Φιλ521: Ευριπίδης και Παύλος

Φιλ521: Ευριπίδης και Παύλος

- in Φιλοσοφία
0

Πολλοί θα το βρουν πολύ δύσκολο να αποδεχτούν πως ο συγγραφέας του ‘‘ιερού’’ έργου Πράξεις των Αποστόλων στην Καινή Διαθήκη δανείζεται από το θεατρικό Βάκχαι του Ευριπίδη όσον αφορά τον Παύλο και τη μεταστροφή του στον Χριστιανισμό. Το θέμα έχει επισημανθεί από πολλούς ξένους και μερικούς Έλληνες λόγιους.

Δεν είναι γνωστό ποιος έγραψε τις Πράξεις των Αποστόλων. Μερικοί υποθέτουν πως ήταν ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Μα δεν είναι γνωστό ποιος ήταν ο Λουκάς ή αν το Κατά Λουκά ευαγγέλιο το έγραψε ο Λουκάς. Τα ονόματα των ευαγγελιστών προστέθηκαν στα ευαγγέλια τον 2ο αιώνα κε.

Ο Παύλος, ή Σαύλος όπως ονομάζεται αρχικά, κάνει την είσοδο του στις Πράξεις (και στον Χριστιανισμό) στο 7ο, μετά στο 8ο (στον λιθοβολισμό του Στεφάνου) και πληρέστερα στο 9ο κεφάλαιο καθώς εξιστορείται το ταξίδι του στη Δαμασκό. Καθ’ οδόν προς την πόλη για να κυνηγήσει Χριστιανούς, τον χτυπά φως εξ ουρανού ρίχνοντάς τον στη γη κι ακούει τη φωνή του Χριστού (9.5) να του λέει ‘‘Εγώ είμαι ο Ιησούς τον οποίο διώκεις. Είναι οδυνηρό για σένα να κλωτσάς σε καρφιά (=σκληρόν σοι προς κέντρα λακτίζειν)’’. Αυτό είναι στην έκδοση The British and Foreign Bible Society, Λονδίνο 1957, αλλά ίδια περιγραφή δίνεται και στο 26.14 όπου, μάλιστα, λέγεται πως ο Ιησούς μίλησε σε ‘‘Εβραϊκή διάλεκτο’’! Στην ελληνική έκδοση της Αδελφότης ‘‘Ο Σωτήρ’’, Αθήνα 2004, με ερμηνεία του Π.Ν. Τρεμπέλα το χωρίο βρίσκεται μόνο στο κεφ. 26.14 πάλι όμως στην ‘‘Εβραϊκή Διάλεκτο’’!

Αυτό είναι αξιοθαύμαστο διότι όμοια φράση βρίσκεται στο Βάκχαι 794-795: «θυμούμενος/ προς κέντρα λακτίζοιμι θνητός ων θεώ ‘‘θυμωμένος θα κλωτσούσα σε καρφιά, ενάντια σε θεό, εγώ ένας θνητός’’. Εδώ ο θεός Διόνυσος, γιος του ύψιστου Δία, μιλά στον διώκτη του Πενθέα, όπως ο Ιησούς στον διώκτη του Παύλο! (Η ελληνική φράση πάει πίσω στον Αισχύλο, στο Αγαμέμνων 1624 και στον Πίνδαρο 2.94.)

Αυτή όμως δεν είναι η μόνη ομοιότητα. Διότι η σύνολη σύλληψη και δίκη του Ιησού μοιάζει με τη δίωξη του Διονύσου από τον Πενθέα.

Πρέπει να αναφερθεί και η αντιστοιχία Ιησού, υιού του Θεού με θνητή (Μαρία) όπως και ο Διόνυσος είναι υιός του Δία με θνητή, τη Σεμέλη.

Ο Πενθέας διατάζει τους στρατιώτες του να συλλαμβάνουν όσους λατρεύουν τον Διόνυσο, ο Παύλος με στρατιώτες (κι άλλοι) διώκουν Χριστιανούς.

Ο Παύλος βλέπει αστραποβόλο φως ενώ ο Πενθέας βλέπει δύο ήλιους!

Στο θεατρικό υπάρχει ο τυφλός μάντης Τειρεσίας κι αυτός θυμίζει την τύφλωση του Παύλου, που όμως δεν είναι μόνιμη.

Και φυσικά, γιατί στις Πράξεις 26.14 ο συγγραφέας νιώθει την ανάγκη να τονίσει την εκφορά σε Εβραϊκή διάλεκτο, ενώ αυτό δεν παρουσιάζεται σε άλλα σημεία στις Πράξεις;… Μήπως επειδή το δανείζεται από την ελληνική λογοτεχνία;…

Εδώ πάντως έχουμε ακόμα ένα αινιγματικό σημείο το οποίο οι Χριστιανοί απολογητές ή αγνοούν ή χωρίς να το εξηγούν όταν οι άλλοι το αναφέρουν, παίρνουν την αναφορά ως αήθη επίθεση κατά της θρησκείας!…

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *