1. Αντβάιτα θεωρείται μια σχολή, μια παράδοση φιλοσοφίας που παρουσιάζει τον απόλυτο μονισμό ως αλήθεια ή πραγματικότητα.
Αν προσεγγισθεί το θέμα “πανεπιστημιακά” ως μια σχολή σκέψης ή σύστημα φιλοσοφίας, θα πρέπει να αναζητήσουμε κάποιον πρώτο διδάξαντα ή ιδρυτή της παράδοσης advaita· και θα βρούμε τον Ādi-śaṅkara πρώτο Shankaracharya ή αυτούς που έγραψαν τη Bhagavad Gītā και τις Ουπανισάδες – όλοι διαφορετικά πρόσωπα, σε διαφορετικές περιοχές και διαφορετικές χρονολογίες, όλοι πριν τον 1ο Shankaracharya. Αυτός πάλι μπορεί να τοποθετηθεί (από μερικούς) γύρω στο 800 κε ή 500 κε, ή (από άλλους) γύρω στο 500 πκε!!!
Όμως ο ίδιος δεν διεκδικεί την απαρχή της διδασκαλίας Αντβάιτα μα την αναζωπύρωσή της στην αγνότερη πρωταρχική μορφή της. Και βασίζει αυτή την ανανέωση και κάθαρση σε ορισμένα κείμενα: τις Ουπανισάδες, το Brahmasūtra και τη Bhagavad Gītā. Μερικοί ντόπιοι λόγιοι και γκούρου και περισσότεροι Δυτικοί πανεπιστημιακοί προτιμούν δικές τους ερμηνείες, διαφορετικές από του Shankara.
2. Μα λόγιοι που έχουν μελετήσει σε βάθος, πλάτος και ύψος αυτά τα κείμενα και τα σχόλια του Shankara, καθώς και τους αρχαιότερους Βέδες, γνωμοδοτούν πως δεν πρόκειται για ένα φιλοσοφικό σύστημα σαν τα Νyāya και Vaiśeṣika ή το Sāṅkhya, που είναι λουκούμια και καραμέλες των λογίων, οι οποίοι τα συζητούν εκτενώς και μετά, εκτενέστερα συζητούν ο ένας τις γνώμες άλλων.
Η λέξη advaita προέρχεται από το αρχικό /a/ που είναι στερητικό ή συγκαλυπτικό, το dvā που είναι το σχεδόν παγκόσμιο 2 (δύο, duo, deux, two, zwei κλπ.), μα σε σύνθετα όπως dvija (=δι-γέννητος) γίνεται dvi- και dvai – όπως dvaita ‘δυισμός, διττότητα’. Όπως το “ατολμία” σημαίνει “έλλειψη τόλμης” ή “συγκαλυμμένη τόλμη” έτσι και advaita σημαίνει “μη -δυισμός” ή “κεκαλυμμένος δυισμός” (ο δυισμός και η πολλαπλότητά του καλύπτονται από ενότητα).
3. Γράφω φιλολογικά και ακούγομαι σαν λόγιος. Αλλά η φιλοσοφία του μη-δυισμού ή μονισμού ή ενότητας, δεν είναι θεωρητικό κατασκεύασμα, μα μια φιλοσοφημένη πρακτική που σαν την ηθική του Σωκράτη πρέπει να την εφαρμόζουν οι οπαδοί στην καθημερινή ζωή.
Πρότινος εξέτασα στο 400. Φιλοσοφία: Βασική αρχή της Βεδικής Παράδοσης (και σε παλαιότερα άρθρα) τις θεμελιακές αρχές πάνω στις οποίες στηρίζεται αυτή η φιλοσοφημένη πρακτική για την καθημερινότητα.
Είναι μια εμπειρική φιλοσοφία, όχι θεωρητική ή αφηρημένη σαν τα γραπτά πολυάριθμων διανοούμενων όπως οι Σαρτρ, Βιτγκενστάιν, Νίτσε, Καντ, Χέγκελ, Μπάρκλεϊ, Χιουμ, κλπ. Έχει μια βασική ηθική συμπεριφορά: δεν βλάπτεις· λες την αλήθεια· δεν κλέβεις· τηρείς αγνότητα (= δεν νοθεύεις ή μοιχεύεις)· δεν συσσωρεύεις (πιο πολλά από όσα χρειάζεσαι).
Δίχως αυτούς τους κανόνες δεν υπάρχει φιλοσοφημένη πρακτική αντβάιτα.
4. Υπάρχουν δυο προλεγόμενα που πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας. Αντβάιτα είναι μια πρακτική φιλοσοφία πανάρχαια και οικουμενική.
Αντβάιτα δεν είναι, ξαναλέω, θεωρητικό σύστημα φιλοσοφίας για διανοούμενους και πανεπιστημιακούς παρότι και διανοούμενοι και πανεπιστημιακοί ασχολούνται με αυτή σαν να είναι θεωρητική, διότι περιέχει ορισμένες μεταφυσικές αρχές που κοινώς εξετάζονται ως θεωρία, επειδή αυτοί που ασχολούνται δεν κάνουν την έξτρα μα αναγκαία προσπάθεια να την εφαρμόσουν.
Δεν είναι θρήσκευμα παρότι περιέχει μερικά θρησκευτικά στοιχεία όπως “αφιέρωση στον ύψιστο Κύριο”, κάποιο είδος προσευχής και ψαλμωδίας. Θα ήταν ορθότερο να πούμε, όμως, πως κάθε θρησκεία στην αρχή της ή στη μυστική της άποψη περιέχει στοιχεία αντβάιτα.
5. Η πρακτική αυτή φιλοσοφία βρίσκεται διατυπωμένη εκτενώς σε κείμενα της Ινδικής πνευματικής παράδοσης, όπως αυτά που αναφέρθηκαν στο τμήμα §1, πιο πάνω.
Όμως, και αυτό είναι πολύ σημαντικό, Αντβάιτα δεν ανήκει στον Ινδουισμό, ούτε αρχίζει με τα κείμενα εκείνα. Η φιλοσοφημένη αυτή πρακτική είναι πολύ παλαιότερη. Υπονοείται καθαρά στους Ύμνους του Ṛgveda, που είναι το αρχαιότερο κείμενο στην Ινδία.
Δύο βασικές αρχές, όπως έχω αναφέρει παλαιότερα (400. Φιλοσοφία: Βασική αρχή της Βεδικής Παράδοσης κι αλλού), λένε πως το σύμπαν ολόκληρο με όλους τους κόσμους, όλα τα επίπεδα, όλα τα πλάσματα, όλα τα φαινόμενα, είναι εκδηλώσεις της μιας αφανέρωτης, αιώνιας πραγματικότητας, που ονομάζεται eka “το Ένα [Ον]” ή brahman “το Απόλυτο” και πως ο αληθινός Εαυτός κάθε ανθρώπου είναι ίδιος με Εκείνο το Ένα Απόλυτο.
Και οι δυο αυτές αρχές υπονοούνται σε αρκετούς από τους αρχαίους ύμνους στη συλλογή Ṛgveda (1.028 ύμνοι) και μεταγενέστερα κείμενα που λέγονται Βέδες. Δεν υπάρχουν επεξηγητικά σχόλια και κατήχηση στους Ύμνους μα μόνο αναφορές που θεωρούν τη φιλοσοφία Αντβάιτα δεδομένη και ασκούμενη από ορισμένους σοφούς.
Έτσι η φιλοσοφία Αντβάιτα είναι όντως πολύ πολύ παλιά.
