Σήμερα θα προσεγγίσω το πιο ακανθώδες θέμα του γάμου στην εποχή μας.
Πατριαρχία ή μητριαρχία; Ή μια δημοκρατική κατάσταση όπου όλες οι αποφάσεις παίρνονται από κοινού; Αυτό είναι το ερώτημα. Κι είναι δύσκολο μα μόνο επειδή εμείς το έχουμε κάνει δύσκολο. Σε πατριαρχικές κοινωνίες δεν υπάρχει πρόβλημα, ούτε σε μητριαρχικές. Και στη μια και στην άλλη και ο άντρας και η γυναίκα γνωρίζουν τον ρόλο τους, τον αποδέχονται και τον παίζουν καλά με τις αναπόφευκτες περιστασιακές διενέξεις και δυσκολίες.
Στην χριστιανική δυτική παράδοση ο άντρας είναι η κεφαλή της οικογένειας. Το ίδιο ισχύει σε πολλές άλλες κουλτούρες – Μωαμεθανισμό, Ινδουισμό, Ταοϊσμό κλπ. Αλλά αυτό αλλάζει βαθμιαία καθώς οι άντρες έχουν αποδυναμωθεί και δεν ξέρουν τι τους γίνεται, ενώ οι γυναίκες νομίζουν πως πρέπει να κρατούν αυτές τα ηνία ενώ γενικά κυριαρχούν σοσιαλιστικές και δημοκρατικές ιδέες ισότητας – κι έτσι κανείς δεν ξέρει τι να κάνει και η συμβίωση φαίνεται να γίνεται όλο και πιο δύσκολη εκτός αν είναι θέμα το ζευγάρι να μοιράζεται την ίδια στέγη και το ίδιο κρεβάτι μα ο άντρας και η γυναίκα να ακολουθούν ξεχωριστές ζωές.
Μερικοί Ινδουιστές και μάλιστα ιερείς έχουν εμποτιστεί από δυτικές αντιλήψεις ισότητας ή εγχώριες ιδέες δημοκρατίας και πλασάρουν τελευταία την ιδέα πως η γυναίκα είναι ισότιμη με τον άντρα στον γάμο. Μα δεν είναι δυνατό να υπάρχουν δυο ισότιμες αυθεντίες.
Υπάρχουν μερικές γραμμές στον γαμήλιο ύμνο του Ŗgveda (10.85) που δίνουν μεγάλη εξουσία στη σύζυγο: π.χ. στροφή 46: Να είσαι Βασίλισσα υπεράνω του πεθερού σου, Βασίλισσα υπεράνω της πεθεράς σου· να είσαι Βασίλισσα υπεράνω κάθε κουνιάδας και κουνιάδου. Σε άλλη στροφή λέγεται πως η γυναίκα είναι η μαγεία ενσωματωμένη και εισέρχεται στον ίδιο τον άντρα της (28 – 29). Λέγεται επίσης πως είναι η Αφέντρα του νοικοκυριού (26 – 27 gŗhapatnī).
Σε άλλα μεταγενέστερα κείμενα επίσης λέγεται πως η σύζυγος μπορεί να ανυψωθεί πάνω από του συζύγου της την κεφαλή και μέσω των παιδιών της γίνεται virat – η μεγαλειότατη, η πρώτη δημιουργική δύναμη. Φυσικό αυτό με την τεκνοποιία.
Πουθενά όμως δεν λέγεται πως η γυναίκα είναι αφέντρα του συζύγου της ή έχει ανώτερη εξουσία.
Απεναντίας στον Γαμήλιο Ύμνο (10.85.36) λέγεται πως δίνεται στον σύζυγό της για να φροντίζει το νοικοκυριό (gārhapatya). Είναι αφέντρα του σπιτιού και της οικογένειας για χάρη του συζύγου της. Ο Ύμνος αυτός είναι έμπνευση μιας γυναίκας, της Sūryā Savitrī.
Στις Παροιμίες στην Παλαιά Διαθήκη δίνεται μια παρόμοια εικόνα (31: 10 – 31): Φροντίζει πλήρως τα του οίκου της και δεν τρώει από το ψωμί της οκνηρίας.
Οι Νόμοι του Μάνου, για να πάμε πίσω στη Βεδική Παράδοση, λένε πως η γυναίκα πρέπει να τιμάται αλλιώς το νοικοκυριό δεν ευημερεί. Μα η γυναίκα πρέπει να είναι πάντα στη φροντίδα κάποιου – του πατέρα της όταν είναι κορίτσι, του συζύγου της όταν παντρευτεί και του γιου της ή άλλου αρσενικού συγγενή αν χηρέψει.
Ναι, καταλαβαίνω πως ο φεμινισμός ως κίνημα χειραφέτησης και αυτοδιάθεσης θα θεωρήσει τέτοιες αντιλήψεις «σεξιστικές», μα μπορούμε να αντιπαραθέσουμε πως ο ίδιος ο φεμινισμός είναι «σεξιστικός» και διχαστικός. Η δυσκολία είναι οι απαιτήσεις του εγωισμού.
