Φιλ226: Αυτονόητο και ανόητο, πρόοδος και παρακμή

Φιλ226: Αυτονόητο και ανόητο, πρόοδος και παρακμή

- in Φιλοσοφία
0

1. Είναι περίεργο, φυσικά, μα το αυτονόητο είναι δυσπρόσιτο για την κατανόηση μας ενώ το ανόητο είναι σε καθημερινή χρήση. Είναι αυτονόητο πως άντρας και γυναίκα έχουν διαφορετική σωματική δομή και διαφορετική νοητική λειτουργία παρά τις παρά πολλές κοινές ιδιότητες, μα έχει εμπεδωθεί η ανόητη αντίληψη πως είναι ίσοι και πως πρέπει να μπορούν να επιδίδονται στις ίδιες δραστηριότητες.

Είναι περίεργο πάλι πόσο συχνά η παρακμή περνά για πρόοδος. Στη γενική στόχαση, επιστημονική και μη (εκτός από ελάχιστες περιοχές), υπάρχει διατυπωμένη καθαρά η ιδέα της εξέλιξης, ανάπτυξης, προόδου, μα σχεδόν καθόλου η ιδέα παρακμής. Συχνά φαινόμενα παρακμής θεωρούνται πρόοδος. Ορισμένες άγριες, «πρωτόγονες» φυλές στα βάθη κάποιας ζούγκλας ή ερήμου (π.χ. οι «Βουσμάνοι» της Αυστραλίας) θεωρούνται αναπτυσσόμενες ενώ είναι σαφέστατα υπολείμματα παρακμής.

Μα για προσπάθησε να πείσεις ανθρωπολόγους και κοινωνιολόγους!

2. «Την ιστορία τη γράφουν οι τρελοί, οι οραματιστές, οι αλαφροΐσκιωτοι, αυτοί που οι άλλοι τους χλευάζουν, όμως αυτοί επιμένουν».

Να μια εκθαμβωτική ανοησία παρακμιακής σκέψης. Σίγουρα όμως ο ίδιος ο συγγραφέας και πολλοί άλλοι θα τη θεωρούν «ευφυία». Ιδίως οι σύγχρονοι αναρχοαριστεροί.

Μερικές υπερβολές είναι κατανοητές όταν, ως σχήματα λόγου, χρησιμοποιούνται περίτεχνα για να δώσουν έμφαση. Αλλά σε αυτή την περίπτωση νιώθω να έχει πυρετό ο συγγραφέας και να χρησιμοποιεί τη γλώσσα μας αυθαίρετα, παραληρηματικά.

Διότι γράφει επίσης: «Την ιστορία δεν τη γράφουν οι λογικοί. Κανείς δεν θυμάται τους ‘φρόνιμους’».

Καταλαβαίνω τι θέλει να πει, μα δεν τα λέει σωστά ή καλά. Έτσι δίνει λάθος εντυπώσεις. Διότι, απεναντίας, την ιστορία που γνωρίζω εγώ την έχουν γράψει άνθρωποι εξαιρετικής νοημοσύνης.

3. Μα οι αρλούμπες που περνούν για σοφία και το παρακμιακό που περνά για «προοδευτικό» (μια κουτοπόνηρη μα παραδόξως γενικά αποδεκτή καπηλεία των αναρχοαριστερών) δημοσιεύονται σε μεγάλη αφθονία. Τις ακούμε στα τηλεπαράθυρα και τις διαβάζουμε στον τύπο. Για παράδειγμα –

«Η πρόοδος δεν έρχεται από τους διαχειριστές του αυτονόητου».

«Θεωρούμε επιτυχία την ‘κανονικότητα’».

«Όλα πρέπει να αμφισβητηθούν. Άμα χρειάζεται, όλα πρέπει να γκρεμιστούν».

«Πρόοδος σημαίνει να γράφεις καινούργιες σελίδες στο βιβλίο της ιστορίας».

Τα παραδείγματα από τον ημερήσιο ή περιοδικό τύπο ή από τα τηλεπαράθυρα (ιδίως της ΕΡΤ και, βέβαια, πάμπολλων καλεσμένων).

Δύσκολο να βρεις λογική βάση και συνέπεια.

4. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον Εμφύλιο που άρχισε ουσιαστικά με την Αντίσταση, άσχετα με πολλές δημοσιεύσεις που τον τοποθετούν στο αυστηρό πλαίσιο της μεγάλης σύγκρουσης 1946-49.

Τι ιστορία έγραψαν οι κομμουνιστές που προσπάθησαν να ανατρέψουν την παραδοσιακή κανονικότητα και να γκρεμίσουν τα πάντα για την καθιέρωση ενός σταλινικού καθεστώτος;

Ναι, ήταν τρομερές ειδήσεις τότε, οι καινούργιες σελίδες εκείνες της καθημερινής τρέλας όπου αντί ο λαός να χαίρεται από την απόσυρση του ηττημένου Ναζισμού, σφάζονταν μεταξύ τους αδέλφια, συμμαθητές, φίλοι…

Την πρόοδο την έφεραν λιγοστοί «λογικοί» που έβλεπαν τις ανάγκες της χώρας. Την έφεραν με το στανιό, τσιγγούνικα, μα την έφεραν. Δεν ήταν μεγάλοι οραματιστές, μα ούτε τρελοί και αλαφροΐσκιωτοι.

Ήταν άνθρωποι της συμβατικότητας και του συμβιβασμού.

Η επανάσταση ήταν μια τρύπα στο νερό – ήδη ξεχασμένη.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *