1. Η σημαντικότερη σύγχυση που διέπει τη νοοτροπία μας σχετίζεται με την παιδεία. Ακόμα και βαθυστόχαστοι διανοούμενοι νομίζουν πως τα διάφορα τρέχοντα συστήματα παιδείας μπορούν να παραγάγουν πολίτες που θα είναι έντιμοι, ικανοί και υπεύθυνοι με ειλικρινές ενδιαφέρον και φροντίδα για το σύνολο Έθνος.
Κανένα τρέχον σύστημα παιδείας δεν μπορεί να παραγάγει αξιόπιστους ορθούς πολίτες. Το σύστημα παιδείας συμπεριλαμβάνει και “παιδευτές” (δασκάλους, καθηγητές, νηπιαγωγούς και γονείς) οι οποίοι δεν έχουν πολλά προσόντα, όπως φαίνεται από τις νεότερες γενιές – που μπορεί να έχουν άριστους ειδικούς κι επιστήμονες όχι όμως άριστους καθηγητές και πολίτες (έντιμους και ορθούς).
Οι πλείστοι Έλληνες πολίτες, στην απύθμενη ηλιθιότητά τους, εκχώρησαν όλη την ευθύνη για την εκπαίδευση των παιδιών τους στο κράτος που παραχωρεί δήθεν δωρεάν παιδεία κι αναγκάζονται να καταφεύγουν σε πανάκριβα φροντιστήρια (ενώ οι εύποροι πολιτικάντηδες χρησιμοποιούν ακριβά ιδιωτικά).
2. Η νοοτροπία των πολιτών σχηματίζεται με την ανατροφή στην οικογένεια (τώρα και στο νηπιαγωγείο, δημόσιο ή ιδιωτικό) και μετά στο σχολείο.
Η ευρύτερη ανάγνωση δεν ενθαρρύνεται. Οι ίδιοι οι γονείς δεν διαβάζουν πολύ ούτε χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για γενικότερη καλλιέργεια· τα βιβλία δεν είναι φθηνά· δεν υπάρχουν πολλές δημόσιες βιβλιοθήκες και, όπου υπάρχουν σε λίγους δήμους, εκεί υπερισχύουν οι ρομαντικές νουβέλες.
Έρευνα της VPRC καταδείχνει πως το 65,8% των Ελλήνων δεν διαβάζει ούτε ένα βιβλίο το έτος ενώ το 39% ούτε κι εφημερίδα!
Από την άλλη ο Έλληνας ξοδεύει κατά μέσο όρο 4 ώρες βλέποντας τηλεόραση κάθε μέρα – τα εξαιρετικού βάθους σήριαλ και τα εξαιρετικού πάθους αθλήματα ποδοσφαίρου ή μπάσκετ.
Προφανώς υπάρχει απέχθεια προς τη “δια βίου μάθηση” και προς την ευρύτερη καλλιέργεια του νου.
Και ίσως να συνδέεται με την απέχθεια προς μάθηση και καλλιέργεια το γεγονός πως οι στατιστικές κατατάσσουν 4η τη χώρα μας στη γενική διαφθορά – με τρεις πρώτες κάποιες λατινοαμερικανικές μπανανίες.
3. Η πλειοψηφία των Ελλήνων της μάζας ενημερώνονται από τους τίτλους των εντύπων που κρέμονται με μανταλάκια και από στόμα σε στόμα στα καφενεία: παραπληροφόρηση και ημιπληροφόρηση που γίνονται αμετακίνητες “απόψεις” προσωπικές και αξίες και ψηφίζουν εκπροσώπους από τον κόσμο των πολιτικάντηδων στο σκηνικό των εκλογών.
Η εικόνα είναι αποκαρδιωτική, καταθλιπτική, για όποιον νομίζει πως η κατάσταση θα μπορούσε πράγματι να αλλάξει.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κανένας πολιτικάντης δεν επέμεινε στο να εξηγήσει στον κοσμάκη τι είναι αυτή η περιβόητη ΕΕ και γιατί ανήκουμε σε αυτή και ποιος είναι ο ρόλος της και ο ρόλος μας. Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ούτως ή άλλως γιατί και αυτοί ανήκουν στον κοινό Έλληνα της μάζας κι ας είναι βουλευτής ή υπουργός.
4. Οι πιο ανέντιμοι είναι οι αναρχοαριστεροί που ενώ απολαμβάνουν, ειδικά ως ευρωβουλευτές, παχυλούς μισθούς κι επιδόματα κι όλα τα άλλα πλεονεκτήματα της φιλελεύθερης δημοκρατικής Ευρώπης, καταφέρονται εναντίον της με όρους που χρησιμοποιούσαν πριν το 1990 όταν υπήρχε ακόμα η Σοβιετία κι αυτοί δρούσαν ως φανατικοί πράκτορές της, υπονομεύοντας κάθε προσπάθεια για βελτιώσεις στην πολιτισμένη Δύση.
Έτσι ο πολύς κοσμάκης μένει στη φοβερή του σύγχυση νομίζοντας με όλο το πάθος του αμαθούς πως ξέρει.
Οι πολιτισμένοι (μα κι αυτοί κουτοί) Ευρωπαίοι είναι για τους αναρχοαριστερούς δολοφόνοι των λαών, δυνάστες, εκμεταλλευτές, τοκογλύφοι και παρόμοια. Έστω κι αν τους έδιναν παχυλές επιδοτήσεις για ψευδείς και για άχρηστες δραστηριότητες. Έστω κι αν δίνουν λεφτά στο ελληνικό κράτος για να φτιάχνει δρόμους, τραίνα, λιμάνια ή αεροδρόμια κ.λπ. Οι Ευρωπαίοι ωφελούνται – όχι εμείς – πιστεύουν, και αυτοί είναι υπεύθυνοι για τη χρεοκοπία μας και για τις αιματηρές φασαρίες στη Μέση Ανατολή.
5. Στη σύγχυσή μας, πότε σαματατζίδικη και πότε σεμνότυφη, φωνασκούμε για τα τιποτένια και τα άχρηστα (πάντα ακολουθώντας τους πολιτικούς ηγέτες, τους εκκλησιαστικούς και κάποτε τους καθηγητάδες) ή σηκώνουμε μπαϊράκι για ανύπαρκτα “εθνικά” θέματα, μα ντρεπόμαστε και δείχνουμε παρωχημένη παρθενική σχεδόν σεμνότητα και συγκράτηση όσον αφορά βελτιώσεις. (Ο γυναικολόγος της συζύγου μου την άφησε να περιμένει πάνω από μια ώρα για το ραντεβού της ενώ χαριεντιζόταν με δυο άλλες κυρίες για κοσμικές εκδηλώσεις. Όταν εκείνη παραπονέθηκε, “Εδώ είναι Ελλάδα” απάντησε!)
Συγχέουμε ακόμα και τους χρόνους και τις χώρες, τις χρήσεις και τους χειρισμούς.