Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι (φυσικοί λέγονταν!) εξέτασαν συχνά το θέμα δίχως να φθάσουν σε ένα καθαρό συμπέρασμα. Όπως κατόρθωσαν οι Ινδοί πολύ νωρίτερα με το κόνσεπτ του ενός Brahman το οποίο από την ίδια την Πρωτουσία του (ασύλληπτη για τις αισθήσεις μας) αποκυεί μέσα σε αυτήν την ίδια την πολλαπλότητα του λεπτού και υλικού κόσμου.
Το παρακάτω σκίτσο δείχνει το υπόστρωμα Ενότητας του Όλου (= Μπράχμαν) και τη διαφοροποιημένη ποικιλία της πολλαπλότητας στην επιφάνεια που εμείς βλέπουμε ως ξεχωριστές μορφές κι εμπειρίες.
Μία συνηθέστατη κοινή εμπειρία μας είναι πως εμείς τα διαφορετικά πλάσματα κινούμαστε οριζόντια στον (γραμμικό) χρόνο, παρελθόν – παρόν – μέλλον. Και το περισσότερο διάστημα σκεφτόμαστε τι κάναμε στο παρελθόν και τι θα κάνουμε ή θα θέλαμε να κάνουμε στο μέλλον χωρίς να μένουμε στο παρόν.
Μα θα μπορούσαμε, αν θέλαμε κι αν γνωρίζαμε πώς να το κάνουμε, να μείνουμε στο παρόν και να έχουμε ανοιχτή επίγνωση του παρόντος όχι μόνο στα υλικά πράγματα που μας περιβάλλουν, όπως το κορμί μας, μα και στο νοητικό πεδίο με τη διάθεση, τις σκέψεις και το αίσθημα της ύπαρξής μας. Και αυτό το αίσθημα ύπαρξης να είναι διευρυμένο, όπως γίνεται κάποτε σε ανύποπτο χρόνο, και να αγκαλιάζει σιωπηλά όλα όσα βρίσκονται τώρα εδώ!
Η ταύτιση με το υλικό σώμα μας που οπωσδήποτε είναι ξεχωριστό από άλλα υλικά σώματα, καθορίζει τη χωριστότητα και πολλαπλότητα. Αυτή την αίσθηση την υποστηρίζει και διαιωνίζει η κίνησή μας στον χρόνο, στιγμή με στιγμή, καθώς τρέχει πάντα μπροστά.
Έτσι είμαστε σαν φραντζόλα ψωμί που κόβεται σε φέτες εμπειριών. Διότι έτσι εμπειρόμαστε την καθημερινή ζωή μας στον κόσμο μας. (Σαν τα χωριστά δάχτυλα που φαίνονται στην επιφάνεια στο σκίτσο πιο πάνω.)
Όταν σταματά η κίνηση του νου από πράγμα σε πράγμα, από εμπειρία σε εμπειρία, από περιστατικό σε περιστατικό, τότε παύει και η πολλαπλότητα με τις πολλές διαφορετικές, ξεχωριστές μορφές. Τρέχει ο νους πιεσμένος από το τικ-τακ του ρολογιού και της καρδιάς μας και τη δίψα του για αποτελέσματα!
Η πνευματικότητα του ανθρώπου, όμως, η δική σας και δική μου πνευματικότητα, συνίσταται στο σταμάτημα της ακατάπαυστης κίνησης. Τότε, στην ησυχία εμπειρόμαστε την εσωτερική διάσταση της διεύρυνσης, ανάπαυσης, σιγής, ενότητας και δημιουργικότητας (με την όποιας μορφής έμπνευση). Τότε εξαφανίζεται η πολλαπλότητα.
Στην άγνοια και συνηθισμένη σύγχυσή μας νομίζουμε πως η καθημερινότητα, η κοινή κατάσταση κινητικότητας, πίεσης και φασαρίας, είναι φυσιολογική και η έρευνα ή ανάπαυση στην ήσυχη σφαίρα του νου είναι προβληματική. “Δεν κάνει για μένα… Εγώ δεν τα καταφέρνω.”
Μέσα στο σπίτι μας δεν κουβαλάμε βαλίτσα ή τσάντα στους ώμους. Μπορεί να έρθουμε από έξω με το φορτίο μας μα το αφήνουμε μόλις μπούμε.
Είναι το ίδιο με την πνευματική μας υπόσταση. Αφήνουμε το φορτίο της δουλειάς και ότι άλλο μόλις εισέλθουμε στην ησυχία. Σιγά σιγά αρχίζεις να το απολαμβάνεις γιατί αυτή η απλή πνευματικότητα είναι αληθινά το σπίτι σου.
