Φιλ566: Οι τρόποι του σύμπαντος

Φιλ566: Οι τρόποι του σύμπαντος

- in Τάο, Φιλοσοφία
0

Νικόδημος: (για Τζουάνγκ Τζου: κεφ. 12, Ουρανός και Γη)

1. Ο Ουρανός και η Γη είναι ένα τεράστιο σύνολο κι έχουν ρυθμικές μεταβολές με τρόπο τακτικό. Παρότι τα όντα που περιέχουν είναι πολυποίκιλα, αυτά ακολουθούν όλα την ίδια ενιαία τάξη. Οι άνθρωποι είναι πολλοί και διαφορετικοί μα όλοι καθοδηγούνται από κάποιον ηγεμόνα. Η ηγεμονία προέρχεται από την αρετή στον Ουρανό και συμπληρώνεται με την ενέργεια του Ουρανού. Γιαυτό λέγεται πως οι ηγεμόνες της μακρινής αρχαιότητας κυβερνούσαν δίχως παρεμβάσεις μέσω μόνο της ουράνιας αρετής [που είχαν].

Αν θωρείτε τα λόγια με τη θέαση του Τάο, τότε διαπιστώνετε πως ο ηγεμόνας κυβερνά ορθά. Αν θωρείτε τις διαφορές με τη θέαση του Τάο, τότε διαπιστώνετε πως ηγεμόνες και πολίτες συμπεριφέρονται ορθά. Αν θωρείτε τις ικανότητες [των όντων] με τη θέαση του Τάο, τότε διαπιστώνετε πως οι αξιωματούχοι τοποθετήθηκαν ορθά. Αν θωρείτε κάθε διαδικασία με τη θέαση του Τάο, τότε διαπιστώνετε πως τα πάντα [στο σύμπαν] ανταποκρίνονται πάντοτε ορθά.

[Εδώ επιχειρώ μια ερμηνεία “στη θέαση” του Βεδάντα. 

Ουρανός και Γη = αιτιακός και υλικός κόσμος, μα υπάρχει και ο ενδιάμεσος που είναι ο λεπτός της ενέργειας κι έννομης τάξης.

Αρετή = αγνή συνειδησία, πηγή όλων των αρετών και ιδιοτήτων.

Μακρινή αρχαιότητα = sat ή kṛta-yuga (= Χρυσή Εποχή).

Θέαση του Τάο = από τη θέση θεώρησης του Απολύτου (= Τάο), άσχετα με τη σκοπιά του ανθρώπου που παντού βλέπει ατέλειες, κακία, τυχαίο, χάος, τα πάντα βρίσκονται σε ενότητα, πληρότητα και τελειότητα.]

2. Διάχυτο σε όλους τους κόσμους είναι το Τάο, [η Πρωτουσία των πάντων,] και αυτό που συνδέει Ουρανό και Γη είναι η αρετή. Η δράση των ανθρώπων καθορίζεται από τις εξωτερικές συνθήκες και από τις δεξιότητές τους που πηγάζουν από έμφυτες ικανότητες. Η δεξιότητα είναι συνυφασμένη με τις εξωτερικές συνθήκες. Οι εξωτερικές συνθήκες με το καθήκον. Το καθήκον με τη δύναμη της αρετής. Η αρετή με τη Βούληση του Τάο. Το Τάο με τον Ουρανό.

Γιαυτό έχει λεχθεί: “Στη μακρινή αρχαιότητα, αυτοί που καθοδήγησαν τον κόσμο ήταν δίχως προσωπική επιθυμία και ο κόσμος ήταν ικανοποιημένος. Δεν επενέβαιναν και τα μύρια όντα αναπτύσσονταν σύμφωνα με τη φύση τους. Τηρούσαν τη σιωπή απύθμενης αβύσσου και οι άνθρωποι ζούσαν σε γαλήνη.”

Κι έχει γραφτεί [στα Χρονικά]: “Να συνδέεστε με την Πηγή, το Ένα, και όλες οι ενέργειες θα περατώνονται. Να αφήνετε τις παλιές συνήθειες του νου σας και οι πνευματικές δυνάμεις θα σας υπηρετούν.”

[Εδώ τα πάντα είναι πλασμένα από την ουσία και τη Βούληση του Υψίστου.

Εξωτερικές συνθήκες είναι το prārabdha και οι έμφυτες ικανότητες το sañcīta: δηλαδή η διαμορφωμένη δεύτερη φύση μας και το περιβάλλον ως saṃskāra.

Καθήκον = Karma. Ενδιαφέρον το ότι δεν αναφέρονται δικαιώματα!

Στη μακρινή αρχαιότητα (= Χρυσή Εποχή) όλα λειτουργούσαν φυσικά, τέλεια. Στη σύγχρονη εποχή πρέπει να μάθουμε να υπερβαίνουμε τις λειτουργίες του κατώτερου νου (= manas) και να συνδεόμαστε με τη δύναμη του Ενός Εαυτού. 

Τα Χρονικά, λέει ο μεταγενέστερος σχολιαστής Kuo Hsiang, γράφτηκαν από τον Λάου Τζου, κατά μια εκδοχή. Στο επόμενο τμήμα ο “Μάστερ” (= δάσκαλος, φωτισμένος) είναι ο ίδιος ο Τζουάνγκ Τζου μα και ο Λάου Τζου.]

3. Ο Μάστερ είπε:

“Το Τάο καλύπτει τα πάντα [άνωθεν] και υποστηρίζει τα πάντα [κάτωθεν]: τεράστια είναι η μεγαλοσύνη του. Ο άνθρωπος της επίγνωσης καθυποτάζει το αλαζονικό μυαλό του

Δράση δίχως [εσωτερική] εμπλοκή είναι ουράνια ενέργεια.
Ομιλία δίχως [εσωτερική] εμπλοκή είναι ενάρετη ενέργεια.
Αγάπη προς ανθρώπους και ωφέλεια προς τα πάντα είναι καλοσύνη.
Η θέαση ομοιοτήτων κι ενότητας είναι ευρύτητα πνεύματος.
Η υπέρβαση περιορισμών και διαφορών είναι γενναιοδωρία.
Η κατοχή ποικιλίας ανόμοιων είναι πλούτος.
Μένοντας μόνιμα με την αρετή είναι δύναμη.
Ωριμάζοντας στην αρετή είναι ευστάθεια.
Εναρμόνιση με το Τάο είναι ολοκλήρωση.
Αφήνοντας εντελώς τα πάντα στη φυσική ανάπτυξή τους είναι τελειότητα.”

[εμπλοκή = συχνά αποδίδεται ως “απραξία/μη-δράση” και πολλοί το παίρνουν κυριολεκτικά, ενώ είναι ολοφάνερο από πολλές άλλες διατυπώσεις πως πρόκειται για εσωτερική απόσταση αφού ο άνθρωπος θα κάνει σωματικές κινήσεις – δίνοντας, παίρνοντας, τρώγοντας, ταξιδεύοντας κλπ. 

Αρετή = συνειδησία, προσοχή, επίγνωση, εγρήγορση, α-πάθεια. Το επίθετο ενάρετ-ος/η έχει ίδια έννοια. 

Οι προτάσεις 9 και 10 αναφέρονται στην ενότητα με τη δύναμη του Τάο και την πλήρη εσωτερική απόσπαση και απλή συνειδησία.]

4. “Αν ο άνθρωπος της επίγνωσης έχει κατανοήσει αυτές τις 10 διατυπώσεις, τότε η νόησή του διευρύνεται αγκαλιάζοντας με συναίσθηση όλα όσα συναντά και φτάνει να έχει συνειδησία όλου του κόσμου.

Αυτός θα αφήσει το χρυσάφι στη φυσική του φλέβα μέσα στα βουνά και τα μαργαριτάρια κρυμμένα στα βαθιά νερά. Δεν θα επιχειρήσει για κέρδη και πλούτη, ούτε αξιώματα και φήμη. Δεν θα ευχαριστηθεί με μακροζωία ούτε θα λυπηθεί με πρόωρο θάνατο. Δεν θα επιδιώκει ανωτερότητα και σεβασμό ούτε θα περιφρονεί τον κατώτερο φτωχό. Δεν θα ψάξει να περιορίσει το κέρδος των άλλων για να το έχει ο ίδιος. Δεν θέλει να κυβερνά τον κόσμο για την προσωπική του δόξα. Δόξα του είναι το φως της γνώσης: όλα τα όντα είναι ενωμένα στον έναν Εαυτό όπως η ζωή και οι θάνατος είναι κοινές φάσεις της ενσωμάτωσης.”

5. Ο Μάστερ συνέχισε:

“Πόσο βαθιά η ανάπαυση του Τάο, η καθαρότητά του πόσο άσπιλη! Δίχως εκείνο, μέταλλα και πετράδια δεν θα ηχούσαν. Έχουν φωνή μα θα ηχήσουν μόνο αν χτυπηθούν. Αυτό ισχύει για όλα τα μύρια όντα, μα ποιος θα τα κάνει να σιγήσουν;

Ο άνθρωπος της τέλειας αρετής κινείται με απλότητα και απάθεια σε ό,τι συμβαίνει γύρω του. Συνδέεται σταθερά με την Πηγή και η επίγνωσή του αγκαλιάζει τον πνευματικό κόσμο. Η αρετή του απλώνεται πλατιά και ο νους του ανταποκρίνεται σε ό,τι τον καλέσει χαρίζοντας ό,τι εκείνο χρειάζεται. Όποια μορφή αρνείται το Τάο μένει δίχως ζωή. Και η ζωή που αρνείται την αρετή μένει δίχως προοπτική. Το να διατηρήσεις τη μορφή και να βιώσεις τη ζωή, να εδραιώσεις την αρετή και να συνειδητοποιήσεις το Τάο – αυτή είναι η τέλεια αρετή. Ξάφνου παρουσιάζεται και αυθόρμητα κινείται και όλα τα μύρια όντα τον ακολουθούν: αυτός είναι ο άνθρωπος της τέλειας αρετής.

Αυτός βλέπει στο σκοτεινότερο σκοτάδι και ακούει στην πιο βαθιά σιωπή. Στην πυκνή σκοτεινιά διαβλέπει μια χαραυγή και στη βαθιά σιωπή ακούει μια αρμονία. Έτσι προχωρώντας σε βαθύτερα βάθη βλέπει την ουσία και στα ψηλότερα ύψη βλέπει το ζωοποιό πνεύμα: είναι οικείος με όλες τις ζωντανές μορφές και απλόχερα καλύπτει όλες τις ανάγκες τους. Μένει ο ίδιος – κι ας φεύγουν γοργά οι ώρες – καταφύγιο για το μικρό και το μεγάλο, για το πλατύ και το στενό, το κοντινό και το μακρινό.”

[Είναι ο ολοκληρωμένος, ενσυνείδητος σοφός που, σταθερός στο Τάο-Απόλυτο, υπηρετεί όλα τα όντα του σύμπαντος (samaṣṭi) δίχως προσωπική επιθυμία και προσπάθεια με τον αυθορμητισμό της ίδιας της αγνής Φύσης. Γνωρίζει το πιο χοντρό επίπεδο της ύλης και την πιο λεπτεπίλεπτη βαθμίδα του πνεύματος. Και κυρίως όπως στο τμήμα §4 “όλα τα όντα είναι ενωμένα στον έναν Εαυτό.”]

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *