Ο Κρίσνα με φλογέρα και η Ραντχά.
Συνήθως κάθε θεός έχει τη θεά-σύζυγο που είναι η φύση του. Αυτό δεν διαφαίνεται στις μυθολογίες της Δύσης. Δύσκολο να εξάγεις τη φύση του Δία (βασιλιάς των θεών ακαταμάχητος, με τον κεραυνό) από την Ήρα, που ζηλεύει τις ερωμένες του και κάνει λουτρά για να γίνεται παρθένα πάλι. Όμοιες δυσκολίες έχουμε και με τα ζεύγη Άδης – Περσεφόνη, Ήφαιστος – Αφροδίτη.
Στην ινδική μυθολογία η Lakshmī είναι πολύ κατάλληλη θεά του πλούτου, της ομορφιάς και της αφθονίας για τον Vishnu. Η Pārvatī, θέα της δύναμης και μεταμορφώσεων, για τον Shiva.
Για τον Krishna (Kṛṣṇa) η θεϊκή σύζυγος είναι η Ραντχά. Κι έχουμε την ακόλουθη περιγραφή στο Devī Bhāgavata purāṇa 9.1.
Και τώρα θα περιγράψω την πέμπτη Shakti (= Δύναμη) τη θεά Ραντχά, που είναι η εποπτεύουσα θεότητα των 5 πράνα (= ζωτικών πνοών). Είναι έτσι, η ζωή των πάντων, αγαπητή όσο η ζωή και για τον Shri Krishna. Είναι και η ομορφότερη από τις άλλες θεές που εκφράζουν τη Μητέρα Φύση (Prakṛti), καθώς κατοικεί μέσα στα πάντα.
Είναι γεμάτη χάρη, ευτυχία και αφθονία (saubhāgya), με άπειρη δόξα. Είναι η σύζυγος, η ακτινοβολία του κυρίου Κρίσνα και καθόλου κατώτερη σε ποιότητα και λαμπρότητα (tejas). Όντας η πεμπτουσία είναι ανώτερη από τις ανώτερες θεότητες, αιώνια, ύψιστη, πρωταρχική, γεμάτη ευδαιμονία. Απείρως σεβαστή και λατρευτή, είναι θεά της καλοτυχίας. Είναι η θεότητα του αισθήματος līlā [= αναψυχή, κομψότητα, παιχνίδι με χορό και μουσική]. Από εκείνη πηγάζουν ευμάρεια κι ευδαιμονία.
Υπερβαίνει τους 3 guṇa [= ποιότητες, δημιουργικές δυνάμεις] sattva ‘φως, καλοσύνη, αγνότητα’, rajas ‘κίνηση, ενέργεια, διεύρυνση’ και tamas ‘αδράνεια, σκοτάδι, μεταμόρφωση’ – όντας άμορφη στον απεριόριστο ουρανό. Εισέρχεται στα πάντα χωρίς να προσκολλιέται πουθενά. Όμως παίρνει μορφές για να παρουσιαστεί στους οπαδούς της.
Στην Εποχή Βαράχα ενσωματώθηκε ως θυγατέρα γελαδοβοσκού ήταν διαμάντι μεταξύ γυναικών και η γη ευλογήθηκε στο περπάτημά της.
Στη νύχτα της πανσελήνου του μήνα Kārtika [= Οκτώβριος – Νοέμβριος] ο ίδιος ο Kύριος Κρίσνα γονάτισε και λάτρεψε τη θεά Ραντχά μέσα στον φωτεινό κύκλο του απέραντου ουρανού, εκεί όπου χόρεψε τη χαρά της. Μετά όλα τα ουράνια όντα την προσκύνησαν – θεότητες και ξωτικά, νεράιδες και πνεύματα. Και μ’ εντολή του Κυρίου Κρίσνα όλα τα πλάσματα στους τρεις κόσμους την προσκύνησαν.
Άλλες υμνητικές περιγραφές βρίσκονται στα Padma, Matsya, Varaha και άλλα κείμενα Purāṇa και στο ποίημα Gītāgovinda του Jayadeva.
