Ο δρόμος προς την κόλαση είναι πλακοστρωμένος με καλές προθέσεις… Η δε κόλαση είναι γεμάτη καλές επιθυμίες κι ευχές.
Υπάρχουν αυτοί που αναζητούν τη γνώση για να γίνουν γνωστοί από άλλους: αυτό είναι ματαιοδοξία. Υπάρχουν αυτοί που αναζητούν τη γνώση για χάρη της γνώσης: αυτό είναι περιέργεια. Υπάρχουν αυτοί που αναζητούν τη γνώση για να υπηρετήσουν: αυτό είναι αγάπη.
«Μακάριοι οι ειρηνοποιοί ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται» (Ματθ. 5.1). Προσέξτε, είναι αυτοί που όντως κάνουν ειρήνη όχι αυτοί που μιλούν και καλούν για ειρήνη… Διότι στον Ματθαίο 23.3 λέγεται επίσης «Υπάρχουν αυτοί που μιλούν μα δεν πράττουν».
Ν’ αναπαύεστε μόνο σ’ Εκείνον. Ο άνθρωπος δεν θα γνωρίσει γαλήνη στον κόσμο. Μα δεν έχει καμία ταραχή όταν αναπαύεται στον Θεό.
Αυτές είναι μερικές ρήσεις του Bernard de Clairvaux (1090-1153). Ήταν ηγούμενος της Κιστερσιανής μονής το Κλερβό στη Βουργουνδία (Γαλλία). Συμβούλεψε 5 Πάπες και κηρύχθηκε Άγιος το 1174.
Μα υπάρχει κάτι πολύ παράξενο ή μάλλον παράδοξο στον χαρακτήρα και τη δράση του. Αφενός μιλούσε με ευφράδεια για την αγάπη του Θεού και είχε μυστικιστικές εμπειρίες της ενότητας του Θεού. Αφετέρου προωθούσε τη 2η Σταυροφορία, κυρίως το 1145, καλώντας στρατιώτες να πάνε να σκοτώσουν Μουσουλμάνους στους Άγιους Τόπους!
Αλλά ας παρακάμψουμε αυτό το παράδοξο (αφού ο Χριστός δίδαξε «Αγαπήσεις τους εχθρούς σου») και ας μείνουμε με τον μυστικισμό του.
«Ότι έμαθα για τη θεϊκή επιστήμη και την κατανόηση των Γραφών, το έμαθα στα δάση και τα χωράφια… Βρίσκεις κάτι βαθύτερο στη σιγή του δάσους από τα βιβλία. Τα δέντρα και οι πέτρες θα σε διδάξουν κάτι που δεν θα μάθεις ποτέ από δασκάλους… Ανυψώθηκα στο μεγαλύτερο ύψος μέσα μου, μα ο Θείος Λόγος ήταν ακόμα ψηλότερα. Βυθίστηκα στο μεγαλύτερο βάθος μέσα μου, μα τον βρήκα να είναι ακόμα βαθύτερα.(…)
Όταν ο Λόγος ερχόταν σε μένα δεν προανήγγειλε ποτέ την άφιξή του δεν ακουγόταν φωνή, δεν φαινόταν πρόσωπο, δεν αντηχούσαν βήματα. Δεν προσλάμβανα καμιά κίνηση. Καμιά αίσθηση δεν μου έδειχνε πως είχε η παρουσία του πλημμυρήσει την καρδιά. … Δεν έμπαινε από τα μάτια, καθώς είναι άχρωμος· ούτε από τα αυτιά καθώς είναι αθόρυβος· ούτε από τα ρουθούνια καθώς δεν αναμειγνύεται με αέρα. Είναι πληρότητα του νου. Και δεν μπαίνει διότι είναι ήδη μέσα. Όσο συχνά όμως και να παρουσιάζεται, δεν ξέρω ποτέ τη στιγμή της άφιξής του. Ξέρω μόνο πως είναι παρών. Ύστερα θυμάμαι την παρουσία του… Δεν νιώθω την άφιξή του, ούτε την αποχώρησή του. Δεν γνωρίζω πώς και από πού παρουσιάζεται, πώς και προς τα πού φεύγει…»
Τελειώνω με μια ακόμα ρήση:
«Το να έχετε μια γαλήνια ζωή και ανάπαυση στον Θεό είναι καλό. Το να υπομένετε μια ζωή πόνου δίχως παράπονο είναι καλύτερο. Όμως το να νιώθετε γαλήνη ενώ σας βασανίζει πόνος είναι το καλύτερο.»
Βέβαια, όπως πάντα, δεν μας λέει ούτε αυτός πώς πρακτικά αναπαύεσαι στον Θεό ή πώς γεμίζει τον νου ή την καρδιά σου η παρουσία του, η αθόρυβη, αθώρητη και απερίγραπτη πληρότητά του.
Ο ίδιος ο Βερνάρδος, όπως τόσοι άλλοι, πέρασε μια ζωή αφοσίωσης, λατρείας, προσευχής, περισυλλογής και διαλογισμού. Μα χιλιάδες άλλοι καταφεύγουν σε μοναστήρια χωρίς να έχουν παρόμοιες εμπειρίες. Και υπάρχουν άλλοι που δεν είναι στη φύση τους ν’ αφήσουν εντελώς τα εγκόσμια.
Είναι όμως εφικτό να νιώθεις γαλήνη ενώ σε απασχολούν τα εγκόσμια και σε βασανίζει ο πόνος.
Αλλά πώς γίνεται εφικτό;
