1. Τον Σεπτέμβριο 1939 οι Γερμανοί από τη δύση και, αργότερα, οι Σοβιετικοί από την ανατολή, εισέβαλαν στην Πολωνία και την κατασπάραξαν. Εκατοντάδες χιλιάδες Πολωνοί, άμαχοι και μαχόμενοι, εξοντώθηκαν. Οι Ναζί εξόντωσαν τους Εβραίους, οι Μπολσεβίκοι τους μεσοαστούς, αξιωματικούς, κληρικούς, διανοούμενους.
Το μίσος των σοβιετικών είναι παλιό και κατανοητό καθώς είχαν υποστεί μια σοβαρή ήττα το 1920 από τον στρατηγό Pilsudski που αργότερα έγινε Πρόεδρος της χώρας.
Ο Pilsudski είχε το 1932 κάνει μια Συμφωνία Μη-Επίθεσης με τους Σοβιετικούς την οποία ανανέωσε το 1934 ως τον Δεκέμβριο του 1945!
Την ίδια χρονιά η Πολωνία υπέγραψε με τη Γερμανία (τον Ιανουάριο 1934) μια δεκάχρονη Συμφωνία Μη-Επίθεσης με την οποία ο Χίτλερ αναγνώρισε τα σύνορα της Πολωνίας, όπως αυτά καθορίστηκαν στις Βερσαλίες το 1918.
2. Ο Χίτλερ, σε αντίθεση με προηγούμενες κυβερνήσεις έτρεφε κάποια συμπάθεια προς τον Pilsudski και τους Πολωνούς. Οι διμερείς σχέσεις ήταν φιλικές καθώς και οι δυο χώρες θεωρούσαν εχθρό τους Μπολσεβίκους στην ΕΣΣΔ. Οι Πολωνοί, μάλιστα, απέρριψαν ένα σχέδιο της Γαλλίας και Τσεχοσλοβακίας για μια συμμαχία κατά της Γερμανίας.
Μια επιστολή του Χίτλερ προς τον Χίμλερ (4/3/1944) λέει: ‘Οι Πολωνοί είναι οι πιο νοήμονες από όλους τους λαούς που η Γερμανία ήρθε σε επαφή στον Πόλεμο στην Ευρώπη… Η γερμανική ευταξία συνδυασμένη με την πολωνική δημιουργική φαντασία θα δώσει εξαιρετικά αποτελέσματα’.
Ήταν μια μεγάλη αλλαγή από τις διαθέσεις του δικτάτορα το 1930, όταν έλεγε πως οι Πολωνοί και οι Τσέχοι ‘είναι όχλοι που δεν αξίζουν μια δεκάρα παραπάνω από τους κατοίκους του Σουδάν ή της Ινδίας. Πως μπορούν να απαιτούν τα δικαιώματα ανεξάρτητων χωρών;’
3. Οι σχέσεις των δυο χωρών χάλασαν το 1937 με τον θάνατο του Joseph Pilsudski. H νέα κυβέρνηση αντέστρεψε τις διπλωματικές διαπραγματεύσεις με τη Γερμανία για το θέμα του Danzig, τον διάδρομο που ήθελαν οι Γερμανοί για να ενωθούν με την ανατολική Πρωσία, και τις γερμανικές μειονότητες στην Πολωνία.
Οπωσδήποτε μερικές απαιτήσεις των Γερμανών ήταν απαράδεκτες. Αλλά οι Πολωνοί αρνούνταν τώρα οποιαδήποτε διαπραγμάτευση.
Το χειρότερο, όμως, ήταν πως μερικοί σούπερ-εθνικιστές Πολωνοί άρχισαν να επιτίθενται και να ενοχλούν τους Γερμανούς στην Πολωνία με την κάλυψη της κυβέρνησης. Δεν υπήρξαν πογκρόμ και μαζικά κινήματα. Μα σίγουρα υπήρξαν ξυλοδαρμοί, κλοπές, δημεύσεις, παράνομες φυλακίσεις, βανδαλισμοί και δολοφονίες.
Η Γερμανία έστειλε αναφορές στην Κοινωνία των Εθνών και διαμαρτυρήθηκε, μα αγνοήθηκε. Μερικές εφημερίδες στις Δυτικές χώρες ερεύνησαν και πιστοποίησαν τις εγκληματικές ενέργειες κατά των Γερμανών.
4. Παραδόξως, την ίδια περίοδο η Πολωνία απαιτεί να δοθούν όμοια δικαιώματα στις πολωνικές μειονότητες στην Τσεχοσλοβακία όπως στις γερμανικές. Οι Τσεχοσλοβάκοι δέχθηκαν.
Τον Σεπτέμβριο 1938 συνυπέγραψαν την κατάπτυστη Συμφωνία του Μονάχου ο Τσάμπερλεϊν (Αγγλία), ο Ντελαντιέ (Γαλλία) και ο Μουσολίνι (Ιταλία). Σύμφωνα με αυτήν ή Τσεχοσλοβακία θα παρέδιδε στη Γερμανία τη Σουδητία (βορειοδυτικές περιοχές με μεγάλη γερμανική μειονότητα) και θα ικανοποιούσε τις εδαφικές απαιτήσεις της Ουγγαρίας (νοτιοανατολικά) και της Πολωνίας (βόρεια).
Τον ίδιο καιρό (30/9/38) οι Πολωνοί παρέταξαν 6 μεραρχίες κοντά στα σύνορα με τη Τσεχοσλοβακία. Κι ενώ η Γερμανία πήρε τη Σουδητία με 1 εκμ Τσεχοσλοβάκους, η Πολωνία πήρε μερικές εκατοντάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα στην περιοχή Teschen με 80.000 Πολωνούς μα και 150.000 Τσέχους.
5. Οι Ευρωπαίοι καταδίκασαν την ενέργεια της Πολωνίας. Ο δε Τσώρτσιλ που αργότερα θα έκανε ό,τι μπορούσε για μη μείνει δορυφόρος των Σοβιετικών η Πολωνία είπε πως η χώρα έμοιαζε με ‘άπληστη ύαινα της Ευρώπης’.
Στην Πολωνία κυκλοφορούσε η ρήση πως ‘Οι Γερμανοί θα πάρουν την ελευθερία μας, οι Σοβιετικοί την ψυχή μας.’
Τον Σεπτέμβριο 1939 συνέβησαν και τα δύο. Οι Πολωνοί έχασαν την ελευθερία και την ψυχή τους ως το 1991 και την κατάρρευση της Σοβιετίας.
