Φιλ703: Μονοθεϊσμού μύθοι (2)

Φιλ703: Μονοθεϊσμού μύθοι (2)

- in Φιλοσοφία
0

Καλές τέχνες: Άνθησαν όλες (μουσική, ποίηση, θέατρο, ζωγραφική, γλυπτική κ.λπ.) σε παγανιστικές κουλτούρες (Κίνα, Ιαπωνία, Ινδία, Μεσοποταμία, Αίγυπτος, Ελλάς, Ρώμη κ.λπ.), μα απαξιώθηκαν από τον Ιουδαϊκό Μονοθεϊσμό και, μετά, τον Χριστιανισμό και Μωαμεθανισμό. Αργότερα, οι αβρααμικές θρησκείες τις χρησιμοποίησαν ευρέως για να διαδοθούν οι ίδιες!

Είναι πολύ δύσκολο να προσδιορίσουμε μια μεγάλη ευεργεσία που προσέφερε ο Μονοθεϊσμός στην ανθρωπότητα. Ας πάρουμε ως παράδειγμα την κατάργηση της δουλείας και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των κοινών χαμηλόμισθων, ανειδίκευτων εργατών. Ναι, μπορεί να ειπωθεί πως η χριστιανική ηθική ήταν ένας μεγάλος και ισχυρός παράγοντας, αρχίζοντας με τη βρετανική κοινωνία στα τέλη του 18ου αιώνα, μα κυρίως στον 19ο αιώνα. Αλλά η χριστιανική ηθική συνίσταται σε αρχές και αξίες ανθρωπισμού που βρίσκονται και σε πολυθεϊστικές ή/και ειδωλολατρικές θρησκείες, όπως ο Βουδισμός και Ινδουισμός, και φιλοσοφικές παραδόσεις, όπως το σύστημα Vedānta ή ο Στωικισμός (και άλλες σχολές των Ελλήνων).

Είναι γενικά πιστευτό επίσης και ίσως να διδάσκεται στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, πως ο Μονοθεϊσμός χάρισε τρεις μεγάλες αξίες στον σύγχρονο κόσμο: σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή, δικαιοσύνη και ισότητα στον νόμο, κοινωνική ευθύνη.

Όμως, αν εξετάσουμε προσεκτικά την ιστορία, θα βρούμε πως και αυτές οι αξίες υπήρχαν στις πολυθεϊστικές και ειδωλολατρικές θρησκείες. Εκτός από (1) την ενιαία και μόνη Πρωταρχή των πάντων, το Απόλυτο Μπράχμαν, βρίσκουμε πολλά άλλα στοιχεία:

(2) Φιλοσοφία κι ελεύθερη έρευνα: Ινδία (Βεδική Παράδοση), Κίνα, Ελλάδα…

(3) Μαθηματικά: Ελλάδα, Ρώμη˙ αργότερα το μηδέν από τους Άραβες και Ινδούς. Η Γεωμετρία επίσης από Ελλάδα, Βαβυλωνία, Ινδία.

(4) Ιατρική: Ελλάδα (Δύση)˙ Ινδία, Κίνα (Ανατολή).

(5) Αστρονομία: Ελλάδα, Μεσοποταμία˙ Ινδία.

(6) Συστήματα Δικαιοσύνης και Δικονομίας: Ρώμη κι Ελλάδα όπου ο Πλάτων δίνει (Πολιτεία 331Ε) τον ορισμό Δικαιοσύνης, που επαναλαμβάνουν Ρωμαίοι και Βυζαντινοί!

(7) Δημοκρατία: Ελλάδα

(8) Επιστήμες και Τεχνολογία: Ξεκίνησαν στην Κίνα (αλματωδώς), Ινδία και Αίγυπτο και αναπτύχθηκαν στην Ελλάδα ραγδαία και σε άλλες παγανιστικές κουλτούρες. Οι πιο πολλές επιστημονικές και τεχνολογικές ανακαλύψεις συναντούσαν έντονη εχθρότητα από τις μονοθεϊστικές θρησκείες – εκτός ορισμένων ισλαμικών παραδόσεων.

(9) Καλές τέχνες: Άνθησαν όλες (μουσική, ποίηση, θέατρο, ζωγραφική, γλυπτική κ.λπ.) σε παγανιστικές κουλτούρες (Κίνα, Ιαπωνία, Ινδία, Μεσοποταμία, Αίγυπτος, Ελλάς, Ρώμη κ.λπ.), μα απαξιώθηκαν από τον Ιουδαϊκό Μονοθεϊσμό και, μετά, τον Χριστιανισμό και Μωαμεθανισμό. Αργότερα, οι αβρααμικές θρησκείες τις χρησιμοποίησαν ευρέως για να διαδοθούν οι ίδιες!

(10) Περιβαλλοντική φροντίδα: Προωθούνταν από όλες τις παγανιστικές κουλτούρες.

(11) Ανθρώπινα δικαιώματα: Στο πλαίσιο των 4 καστών αναπτύχθηκαν πλήρως στην Ινδία, σε κάποιο βαθμό στην Κίνα και σε αθεϊστικές παραδόσεις. Δουλεία και καταπίεση υπήρχαν και στις 3 μονοθεϊστικές θρησκείες.

(12) Θέατρο: Κατ’ εξοχήν στον παγανισμό. Στον Χριστιανισμό μόνο μετά τον 12ο αιώνα!

(13) Πολυπολιτισμικότητα και ανεξιθρησκεία: Εκτυφλωτικά στην Ινδία και, μετά, στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.

(14) Αθλητισμός και σπορτς: Ελλάδα, Ρώμη (μα υπήρχαν και στην αρχαία Ινδία).

(15) Πολεμικές τέχνες: Ινδία, Κίνα, Ιαπωνία.

Οπωσδήποτε πολλά από αυτά τα στοιχεία τα υιοθέτησαν και οι κουλτούρες των μονοθεϊστών και υπήρξε μεγάλη ανάπτυξή τους στη Δύση. Μα η κύρια συνεισφορά των μονοθεϊστών ήταν ο προσηλυτισμός, ο ανταγωνισμός, η διένεξη και ιδεολογική/θεολογική διαμάχη και ο συχνός πόλεμος!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *