Φιλ751: Ενάρετη ζωή αναγκαία για Αυτογνωσία ή Λύτρωση

Φιλ751: Ενάρετη ζωή αναγκαία για Αυτογνωσία ή Λύτρωση

- in Φιλοσοφία
0

1. Σε πολλές ταινίες όπως και σε κόμικς εμφανίζονται σούπερ-ήρωες σαν αυτούς των Marvel Studios (Άιρον Μαν, Μαύρη Χήρα, Κάπτεν Αμέρικα κ.λπ.) που έχουν όλες αυτές τις υπεράνθρωπες δυνάμεις, μα συμπεριφέρονται σαν κοινοί άνθρωποι με κοινά πάθη για σεξ και αλκοόλ. Οι δημιουργοί αυτών των φαντασιακών ηρώων, όπως και το ευρύ κοινό, δεν καταλαβαίνουν πως τέτοιες δυνάμεις δεν παρουσιάζονται σε ανθρώπους με τις κοινές ή και χυδαίες αδυναμίες. Διότι ακριβώς αυτές οι αδυναμίες, κακές συνήθειες και πάθη (εγωισμός, οργή, έλξη προς ουσίες και σεξ κ.λπ.) απορροφούν την ενέργεια και δεν επιτρέπουν ούτε καν την κανονική λειτουργία των καλών ανθρώπινων ικανοτήτων, πόσο μάλλον ανώτερων ιδιοτήτων.

2. Τέτοιες ασυνήθιστες, υπερφυσικές όπως φαίνονται δυνάμεις, λέγονται siddhi στη Βεδική Παράδοση, στην πειθαρχία yoga και σε άλλα συστήματα που αποβλέπουν στη λύτρωση ή φώτιση. Ο οπαδός ή αναζητητής που ειλικρινά επιχειρεί να φτάσει σε μια ανώτερη και λεπτότερη κατάσταση οντότητας και συνειδησίας δεν στοχεύει στην απόκτηση αυτών των δυνάμεων και, αν κάποια εμφανιστεί, αποφεύγει να τη χρησιμοποιήσει. Διότι αυτή γίνεται τώρα εμπόδιο στην εσωτερική ανέλιξη.

Η ανέλιξη απαιτεί το δάμασμα του εγωισμού και όλων των αρνητικών συναισθημάτων όπως θυμός, μοχθηρία, φθόνος, φοβία κ.λπ.

3. Για να καταλάβουμε καλύτερα, στον Γιόγκα, οι πρώτες πειθαρχίες που πρέπει να προαχθούν είναι οι 5 yama και οι 5 niyama, δηλαδή 5 ρυθμίσεις εξωτερικής δράσης και 5 εσωτερικής συγκράτησης. Οι πρώτες 5 είναι αβλάβεια (προς άλλα πλάσματα), φιλαλήθεια, εντιμότητα (δεν κλέβουμε ή εξαπατούμε), αγνότητα και λιτότητα. Οι 5 εσωτερικές συγκρατήσεις είναι καθαρότητα (σώματος και νου), ικανοποίηση (ή ευχαρίστηση με ό,τι αντιμετωπίζεις), πνευματική άσκηση, αυτοεξέταση και αφιέρωση στον Κύριο. Με πιο απλά και πρακτικά λόγια, δεν μπορείς τη μια μέρα να διαλογίζεσαι, να προσεύχεσαι και να υμνείς τον Κύριο και την επόμενη να επιδίδεσαι σε όργιο ή να ληστεύεις τράπεζα!

4. Όλες οι Γραφές της Βεδικής Παράδοσης, όλα τα εγχειρίδια των φιλοσοφικών συστημάτων, τονίζουν την ανάγκη για ενάρετη ζωή με μέτρο.

Παίρνω για παράδειγμα τη Bhagavad Gīta (κεφ. 6.16-17): «ο Γιόγκας είναι για όσους έχουν [καλό] μέτρο στο φαγητό και στη διασκέδαση, στο φέρσιμο και στις εργασίες, στον ύπνο και στον ξύπνιο. Δεν κάνει για όσους τρώνε πολύ ή νηστεύουν πολύ, για όσους κοιμούνται ή ξαγρυπνούν πολύ». Στο κεφ 16.12 προσθέτει αυτούς που διακατέχονται από φιλοδοξίες και οργές κι αιχμαλωτίζονται στα δεσμά προσδοκιών για άνομα πλούτη και απολαύσεις.

Στο κεφ. 12.13 προσθέτει πως ο Γιόγκας είναι για όποιον δεν μισεί άλλα πλάσματα, είναι συμπονετικός, δίχως διεκδικήσεις κι εγωισμό.

Η Katḥa Ουπανισάδα, που είναι αρχαιότερο ιερό κείμενο και βασικό για Γιόγκα και τη φιλοσοφία Vedānta, λέει (κεφ. 2.24): «Δεν μπορεί να φτάσει τον αληθινό Εαυτό του όποιος δεν έχει σταματήσει την κακή συμπεριφορά (duścarita) και δεν έχει κάποιο έλεγχο των αισθήσεων και κάποια γαλήνη στον νου του».

Αυτά όλα συγκεντρώνονται συνοπτικά σε μια στροφή στο κεφάλαιο περί γαλήνης (Shānti Parva) του κειμένου Kapilago saṃvāda: «Ο δρόμος προς το Μπράχμαν [που είναι η ενότητα του Εαυτού] είναι [μέσω της καλλιέργειας των ιδιοτήτων-] ηπιότητα, καρτερία, γαλήνη, αβλάβεια, φιλαλήθεια, εντιμότητα, μη-μνησικακία, μη-αλαζονεία, μετριοφροσύνη, μακροθυμία, ησυχασμός.»

5. Αυτός σε γενικές γραμμές είναι ο δρόμος της μαθητείας για Αυτοσυνειδητοποίηση.

Φυσικά, χρειάζονται συμμαθητές στην πορεία κι ένας δάσκαλος που γνωρίζει τον δρόμο, τα κατατόπια, τις δυσκολίες και τ’ αναπάντεχα. Δεν μπορεί ένας μόνος του (ή μόνη της) να προχωρήσει σε αυτόν τον δρόμο δίχως την καθοδήγηση ενός δασκάλου.

Τελικά, η συνειδητοποίηση έρχεται με τη χάρη του ίδιου του Εαυτού, όπως λέει το κεφ. 2.23 της Katḥa Ουπανισάδας.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *