1. Τον Μάρτιο 1970 ο πρίγκιπας Σιχανούκ εκδιώχθηκε από την ίδια του την κυβέρνηση με τις ευλογίες (μα όχι την ενεργό συμμετοχή) της αμερικανικής περιβόητης CIA.
Με την αναστάτωση που ακολούθησε άρχισαν επιθέσεις εναντίον των Βιετναμέζων στην Καμπότζη που αποτελούσαν μια μειονότητα 450.000 ατόμων. Σύντομα περίπου τα δύο τρίτα εξαναγκάστηκαν να καταφύγουν στον Νότιο Βιετνάμ.
Το Ανόι (πρωτεύουσα κομμουνιστών Βόρειου Βιετνάμ) δεν έβρισκε υποστηρικτές στην Καμπότζη παρά μόνο στους ακραίους κομμουνιστές Χμερ Ρουζ και αποφάσισε να τους στηρίξει παρέχοντας όπλα και στρατιωτικούς συμβούλους και εκπαιδεύοντας αρκετούς στα βιετναμέζικα στρατόπεδα και διάφορα άλλα κέντρα.
Σύντομα επήλθε σύγκρουση μεταξύ των δυνάμεων της Δημοκρατικής Πτέρυγας στην Καμπότζη και των κομμουνιστών, που είχαν ισχυρότερες στρατιωτικές δυνάμεις. Οι Δημοκρατικοί Χμερ ζήτησαν βοήθεια και οι Αμερικάνοι άρχισαν να βομβαρδίζουν μαζικά τους Χμερ Ρουζ.
2. Οι βομβαρδισμοί (ρίχθηκαν 540.000 τόνοι εκρηκτικών) οπωσδήποτε καθυστέρησαν μα δεν σταμάτησαν την πρόοδο των Χμερ Ρουζ που έσφιγγαν τον κλοιό τους γύρω από τα αστικά κέντρα τόσο που αυτά έπαιρναν προμήθειες μόνο από αερομεταφορές. Επιπλέον, οι χωρικοί στην ύπαιθρο υπέφεραν τόσο πολύ από τους βομβαρδισμούς που πρόθυμα τώρα έμπαιναν στις μονάδες των Κόκκινων.
Σε μια άλλη παράμετρο, πολλοί χωρικοί έσπευδαν να καταφύγουν στις πόλεις δημιουργώντας νέες αναστατώσεις στη διοίκηση. Αργότερα δε οι Χμερ Ρουζ θα το έβρισκαν σχετικά εύκολο να αδειάσουν τις πόλεις καθώς οι πρόσφυγες χωρικοί ήθελαν αν επιστρέψουν στα μέρη τους. Και οι Κόκκινοι μπορούσαν να προπαγανδίζουν πως «Νικήσαμε τη μεγαλύτερη υπερδύναμη…»
Στις 17/4/1975 έπεσε και η Πνομ Πεν. Μα κανείς δεν έδωσε τη δέουσα προσοχή στο γεγονός πως όταν το προηγούμενο έτος οι Κόκκινοι κατέλαβαν την αρχαία πρωτεύουσα Oudong, σφαγίασαν χιλιάδες πολίτες αδίστακτα.
3. Το ΚΚ Καμπότζης ιδρύθηκε το 1951 ως μέρος του ΚΚ Ινδοκίνας που ιδρύθηκε από τον Ho Chi Minh και είχε την έδρα του στο Βιετνάμ. Μα με την επικράτηση των Χμερ Ρουζ και τη συνακόλουθη ανακατασκευή της Ιστορίας, το ΚΚ Καμπότζης ιδρύθηκε το 1960 από τους Χμερ.
Ταυτόχρονα οι Χμερ του Ρολ Ποτ άρχισαν να εξολοθρεύουν τους παλαιότερους κομμουνιστές που συνεργάζονταν με τους Βιετναμέζους Μινχ.
Καθώς η «απελευθέρωση» σάρωνε τη χώρα, ιδρύθηκαν «κέντρα καταστολής» που δεν διέφεραν από «κέντρα κράτησης» (=φυλακές) και άρχισαν οι εκτελέσεις. Ήταν προετοιμασίες για εκκενώσεις κι εκτοπίσεις.
Μαζικές εκτοπίσεις ή μετατοπίσεις είχαν αρχίσει το 1973 όταν 40.000 άνθρωποι μετατοπίστηκαν από την Επαρχία Τακέο σε ζώνες στα σύνορα με το Βιετνάμ. Μετά την αποτυχία τους να καταλάβουν την πόλη Kompong Chem, οι Χμερ πήραν μαζί τους χιλιάδες πολίτες στα καταφύγια–στρατόπεδά τους. Και όταν κατέλαβαν την Kratie, την εκκένωσαν αμέσως από τους κατοίκους της.
4. Η εκκένωση της Πνομ Πεν σοκάρισε τα διεθνή μίντια που άρχισαν να βλέπουν πως κάτι πολύ παράξενο γινόταν στην Καμπότζη και πως ο κομμουνισμός της ήταν πολύ ιδιαίτερος.
Οι κάτοικοι πείσθηκαν από τους νέους δυνάστες πως επρόκειτο για μέτρο ασφαλείας: έπρεπε να εκκενώσουν την πόλη για να εξασφαλίσουν προστασία από αμερικανικούς βομβαρδισμούς και καλύτερη σίτιση.
Στη διάρκεια της εκτόπισης λίγες ζωές χάθηκαν. Οπωσδήποτε όσοι αντιστάθηκαν εκτελέστηκαν όπως και οι αιχμαλωτισμένοι εχθροί. Μα η ίδια η εκκένωση των πολιτών έγινε δίχως κτηνώδη βία: οι πολίτες δεν ληστεύτηκαν ούτε καν ψάχτηκαν.
Από τα 2 εκατομμύρια του πληθυσμού, οι απώλειες σε ζωή έφθασαν τις 10.000 – ηλικιωμένοι, άρρωστοι, μερικοί (κάποτε ολόκληρες οικογένειες) που αυτοκτόνησαν και ορισμένοι άλλοι.
Καθώς η εκκένωση γινόταν και σε άλλες πόλεις, ξαφνικά το 50% περίπου του σύνολου πληθυσμού βρέθηκε στον δρόμο!
Οι Κόκκινοι τους έδωσαν 24 ώρες να ετοιμαστούν για το ταξίδι και τους είπαν ψέματα πως θα επέστρεφαν μετά από 3-4 μέρες. Μα σε όλη τη διάρκεια της εκτόπισης, δεν τους έδωσαν ούτε τροφή ούτε φαρμακευτική περίθαλψη!
5. Καθ’ οδόν στην ύπαιθρο έγινε η πρώτη κατηγοριοποίηση. Οι Χμερ έψαχναν για αξιωματικούς του στρατού και ανώτερους κρατικούς αξιωματούχους έτσι ώστε, όπως έλεγαν, ο Σιχανούκ να σχηματίσει μια νέα κυβέρνηση στην πρωτεύουσα. Οι ανακριτές δέχονταν όσα έλεγαν οι πολίτες. Διότι παραδόξως οι Χμερ είχαν διατάξει την καταστροφή όλων των ταυτοτήτων και άλλων όμοιων εγγράφων. Έτσι μερικοί δήλωσαν αγρότες κι έτσι γλύτωσαν.
Όσοι όμως πίστεψαν το παραμύθι και δήλωσαν πως ήταν αξιωματικοί ή αξιωματούχοι, πολύ σύντομα εκτελέστηκαν ή φυλακίστηκαν κι εκτελέστηκαν λίγο αργότερα.
Οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν όπου ήθελαν να πάνε εφόσον γίνονταν αποδεκτοί από τους αρχηγούς των χωριών. Επειδή σχεδόν όλοι είχαν συγγενείς κάπου στην επαρχία, πήγαιναν εκεί, κι εφόσον δεν μετατοπίζονταν ξανά, είχαν μια καλή ευκαιρία επιβίωσης.
Αλλά η όλη διαδικασία δημιούργησε μια πρώτη αναστάτωση λόγω πίεσης πληθυσμών μα και λόγω ανεπάρκειας τροφής που προκάλεσε μεγάλη πείνα.
Αυτή ήταν η πρώτη και ήπια φάση του εκπληκτικού φαινομένου της εκτόπισης του πληθυσμού όλων των πόλεων!
