1. Σύμφωνα με την ορθή φιλοσοφική (=εσωτερισμού) θεώρηση, υπάρχουν τριών ειδών επιδράσεις στη ζωή μας – Α, Β, Γ. Έγραψα για αυτές πριν πολλά χρόνια στο άρθρο 60. Φιλοσοφία: Επιδράσεις Α, Β και Γ . Κάποιοι έγραψαν τότε πως δεν δημοσιοποίησα την πηγή μου που είναι, ισχυρίστηκαν, η διδασκαλία των Γκουρτζίεφ και Ουσπένσκι (και των διαδόχων τους).
Η πραγματική πηγή είναι άλλη. Ο Γκουρτζίεφ πήρε τις πληροφορίες του από παλαιότερες διδασκαλίες. Διότι γνώση για την εσωτερική ανέλιξη (=πνευματική ανάπτυξη) του ανθρώπου υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια – στην αρχαία Ελλάδα, Αίγυπτο, Ινδία, Κίνα και πολλά άλλα μέρη. Η πιο συγκροτημένη και άρτια οργανωμένη παράδοση είναι η Βεδική της Ινδίας – με διαφορετικές Σχολές φιλοσοφίας και μεθόδους (Yoga, Vedānta κλπ.). Για τις πηγές του Γκουρτζίεφ έχω γράψει μια μεγάλη σειρά άρθρων σε αυτήν την ιστοσελίδα. Το συμπέρασμα ήταν πως και ο Γκουρτζίεφ διδάχθηκε από δασκάλους της Βεδικής Παράδοσης – εκτός από Θεοσοφία, Σούφι και Χριστιανισμό.
2. Οι Επιδράσεις Γ είναι η άμεση προφορική διδασκαλία σε μια Σχολή. Και αυτή είναι τριών ειδών μα δεν χρειάζεται περιγραφή ή ανάλυση.
Τριών ειδών είναι και οι επιδράσεις Βήτα που κάποτε ήταν Γάμα μα έχασαν μετά από αιώνες την αμεσότητα και δύναμή τους ως διδασκαλίες. Είναι όλες οι Γραφές των μεγάλων θρησκειών του Χριστιανισμού, Ιουδαϊσμού, Ινδουισμού, Βουδισμού κλπ. και των αρχαίων φιλοσοφιών του Πλάτωνα, Vedānta, Ταοϊσμού κλπ. Είναι επίσης ορισμένα έργα Τέχνης όπως θεατρικά, εικαστικά κλπ, και αρχιτεκτονήματα (Γοτθικοί ναοί, ο Παρθενώνας, η Σφίγγα) που στην εποχή μας είναι δύσκολα για την κατανόηση.
Οι επιδράσεις Άλφα επίσης κατηγοριοποιούνται σε τρία είδη. Γενικά υπάρχουν οι επιδράσεις της κοινής καθημερινότητας στο ρεύμα της ζωής. Είναι οι συμβουλές που δίνουν μηχανικά οι γονείς και κηδεμόνες στα παιδιά τους – να είναι καλά, να προκόψουν, να αποκτήσουν θέση, πλούτο, δύναμη. Είναι τα μαθήματα στα σχολεία, στην εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες. Είναι οι τέχνες, λογοτεχνικές, εικαστικές, μουσικές, χορευτικές. Είναι το θέατρο, ο κινηματογράφος, η εκκλησία σε όλες τις απόψεις της, τα δελτία ειδήσεων, τα μίντια και περιοδικά κάθε τύπου.
Το κατώτερο είδος είναι μηνύματα μίσους, διχασμού, βίας, παρανομίας και τρομοκρατίας και η πορνογραφία σε όλες τις εκδηλώσεις της. Το μεσαίο και πιο κοινό είναι τα ποικίλα θεάματα και λογοτεχνήματα που περνούν ως πολιτισμός, η εκκλησιαστική δραστηριότητα που περνά ως θρησκεία, οι πανεπιστημιακές δραστηριότητες που περνούν ως γνώση και πνευματική σφαίρα.
Το τρίτο είδος κυκλοφορεί σε μικρή ποσότητα: είναι έργα τέχνης που ξεχωρίζουν από τη μάζα εύκολης παραγωγής όπως ιεροί χοροί, οι πίνακες του Ντα Βίντσι και άλλων μεγάλων ζωγράφων, τα θεατρικά του Σαιξπήρου, οι συνθέσεις του Βιβάλντι και του Μότσαρτ, τα μυθιστορήματα του Τολστόι, η ποίηση του Σολωμού, το Αιολική Γη του Βενέζη και παρόμοια, μάλλον σπάνια έργα.
3. Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλά άρθρα που δίνουν οδηγίες για διαλογισμό ή πρακτικές ασκήσεις γιόγκα, φιλοσοφίας, ψυχολογίας κλπ. Αυτά όλα είναι μάλλον παραπλανητικά αν όχι και βλαβερά.
Οπωσδήποτε χρειάζεται να υπάρχει κάποια πληροφόρηση για το κοινό ούτως ώστε οι άνθρωποι που θέλουν να μπορούν να προσφύγουν σε μια σχολή ή οργάνωση που ενδεχομένως θα τους βοηθήσει. Υπάρχουν και άρθρα που δίνουν πληροφορίες οι οποίες βοηθούν στη δημιουργία μιας νοοτροπίας ή της επιθυμίας να στραφεί ο άνθρωπος προς την πνευματική ανάπτυξη. Αυτά είναι χρήσιμα δημοσιεύματα.
Μα τα άλλα που δίνουν οδηγίες είναι μάλλον επικίνδυνα. Διότι είναι δημοσιεύματα και δεν μπορούν να ξέρουν ποιος ή τι τύπος είναι ο άνθρωπος που τα διαβάζει. Απευθύνονται στους πάντες. Δεν μπορούν φυσικά να ξεχωρίσουν διαφορετικούς τύπους, διαφορετικές νοοτροπίες, διαφορετικά στάδια πνευματικής ανάπτυξης κι ετοιμότητας. Και αν και όταν ο άνθρωπος ξεκινήσει ακολουθώντας αυτές τις οδηγίες, (αν τις καταλαβαίνει), μετά δεν μπορούν να τον βοηθήσουν στη συνέχεια. Όντας νεκρά γράμματα, άψυχα δημοσιεύματα, δεν ξέρουν αν και κατά πόσο εφάρμοσε ο άνθρωπος τις οδηγίες ορθά και ποια είναι η νέα του κατάσταση.
Τέτοιου είδους ανάπτυξη χρειάζεται την εποπτεία ζωντανού δασκάλου, ιδίως στα πρώτα στάδια.
4. Σας δίνω ένα παράδειγμα (από τις 15/7/21). Γράφει:
Τα πρώτα βασικά βήματα για την πνευματική οδό έχουν ως εξής:
α) Η πρόοδος προς την ενότητα (=πνευματικής οδός) είναι η συγκράτηση των διακυμάνσεων της συνειδησίας μας.
β) Αυτές αναχαιτίζονται με μη-προσκόλληση και πρακτική εξάσκηση.
γ) Πρακτική εξάσκηση είναι η προσπάθεια για σταθερότητα.
δ) Μη προσκόλληση είναι η ελευθερία από επιθυμίες.
ε) Η πρακτική προσπάθεια για σταθερότητα είναι μια βαθμιαία, συστηματική πρόοδος περισυλλογής (1) υλικού αντικειμένου (εικόνας, ήχου όπως μάντρα, ή αναπνοής)· (2) αφηρημένου αντικειμένου (όπως απέραντου χώρου, αγάπης κλπ)· (3) του βασικού αισθήματος της ύπαρξης “Εγώ είμαι”.
στ) Αυτές οι περισυλλογές βοηθούν να εμπειραθείς αυτό που βρίσκεται πέρα από τις διακυμάνσεις.
Αυτά όλα είναι πολύ σωστά. Είναι μια απλουστευμένη σύνοψη των διατυπώσεων στο πρώτο τμήμα των Yogasūtra του αρχαίου Ινδού δασκάλου Pataňjali.
5. Μα η συγγραφέας συνεχίζει πολύ πιο πέρα και δίνει και άλλες οδηγίες, πρόσθετες πρακτικές, όλες παρμένες από το έργο του Πατάντζαλι, μα και ορισμένες δικές της. Μερικές μάλιστα είναι πολύ παράξενες, όπως όταν γράφει “Τώρα, στο παρόν, εσύ μπορείς να εξουδετερώσεις τις διακυμάνσεις ή να τις δυναμώσεις. Πρέπει να επικεντρώνεσαι στο παρόν.”
Αναμφίβολα είναι πολύ σπουδαίο πνευματικό επίτευγμα να επικεντρώνεσαι στο παρόν και να επιλέγεις ορθολογικά την κατεύθυνση στην οποία θα προχωρήσεις πνευματικά. Μα είναι αυτό τόσο εύκολο για κάποιον που ξεκινά αυτή την αναζήτηση δίχως πολλές τέτοιες πληροφορίες;
Αν δεν έχεις έναν εξοικειωμένο δάσκαλο που θα σου εξηγήσει, δεν μπορείς να ξέρεις τι είναι οι διακυμάνσεις της συνειδησίας, τι είναι σταθερότητα κι ελευθερία από επιθυμίες. Δεν ξέρεις καν τι πραγματικά είναι το “παρόν”. Πώς θα μπορέσεις, λοιπόν, να ασχοληθείς πρακτικά και στα σοβαρά με αυτά τα θέματα;
