Π178: Ημέρα Ποίησης

Π178: Ημέρα Ποίησης

- in Ποίηση
0

1. Λέω σήμερα να τελειώσω αυτή τη σειρά με μερικά δείγματα καλής ποίησης, όχι τα παραδείγματα παλαβής παραποίησης που κοιτάξαμε νωρίτερα. Αργότερα θα επανέλθω, φυσικά, με τους παραλογισμούς της παραποίησης διότι ο αυτοθαυμασμός, η έλλειψη αυτογνωσίας και ταπεινότητας, η αυτοπροβολή και η φλογερή λαχτάρα να ενταχθεί κάποιος στην ποιητικό κύκλο δεν μειώνονται στο ελάχιστο. Χρόνο με χρόνο αυξάνονται!

Δεν νομίζω πως ο Ντίνος Σιώτης δεν υποπτεύεται ή, πιο σωστά, δεν αναγνωρίζει τη φρικτή φτώχεια της σύγχρονης ελληνικής (παρα)ποίησης. Το 2015 έγραψε στον πρόλογο της Συλλογής της Κοινωνίας των (δε)κάτων, «Άλλες φορές, τις πιο πολλές, [η ποίηση] γίνεται συμβατική, μηχανική, ψεύτικη, εγωτική… τραυλίζοντας προσωπικά αδιέξοδα.»

Δυστυχώς ούτε ο ίδιος, ούτε οι ανθολογημένοι ποιητάρηδες προσφέρουν πραγματική ποίηση που δίνει «ελπίδα, αισιοδοξία, συμπόνια, καλοσύνη, κατανόηση» δείχνοντας «το πιο καλό κι ευγενικό της πρόσωπο» – όπως στα αποσπάσματα που ακολουθούν και είναι τόσο σπάνια.

2. Μέσα απ’ το κρύο τζάμι που σε κάνει χωριστό 

μέσα στου δρόμου τα σκοτάδια και τις μοναξιές

σε κλώνους νεκρωμένους πριν τα μπουμπούκια ξαναρθούν

σε γλόμπους που χλωμιάζουν νιώθεις τον θάνατο

κι είναι σκληρή η αγάπη για όσους δεν κατανοούν.||



Δεν είν’ ο πόνος στον κόσμο σαν ξυπνάς δικός σου.

Τι τον κρατάς; Νιογέννητη χαρά κλαίει το φως σου! (1987)

Εδώ υπάρχουν τα μηχανικά στοιχεία του ρυθμού και της ρίμας που συγκροτεί μια πεντάστιχη στροφή και μια δίστιχη από 14 και 15 συλλαβές. Η πρώτη δίνει παράδειγμα σκληρότητας, πόνου και θανάτου μα στην πέμπτη γραμμή λέει πως είναι όλα έργα αγάπης (μεταφυσικής, θεϊκής) που οι άνθρωποι μάλλον δεν κατανοούν. Το δίστιχο εξηγεί πως ο πόνος δεν είναι πραγματικός μα μόνο παρεξηγημένη χαρά – όπως στο νεογέννητο βρέφος. Μπορεί ο αναγνώστης να διαφωνήσει με αυτά.

3. Το «κρύο τζάμι» είναι ίσως κάποιο παράθυρο μέσα στον χειμώνα (όπου οι κλώνοι νεκρωμένοι περιμένουν μπουμπούκια). Μα είναι και όλα όσα ψυχολογικά μας κάνουν χωριστούς και κρύους έτσι που βλέπουμε σκοτάδι, μοναξιά και νέκρα (στον κλώνο που θα ανθήσει) και θάνατο σε γλόμπους που χλωμιάζουν είτε σε νοσοκομείο είτε σε δρόμους είτε σε εξουθενωμένα πρόσωπα.

Η τελευταία πρόταση είναι παραδοξολογία: μπορεί να διαβαστεί (ή ακουστεί) με διαφορετικούς τρόπους. Μπορεί η «νιογέννητη χαρά» να είναι σαν κλητική. Ο πόνος πάλι είναι σαν κλάμα (ενσαρκωμένου) φωτός – όπως «ήταν το φως το αληθινό που φωτίζει κάθε άνθρωπο ερχόμενο στον κόσμο» (κατά Ιωάννη κεφ. 1ο). Το φως γεννά χαρά που όμως, όταν λείπει κατανόηση, ακούγεται σαν κλάμα.

Ο πόνος και η δυστυχία δεν είναι κάτι έμφυτο στον άνθρωπο. Ο άνθρωπος κάνει την εμπειρία δική του και προσκολλιέται σε αυτή δίχως κατανόηση. Όταν κατανοήσει, βιώνει χαρά και φως.

4. Το επόμενο κομμάτι είναι από μια Συλλογή του 1990

Από ένα χάδι απαλό μέχρι το φονικό | δεν μοιάζει ο δρόμος να ’ναι μακρινός. 



Ο ήλιος, εραστής άβγαλτης φυλλωσιάς

να εμπρηστής γίνεται των μπουμπουκιών βιαστής

και στο κατακαλόκαιρο των λουλουδιών φονιάς.

Εδώ πάλι έχουμε ρυθμό και ρίμα που οριοθετεί στροφές ή μονάδες σημασίας, παρότι οι γραμμές έχουν 10 ως 14 συλλαβές. Το πρώτο δίστιχο δίνει τη βασική ιδέα την οποία εικονίζει παραδειγματικά το επόμενο τρίστιχο. Ο ήλιος προσωποποιείται σε εραστή (απαλό και τρυφερό στην αρχή της Άνοιξης) που βοηθάει να ανοίξει και να «βγει» στον κόσμο η φρέσκια φυλλωσιά. Μα γίνεται γρήγορα εμπρηστής καθώς ανοίγουν και κοκκινίζουν άνθη και βιαστής που αναγκάζει τα μπουμπούκια να ανοίξουν. Και στο κατακαλόκαιρο ξεραίνει τα λουλούδια που ως εραστής τα ξελογιάζει και τα βιάζει.

Υπάρχει μια δόση υπερβολής και βιαιότητας, μα τίποτα αφύσικο. Ο ήλιος έχει και αυτό τον χαρακτήρα.

Ταυτόχρονα, ο στιχουργός υπαινίσσεται πως και οι άνθρωποι συχνά ξεκινούν μια σχέση με τρυφερότητα και αγάπη που όμως εξελίσσεται σε εγκληματική βιαιότητα.

5. Και στα δύο αποσπάσματα υπάρχει Αντικειμενική Αντιστοιχία και τα παραδοσιακά στοιχεία χρησιμοποιούνται, όχι σε στείρο λυρισμό, αλλά για να μεταδώσουν και φιλοσοφικά μηνύματα με τη χρήση ακανόνιστης, χαλαρής μα ευδιάκριτης μορφής.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *