Είναι πλατιά διαδεδομένο πως ο Χίτλερ ταπείνωσε υπεροπτικά τον Jesse Owens που κέρδισε 4 χρυσά στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου 1936. Δεν δέχτηκε να τον δει.
Αυτό δεν είναι αλήθεια. Ο Χίτλερ τον χαιρέτησε από μακριά και αργότερα του έσφιξε το χέρι και του χάρισε μια δική του φωτογραφία υπογεγραμμένη. Είναι παράξενο πώς διαδόθηκε αυτή η φήμη κι έμεινε.
Στην πραγματικότητα οι μαύροι αθλητές δεν απομονώθηκαν στο Βερολίνο: έμεναν σε ξενοδοχείο μαζί με πολλούς λευκούς αθλητές. Οι ιστορικές μαρτυρίες δείχνουν πως οι Ναζί όχι μόνο δεν απέφευγαν ή λοιδορούσαν τους μαύρους, μα απεναντίας έδειχναν αρκετό σεβασμό και θαυμασμό. Οι Γερμανοί γενικά δεν ήθελαν να δημιουργηθεί καμιά εντύπωση ότι είχαν προκαταλήψεις· ήθελαν να δείξουν φιλικότητα.
Ο Όουενς με τις νίκες του έγινε πολύ δημοφιλής και οι Γερμανοί του συμπεριφέρονταν όπως σε διασημότητα. Στους δρόμους οι άνθρωποι του ζητούσαν αυτόγραφα.
Όχι ότι δεν υπήρχε ρατσισμός. Μα στο Βερολίνο στην περίοδο των Ολυμπιακών η ναζιστική προπαγάνδα παρουσίαζε άλλη όψη.
Η μεγάλη ταπείνωση του Όουενς έγινε στις ΗΠΑ.
Μετά τους αγώνες, όταν οι Αμερικανοί επέστρεψαν στη χώρα τους, οι αθλητές πήραν πρόσκληση να συναντήσουν τον πρόεδρο Ρούσβελτ.
Μα μόνο οι λευκοί.
Ο καλύτερος από όλους, ο δρομέας με τα 4 χρυσά δεν πήρε πρόσκληση, και δεν πήγε στη μεγάλη γιορτή. Διότι ήταν μαύρος.
Είναι μεγάλο παράδοξο το ότι ο Όουενς αναγνωρίστηκε ως εξέχουσα προσωπικότητα στη ρατσιστική Γερμανία μα αποκλείστηκε από τον Λευκό Οίκο και την χειραψία με τον Πρόεδρο στη δημοκρατική Αμερική!
Μην ξεχνάμε πως ο ρατσισμός ήταν έντονος ιδίως στις νότιες Πολιτείες.
Για μερικά χρόνια ο μεγάλος αυτός αθλητής δεν έβρισκε δουλειά. Εργαζόταν ως βοηθός σε βενζινάδικο ή καθαριστής σε πάρκο. Επίσης οργάνωνε κούρσες όπου έτρεχε με άλογα. Μόνο το 1966 η κυβέρνηση τον διόρισε ως Πρέσβη Καλής Θέλησης κι έκτοτε μπόρεσε να ζήσει αυτός και η οικογένειά του με αξιοπρέπεια.
Ο ίδιος είχε πει: «Δεν με ταπείνωσε ο Χίτλερ. Ο δικός μας Πρόεδρος με ταπείνωσε. Δεν μου έστειλε καν ένα τηλεγράφημα.»
Γεννημένος το 1913 (12 Σεπτ.) πέθανε από καρκίνο των πνευμόνων στις 31/3/1980.
Το Jesse Owens βραβείο είναι τώρα στους αγώνες στίβου στις ΗΠΑ η μεγαλύτερη απονομή για τον καλύτερο αθλητή στίβου της χρονιάς. Και στο Βερολίνο, ο κοιτώνας που έμενε στους Ολυμπιακούς έχει γίνει μουσείο προς τιμήν του.
