1. Οπωσδήποτε η ευφυΐα, η νοημοσύνη, είναι η ικανότητα να αντιλαμβάνεσαι το απαραίτητο και να δρας ανάλογα. Αλλά “απαραίτητο” προς τι;
Η νοημοσύνη που αντιλαμβάνεται το απαραίτητο για την επιβίωση είναι κοινή στον άνθρωπο, στα ζώα και στα φυτά. Αλλά, όπως είδαμε στο προηγούμενο 223. Φιλοσοφία: Ευφυΐα, νοημοσύνη, ο άνθρωπος είναι προικισμένος με πολύ μεγαλύτερη νοημοσύνη από την αναγκαία για την επιβίωση και αυτή φαίνεται καθαρά στις καλλιτεχνικές επιτεύξεις και στη συνεχώς αναπτυσσόμενη τεχνολογία του.
Προς τι, για ποιον σκοπό είναι απαραίτητη αυτή η ανώτερη νοημοσύνη;
Είναι αυτοσκοποί αυτές οι δύο διαφορετικές σφαίρες της ανθρώπινης δραστηριότητας – η καλλιτεχνία και η τεχνολογία;
Ένας άνθρωπος, όπως παρατηρούμε, μπορεί να εργαστεί έντονα και να φθάσει σε πολύ υψηλό βαθμό εξειδίκευσης και δεξιότητας στη μια ή στην άλλη σφαίρα.
Μα το ζήτημα το αφήνω για μελλοντική εξέταση.
2. Είναι σαφές πως μόνο ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων φθάνει σε αυτά τα υψηλά επίπεδα δεξιότητας. Οι μεγάλες μάζες φαίνονται να ικανοποιούνται με πολύ χαμηλότερες επιδόσεις καθώς δεν φαίνονται να έχουν την ικανότητα, την απαραίτητη δύναμη, να αναπτύξουν τη νοημοσύνη τους σε μεγάλο βαθμό.
Από τους κύκλους της Αριστεράς λέγεται πως υπάρχουν κοινωνικές ομάδες ή τάξεις επιτήδειων εκμεταλλευτών που καταπιέζουν τα κατώτερα στρώματα κι εμποδίζουν την ανάπτυξη και άνοδό τους.
Αυτό μπορεί να ισχύει σε πολλές περιπτώσεις μα δεν ισχύει απόλυτα. Πολλά άτομα από τις “καταπιεσμένες” τάξεις έχουν ανέλθει σε υψηλά επίπεδα δεξιότητας στις επιστήμες και τέχνες και στη γενικότερη πνευματική σφαίρα. Ακόμα και δούλοι στην αρχαιότητα, όπως ο Επίκτητος (50- 138 κχ) στη δική μας παράδοση και ο Σατιακάμα (Chāndogya Ουπανισάδα 4,4) στην αρχαιότατη Ινδία, διέπρεψαν ως μεγάλοι πνευματικοί δάσκαλοι.
3. Κι εδώ εκδηλώνεται η ευφυΐα, η συνεχής, ενεργητική νοημοσύνη που λειτουργεί σε πολύ ανώτερο επίπεδο του κοινού: αντιμετωπίζει με θάρρος νέες άγνωστες καταστάσεις, ερευνά νέα άγνωστα πεδία, εισδύει σε βαθύτερες πτυχές της ζωής, οργανώνει ανθρώπους και δραστηριότητες, βρίσκει ορθές λύσεις για προβληματικές καταστάσεις, επινοεί νέες μεθόδους, εφευρίσκει νέα εργαλεία, δημιουργεί έργα τέχνης που εμπνέουν για χιλιετίες.
Δεν είναι κοινή η νοημοσύνη του Ομήρου ή του Πλάτωνα, του Μωυσή, του Κομφούκιου (Κίνα), του Πάνινι (Ινδού γραμματολόγου), του Ουλπιανού (170- 230 κχ, Ρωμαίου νομικού), του Ντα Βίντσι, του Σαιξπήρου, του Νεύτωνα και τόσων άλλων, που όμως αποτελούν μια μικρή μειονότητα στα πολλά δισεκατομμύρια των κοινών ανθρώπων.
Νοημοσύνη έχουν όλοι οι άνθρωποι. Ενδεχομένως και ευφυΐα. Μα πολύ λίγοι εκδηλώνουν την ευφυΐα που μένει στην Ιστορία.
Πώς και γιατί προικίζονται οι λίγοι αυτοί και ξεχωρίζουν από τις μάζες;
4. Το ερώτημα είναι δύσκολο και δεν μπορεί να απαντηθεί μέσα στο πλαίσιο και στους όρους της μιας ενσωμάτωσης που θεωρούμε ως ζωή μας.
Εκτός από τη διαφορά στο επίπεδο της νοημοσύνης, υπάρχουν πολλές άλλες διαφορές, σωματικές και ψυχολογικές στα μικρά παιδιά, που δεν μπορούν να εξηγηθούν λογικά, ικανοποιητικά στο πλαίσιο της τωρινής ενσωμάτωσης.
Πώς ξάφνου ο μικρούλης Αμαντέους Μότσαρτ εκδηλώνει τέτοιο ταλέντο στη μουσική; Ναι, ο πατέρας του ήταν μουσουργός και τον δίδαξε. Μα υπήρξαν χιλιάδες ιδιοφυΐες στην Ιστορία αλλά τα παιδιά τους δεν κληρονόμησαν την ευφυΐα και δεξιότητα των γονιών τους.
Κάθε παιδί φέρνει μαζί του, στη γέννησή του το ταλέντο, τη νοημοσύνη και τη δυνατότητα ανάπτυξης δεξιοτήτων, τις αρετές και ικανότητες, μα και τις αδυναμίες και κακίες, που θα εκδηλωθούν καθώς μεγαλώνει.
Οπωσδήποτε θα πάρει επίσης ανάλογα στοιχεία από την ανατροφή και την παιδεία, από την οικογένεια, το σχολείο και το ευρύτερο περιβάλλον της κοινωνίας του.
Αλλά η ευφυΐα είναι εγγενής.
5. Πολλοί θα πουν πως είναι δώρο της Φύσης ή του Θεού – ή κάποιας Ανώτερης Δύναμης. Ίσως.
Μα σε ένα σύμπαν όπου λειτουργούν φυσικοί νόμοι παρέχοντας μια ευταξία, δεν μπορεί να υπάρχει το τυχαίο – ή, όπως το έθεσε ο Αϊνστάιν, “Ο Θεός δεν παίζει ζάρια”!
Μόνο η επαναγέννηση/μετενσάρκωση/μετενσωμάτωση, δίνει λογική ικανοποιητική απάντηση.
Συχνά βλέπουμε παιδιά με λαμπρό νου να μεγαλώνουν και να χάνουν βαθμιαία τη λαμπρότητα, ευστροφία και οξυδέρκειά τους καθώς μπαίνουν περιορισμοί όπως “εγώ δεν θα μάθω μουσική, μαθηματικά” ή ό,τι άλλο. Άλλα όμως ρίχνονται με ζήλο και ορμή στην έρευνα, στη μάθηση, στη δημιουργικότητα.
Το ίδιο συμβαίνει σε μεγαλύτερη κλίμακα σε μια διαδοχή (μετ)ενσωματώσεων. Όλοι ξεκινούμε με όμοια νοημοσύνη, μα δεν συνεχίζουμε με όμοιο τρόπο. Αλλού περιορισμοί εμποδίζουν και καταπιέζουν και αλλού η νοημοσύνη αναπτύσσεται και διευρύνεται.
Και αυτό το επίτευγμα περνά με άγνωστο για μας τρόπο στην επόμενη ενσωμάτωση.
6. Μόνο μέσω αυτής της εκδήλωσης του νόμου Αιτίας-και-Αποτελέσματος μπορούν να εξηγηθούν επαρκώς, ή καλύτερα, πολλά παράξενα πράγματα στον κόσμο μας.
(Το ίδιο φυσικά ισχύει για τις αναποδιές και αδυναμίες με τις οποίες γεννιούνται πολλοί. Μια αναπηρία με την οποία γεννιέται κάποιο βρέφος πρέπει να προκλήθηκε με κάποιο τρόπο άγνωστο σε μας σε προηγούμενη ενσωμάτωση.)
Το γεγονός πως οι επιστήμονες δεν μπορούν να αποδείξουν αυτή τη θεώρηση δεν σημαίνει τίποτα. Άλλωστε αυτοί εξυφαίνουν πολλές άλλες φανταστικές θεωρίες για παράλληλα σύμπαντα και παρόμοια.
Το ότι ο Χριστιανισμός και Μωαμεθανισμός δεν δέχονται την επανενσωμάτωση επίσης δεν σημαίνει τίποτα. Ο Ινδουισμός και ο Βουδισμός τη δέχονται, όπως παλαιότερα οι Πυθαγόρας, Εμπεδοκλής, Πλάτων, οι Γνωστικοί χριστιανοί και οι Νεοπλατωνιστές.
