1. Ναι, η καύση ζωντανών γυναικών (χηρών) μαζί με τον νεκρό σύζυγο ήταν ένα απάνθρωπο έθιμο σε ορισμένες περιοχές της Ινδίας. Το σταμάτησαν οι Βρετανοί στη δεκαετία 1840.
Οι Ινδοί συχνά ανάγκαζαν τη χήρα να ανέβει στην πυρά και να καεί ζωντανή μαζί με το πτώμα του συζύγου. Αυτό προκαλούσε φρίκη στους Βρετανούς οι οποίοι πέρασαν νόμους που απαγόρευαν το βάρβαρο, όπως τους φαινόταν, έθιμο. Απαγόρευσαν επίσης και το άλλο έθιμο, τον λιθοβολισμό των λεπρών. Οι Ινδοί ιερωμένοι εξοργίστηκαν και οργάνωσαν μεγάλη διαδήλωση έξω από το Κυβερνείο δείχνοντας τη δυσαρέσκειά τους για την επέμβαση ξένων στις θρησκευτικές παραδόσεις τους.
Ο Σερ Charles Napier, κυβερνήτης (1843-47), τους είπε: “Πολύ καλά. Αυτό είναι το δικό σας έθιμο – να καίγονται ζωντανές οι χήρες. Έχουμε κι εμείς ένα έθιμο. Όταν άνθρωποι καίνε γυναίκες τους κρεμάμε και δημεύουμε όλη την περιουσία τους. Θα δώσω εντολή να κατασκευαστούν τα ικριώματα για να κρεμαστούν όσοι επιδοθούν σε αυτή την πράξη”.
Ο όχλος σκόρπισε, οι ιερείς επίσης εξαφανίστηκαν και το απάνθρωπο έθιμο έπαψε.
2. Σατί είναι η σανσκριτική satī “καλή/πιστή γυναίκα”. Πράγματι μερικές γυναίκες ήταν τόσο δασκαλεμένες από πολύ μικρή ηλικία που δέχονταν παθητικά τη μοίρα τους. Άλλες όμως όχι.
Η αλήθεια είναι πως δεν αναφέρεται καύση γυναικών στους Βέδες. Ούτε ο Μάνου στους νόμους του (Manusmṛti) αναφέρει αυτήν την πρακτική. Αναφέρεται πολύ αργότερα στα μεσαιωνικά κείμενα Purāņa. Στο Garuda πουράνα λέγεται (2.4.91):
Η γυναίκα που ανεβαίνει στην πυρά και καίγεται με τον σύζυγό της μένει στον παράδεισο για τόσα έτη όσες είναι και οι τρίχες στο σώμα της.
Αλλά ένα άλλο κείμενο, το Mahānirvāna Tantra λέει πως η γυναίκα πάει στην κόλαση: “Καμιά γυναίκα δεν πρέπει να καίγεται διότι είναι το ομοίωμά σου, Κυρία των οικογενειών!” λέει ο θεός Shiva στη σύζυγό του Durgā. “Εσύ διαμένεις στην ενουσία όλων των γυναικών στον κόσμο” (MNT 10.79-80).
3. Νωρίτερα η πράξη της καύσης ήταν καθαρά θεατρική. Η χήρα όντως ανέβαινε στην πυρά (προτού ανάψει) και ξάπλωνε δίπλα στο πτώμα. Μα αμέσως ο πιο κοντινός άντρας συγγενής ερχόταν και της έλεγε να σηκωθεί και να γυρίσει στον κόσμο των ζωντανών. Τα λόγια είναι από έναν ύμνο στην αρχαία συλλογή Ŗgveda 10.18.8.
Σήκω, γυναίκα, στον κόσμο των ζωντανών, έλα από εκεί που ξάπλωσες στο πλευρό του νεκρού! Έζησες τη ζωή σου πλήρως ως σύζυγος αυτού που σε πήρε από το χέρι σε γάμο.
