στο δημοτικό, στην ηλικία 0 ως 5 ή 6. Και σε αυτά τα χρόνια το παιδί έχει την ύψιστη δεκτικότητα και την περισσότερη ενέργεια.
Σε αυτή την ηλικία είναι φανερό πως τα παιδιά θέλουν να παίζουν αλλά και να ερευνούν και να μαθαίνουν.
Επειδή ακριβώς έχουν αυτή τη μεγάλη ευαισθησία πρέπει να ζουν και να μεγαλώνουν σε κλίμα αγάπης, ασφάλειας κι ευτυχίας. Στα δε πρώτα τρία χρόνια πρέπει να λείπει όσο είναι δυνατόν ο πόνος – η θλίψη και η δυστυχία. Και μόνο οι γονείς μπορούν να προσφέρουν τέτοιο κλίμα.
Δυστυχώς ζούμε σε μια κοινωνία όπου οι συνθήκες είναι κάθε άλλο παρά ιδανικές. Οι περισσότεροι ζούμε σε διαμερίσματα σε πολυκατοικίες δίχως κήπους και αυλές. Όχι μόνο οι πατέρες μα και οι μητέρες, πιεσμένες και αγχωμένες, είναι αναγκασμένες να πηγαίνουν να εργάζονται. Υπάρχουν επίσης αδέλφια, μικρότερα ή μεγαλύτερα που και αυτά θέλουν χώρο για παιχνίδι και μελέτη.
Αυτές οι συνθήκες αναγκάζουν τους γονείς να στέλνουν τα μικρά, κάποτε και σε ηλικία 2 ετών, σε νηπιαγωγεία (ή και παιδικούς σταθμούς) όπου μαθαίνουν διάφορες κοινωνικές συνήθειες της σύγχρονης ζωής όπως το να παίζουν ομαδικά, να τρώνε με κάποια ευπρέπεια και παρόμοια.
Αλλά στα νηπιαγωγεία μπορούν να αποκτήσουν και κακά στοιχεία από τα άλλα παιδιά – τα αγόρια από τα κορίτσια και το αντίθετο.
Η απλή αλήθεια είναι πως όλα αυτά μπορούν να γίνουν πολύ καλύτερα στο σπίτι από τους γονείς και ειδικά τη μητέρα.
3. Από μια άποψη, η ζωή του παιδιού στην περίοδο 0-6 είναι μια ανάπτυξη συμβίωσης με άλλους κι επικοινωνίας, παράλληλα με την εξοικείωση με τον υλικό κόσμο.
Παιδίατροι και ψυχολόγοι λένε (και μέσα στα πλαίσια της περιορισμένης παρατήρησής τους έχουν δίκιο) πως πολλά πράγματα στην ανάπτυξη του μικρού παιδιού βασίζονται στις ανταποκρίσεις της μητέρας του στα σήματά του.
Αυτά δεν είναι πάντα προφανή σωματικά σήματα – λόγια ή χειρονομίες ή εκφράσεις προσώπου – ειδικά στο πρώτο έτος που το βρέφος δεν μπορεί να μιλήσει. Αλλά όσο περισσότερες ανταποκρίσεις δέχεται το μικρό τόσο περισσότερα σήματα θα εξωτερικεύσει.
Αν η μητέρα (ή νταντά, παραμάνα, γιαγιά ή δασκάλα, ή όποιο πρόσωπο ασχολείται με το μικρό) δεν ανταποκρίνεται σε αυτά τα μη σωματικά ή λεκτικά σήματα, το μικρό αποθαρρύνεται κι έτσι ένα μεγάλο μέρος του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος θα μείνει αναξιοποίητο.
Ο ρόλος της μητέρας (ή όποιου άλλου προσώπου) δεν εξαντλείται στη φροντίδα για τις σωματικές ανάγκες του μικρού. Πολύ σημαντικότερη είναι η ευαισθησία της στα λεπτά σινιάλα του παιδιού, η ανταπόκρισή της σε αυτά και η συνακόλουθη συμβολή της στο ξεδίπλωμα λεπτότερων λειτουργιών του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος που εκδηλώνουν τη λεπτή, νοερή επικοινωνία.
Αν η μητέρα δεν προσλαμβάνει αυτά τα λεπτότερα μηνύματα ή δεν ανταποκρίνεται σε αυτά και ανταποκρίνεται μόνο στα χοντρά σινιάλα, (κραυγές και σωματικές κινήσεις) το μικρό θα περιοριστεί σε αυτά εκφράζοντας τις απαιτήσεις του για φαγητό, ζεστασιά, φρέσκια φασκιά κοκ.
Έτσι η πνευματική πλευρά του μικρού μένει παραμελημένη και υπανάπτυκτη. Έτσι το παιδί μεγαλώνει με την πεποίθηση πως μόνο η σωματική διάπλαση κι ευημερία και μόνο ο υλικός κόσμος έχουν σημασία.
Δεν είναι δύσκολο να δούμε πόσο εύκολα αυτή η πεποίθηση εδραιώνεται και μπορεί να οδηγήσει, με την ανάπτυξη του εγωισμού, σε διάχυτη διαφθορά.
Στο επόμενο θα σας ιστορίσω το πείραμα με βρέφη που έκανε ο Φρειδερίκος 2 της Σικελίας στον 13ο αιώνα κχ.
