Φιλ556: Διαλεκτικός Υλισμός

Φιλ556: Διαλεκτικός Υλισμός

- in Φιλοσοφία
0

Ο Διαλεκτικός Υλισμός (και Ιστορικός και κάποιοι άλλοι όροι) είναι αποκύημα των σκόρπιων σκέψεων των Μαρξ και Ένγκελς στον 19ο αιώνα. Απέκτησε μεγάλη αίγλη μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία, το 1917, οπότε οι Μπολσεβίκοι με ηγέτη τον Λένιν ανέτρεψαν το τσαρικό καθεστώς και μια χλωμή δημοκρατική απαρχή κι επέβαλαν τη στυγνή τυραννία του δικού τους κομμουνισμού με τη δικτατορία του Λένιν.

Μια βασική αντίληψη σε αυτή τη θεωρία είναι η περιβόητη Πάλη των Τάξεων. Αρχικά ήταν οι κοινωνίες με δουλοκτησία – Ρώμη, Ελλάς, Αίγυπτος κ.λπ. Μετά, το φεουδαρχικό σύστημα με τους μεγάλους γαιοκτήμονες-άρχοντες και τους αγρότες-κολίγους. Τέλος, το καπιταλιστικό καθεστώς με τους κεφαλαιοκράτες-επιχειρηματίες (βιομήχανους, εμπόρους, τραπεζίτες κ.λπ.) και τους εργάτες-προλετάριους. Οι εργάτες θα επαναστατούσαν στις εκβιομηχανισμένες χώρες και θα επέβαλλαν το κομμουνιστικό καθεστώς, οπότε θα επερχόταν ο σοσιαλισμός, ισότητα, αδελφότητα κ.λπ. και αταξική κοινωνία! Αυτή είναι μια τεράστια μπαρούφα, όπως έδειξα σε πολλά προηγούμενα άρθρα, και οι προλετάριοι πουθενά δεν επαναστάτησαν.

Υπάρχουν όμως δυο άλλες πολύ εξεζητημένες, αφηρημένες αρχές στον Ιστορικό Υλισμό. Αυτές συχνότατα συγχωνεύονται ή μάλλον συγχέονται και παρουσιάζονται από τους ίδιους τους μαρξιστές ως μία! Η μία είναι η “διαλεκτική ενότητα” και η άλλη “η ενότητα των αντιθέτων”.

Η διαλεκτική ως ενότητα των αντιθέσεων. Εδώ, τα δυο αντίθετα στην πάλη μπορούν να πάρουν το ένα τη θέση του άλλου: οι σκλάβοι επαναστατούν και σκλαβώνουν τους πρώην ιδιοκτήτες τους.

Στη διαλεκτική ενότητα, τα δυο δεν αντικαθίστανται. Εγώ γράφω το άρθρο, μα αυτό δεν γράφει εμένα. Εσύ το διαβάζεις. Μα αυτό δεν διαβάζει εσένα. Υπάρχει όμως αντίδραση και αυτή δίνει την ενότητα. Εγώ ως υποδομή γράφω το άρθρο και το εποικοδόμημα, η δημοσίευση, μπορεί να μου επιφέρει πλούτο (;), φήμη (;), επιρροή (;) κ.λπ. ή το αντίθετο – φτώχεια, κακή φήμη, μήνυση κ.λπ. Έτσι, υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ υποδομής και υπερδομής (= ό,τι προκύπτει μετά) κι ας μην μπορεί να υπάρξει αλλαγή θέσεων.

Οι διαλεκτικοί υλιστές, λοιπόν, ισχυρίζονται πως δεν μπορείς να αξιολογήσεις κάτι ανεξάρτητα, στον ίδιο τον εαυτό του, μόνο. Πρέπει να το αξιολογήσεις διαλεκτικά, δηλαδή με ό,τι σχετίζεται σαν ενότητα ή σαν αντίθεση.

Από αυτές τις δυο βασικές “αρχές” προκύπτει μια τρίτη: θέση – αντίθεση – σύνθεση μέσω των αλληλεπιδράσεων. Π.χ.:

Οι σκλάβοι επαναστατούν και σκλαβώνουν τους πρώην ιδιοκτήτες. Μα λόγω εμπειρίας μεταχειρίζονται τους υποτελείς, τους νέους σκλάβους, πολύ πιο ανθρωπιστικά, με φροντίδα, συμπόνια, ευγένεια.

Υπάρχει μια βασική και ουσιαστική παρανόηση στο όλο σκεπτικό. Ποτέ δεν γράφω μόνο ένα άρθρο. Γράφω πολλά και συνδέομαι με πολλά άλλα πράγματα εκτός από το άρθρο. Επίσης, προκύπτουν πολλά πράγματα στη συνέχεια. Ποτέ δεν υπήρξαν μόνο ιδιοκτήτες και σκλάβοι. Υπήρξαν πάντα κι άλλες ομάδες που σχετίζονταν διαλεκτικά (ή όχι) με τις δυο τάξεις!

Δεν είναι ότι οι δυο τάξεις, οι αντιθέσεις δεν υπάρχουν. Μα υπάρχουν πολλά άλλα που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τη μια και την άλλη πλευρά κι έτσι αλλαγές προκύπτουν όχι μόνο λόγω των αντιθέτων μα και λόγω των άλλων σχετιζόμενων πραγμάτων. Οι καπιταλιστές και οι προλετάριοι συνεχίζουν δίχως επανάσταση διότι άλλα πράγματα έρχονται να εξομαλύνουν την αντίθεση. Και φυσικά μπορείς κάλλιστα να εξετάσεις τη μια τάξη και την άλλη μεμονωμένα.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *