Υπάρχουν και άλλες παρουσιάσεις των εγκεφαλικών ημισφαιρίων, μα όλες συντείνουν στις ίδιες βασικές λειτουργίες.
Αριστερό: Γενικά κυβερνά τις δεξιές αυτόματες/μηχανικές κινήσεις και δεξιότητες· αναλυτική προσέγγιση, λογική, διαδοχή–τάξη– κατηγοριοποίηση· ομιλία και γραφή· μαθηματικά–θετικές επιστήμες· προφυλακτικότητα.
Δεξιό: Γενικά κυβερνά τις αριστερές κινήσεις και δεξιότητες· έμπνευση–ενόραση, συναισθηματική προσέγγιση, καλλιτεχνία, μη-λεκτική/ολιστική αντίληψη, τυχαία τάξη, αυθορμητισμός, περιπέτεια, φαντασία, δημιουργία, μουσική.
Μερικοί νευρολόγοι επιμένουν πως σε κάθε σχεδόν λειτουργία μπορεί να υπερτερεί το ένα ημισφαίριο μα συνεισφέρει κάτι και μέρος του άλλου. Και αυτό ακούγεται λογικό και φυσιολογικό.
2. Αυτός ο διαχωρισμός των λειτουργιών των 2 εγκεφαλικών ημισφαιρίων αντιστοιχεί σε μια φιλοσοφική (ή ψυχολογική) διαίρεση του ανθρώπινου ψυχισμού όπως αυτή εκφράζεται σε πολλά κείμενα στη Βεδική Παράδοση. Πολλοί θα διαφωνήσουν ίσως με τη διαίρεση που δίνω εδώ. Μα στο αριστερό ημισφαίριο αντιστοιχεί η άποψη SAKALA (με ξεχωριστά μέρη sa-kala) και στο δεξί η NIṢKALA (ολική, δίχως ξεχωριστά μέλη niṣ-kala).
SAKALA: αντικειμενική προσέγγιση, κριτική, ανάλυση/εξήγηση, επιστήμη, από-/ανα-δόμηση, γεγονότα data, υλικός τρισδιάστατος κόσμος όγκων και μαζών, περιορισμοί χώρου-χρόνου-συνθηκών, επηρεασμένο/καθορισμένο conditioned.
NIṢKALA: υποκειμενική προσέγγιση (που όμως συμπεριλαμβάνει σε ενότητα και τα αντικείμενα), ολότητα, ενόραση/έμπνευση, καλλιτεχνική δημιουργικότητα, πνευματική/συνειδησιακή ανάπτυξη, κάλλος/ομορφιά, λεπτός/πνευματικός κόσμος, απέραντο και απεριόριστο – από χώρο, χρόνο και συνθήκες.
3. Εκ πρώτης όψεως, όλα τα γνωστά φιλοσοφικά (και ψυχολογικά) συστήματα ανήκουν στη SAKALA άποψη όπου κυριαρχεί η Λογική, αναλυτική/αντικειμενική προσέγγιση – και, βέβαια, όλες οι θετικές επιστήμες.
Και παραδόξως η άρτια μυθολογία, η ποίηση και τα ρομάντζα, με τις περιπέτειες, τους έρωτες, τα ανδραγαθήματα και τις μαγείες τους ανήκουν στη NIṢKALA άποψη όπου κυριαρχεί η συναισθηματική προσέγγιση με την έμπνευση που τείνει προς ανώτερα επίπεδα κατανόησης, ολοκλήρωσης κι ενότητας.
Η κάθε θρησκεία, αβρααμική, πανθεϊστική, πολυθεϊστική ή εντελώς ειδωλολατρική, είναι υβρίδιο με στοιχεία από τη sakala και τη niṣkala προσέγγιση: έχει θεολογικά δόγματα, συχνά παράλογα ή αναπόδειχτα, τελετές ευχαριστίας και λατρείας και ηθικά συστήματα για εγκόσμια δράση και διάφορες σχέσεις.
4. Ο ανθρώπινος ψυχισμός εκφράζεται σε τρεις κυρίαρχες τάσεις – γνωστική ή διανοητική, συναισθηματική ή λατρευτική και δραστική ή κινητική. Ως εκ τούτου, και οι τρείς μεγάλες σφαίρες της φιλοσοφίας, μυθολογίας και θρησκείας έχουν η καθεμία τρεις κατηγορίες όπου υπερισχύει η μια τάση μα υπάρχουν και οι άλλες δυο σε μικρότερο βαθμό.
Θα επανέλθω σε μεταγενέστερο.
