Τ335: Ελληνικός αντισημιτισμός

Στο Ε1772: Ρατσιστές οι Έλληνες; εξέτασα γενικά τον ρατσισμό στην Ελλάδα που επισήμαναν και άλλοι αρθρογράφοι. Σήμερα εξετάζω πιο συγκεκριμένα τον αντισημιτισμό.

Ένας από τους πρώτους λαμπαδηφόρους του αντισημιτισμού ήταν ο ένας εκ των Τριών Ιεραρχών, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος (349-407κε). Το χρυσό στόμα αυτού του φερόμενου αγίου αποκάλεσε τους Εβραίους «άθλιους, άρπαγες, δειλούς, πλεονέκτες» και έγραψε για την Ιουδαία «πορνείον εστίν ο τόπος».

Πριν από τον Ιωάννη, πολλοί άλλοι «πατέρες» επιτέθηκαν κατά των Ιουδαίων – Ιουστίνος, Τερτυλλιανός, Μέγας Αθανάσιος κ.λπ. Μα ο Χρυσόστομος ήταν υβριστικός όχι απλά επικριτικός καθώς τους ονόμαζε «δαίμονες, οχιές, σκυλιά».

Δυο ήταν οι κύριοι λόγοι. Ο ένας είχε να κάνει με την αντιπαλότητα των δυο θρησκειών που διεκδικούσαν τον πρωταγωνιστικό ρόλο της «μοναδικής αληθινής θρησκείας». Ο άλλος αναφερόταν στο ότι οι Εβραίοι ήταν η αιτία σταύρωσης του Χριστού (στη θέση του Βαραββά) – έστω και αν αυτό ήταν προκαθορισμένο στη Βούληση του Θεού Πατρός!

Μα υπήρχε και μια διάχυτη αντίληψη στους Χριστιανούς πως οι Εβραίοι σκότωναν τελετουργικά χριστιανόπουλα κι έπιναν το αίμα τους. Αυτή η δοξασία κράτησε ως και τις αρχές του 20^ου αιώνα. Μπορεί δε να συνεχίζει στα μυαλά ορισμένων σούπερ-χριστιανών και σήμερα. Η δοξασία πάει πίσω στην Αναγέννηση και τον Μεσαίωνα στην Ευρώπη. Ένας από τους πρώτους που το ανέφερε ήταν ο Τερτυλλιανός (155-220 κε) που αργότερα προτίμησε την αίρεση του Μοντανισμού. Στην Ελλάδα υπήρχε παράλληλα και το «κάψιμο» του Ιούδα – μια ακόμη αντισημιτική εκδήλωση.

Ο Κοσμάς ο Αιτωλός (1714-1779) κήρυξε πως «οι Εβραίοι παρακινούμενοι από τον πατέρα τους τον διάβολον, μόλις γεννηθεί Εβραιόπουλο το μαθαίνουν να βλασφημά και να αναθεματίζει τον Χριστό μας και την Παναγία μας. Και ξοδεύουν 50, 100 πουγκιά να εύρουν κάποιο Χριστιανόπουλο να το σφάξουν, να πάρουν το αίμα του και με κείνο να κοινωνούν. Ο διάβολος θέλει να πίνωμεν το αίμα των παιδιών, όχι ο Θεός»!

Είναι παράξενο πως οι θεοσεβούμενοι Χριστιανοί όχι μόνο δεν απορούν που ένας εκκλησιαστικός διασπείρει τέτοιες ανοησίες μα τον κάνουν και Άγιο!

Αυτός ο μύθος της «συκοφαντίας τους αίματος» (blood libel) ήταν πολύ διαδεδομένος τον 19^ο αιώνα σε πολλές περιοχές της χώρας. Μαζί και το κάψιμο του Ιούδα και, επ’ ευκαιρία, ο λιθοβολισμός εβραϊκών σπιτιών.

Το 1840 οι Εβραίοι στη Ρόδο κατηγορήθηκαν για τη «δολοφονία» ενός χριστιανού αγοριού που είχε εξαφανιστεί. Πολλοί Εβραίοι συνελήφθησαν και βασανίστηκαν και η εβραϊκή συνοικία αποκλείστηκε. Μα τελικά δεν τεκμηριώθηκε καθόλου η κατηγορία, οι φυλακισμένοι αφέθηκαν ελεύθεροι και ο αποκλεισμός ακυρώθηκε (η Ρόδος ήταν τότε υπό Οθωμανική κατοχή).

Άλλο μεγάλο σκάνδαλο που κόστισε ζωές και περιουσίες έγινε στην Κέρκυρα το 1891. Αυτήν τη φορά βρέθηκε σκοτωμένη μια 18αχρονη κοπέλα, Εβραιοπούλα. Οι Χριστιανοί υποστήριζαν πως ήταν Χριστιανή. Όταν η κοπέλα ενταφιάστηκε στο εβραϊκό κοιμητήριο, οι Χριστιανοί λιθοβόλησαν την εβραϊκή συνοικία κι έκαψαν τη συναγωγή. Η συνοικία αποκλείστηκε, έπεσε λιμός και σκοτώθηκαν 25 Εβραίοι.

Για πολλά χρόνια, μέχρι και τον 2o ΠΠ, πολλοί Εβραίοι εδώ άλλαζαν το όνομά τους σε χριστιανικό!

Ευτυχώς τέτοιες ακρότητες έχουν πάψει.