Από την υπεροψία στην παράνοια

Από την υπεροψία στην παράνοια

Τασούλα Καραϊσκάκη

«Είναι καλό να αποκαλούν κάποιον δικτάτορα γιατί αυτό σημαίνει ότι δεν τους συμφέρει», είπε προχθές, επιτιθέμενος και πάλι στην Ε.Ε., ο Ταγίπ Ερντογάν, με αφορμή την ψηφοφορία στο Ευρωκοινοβούλιο για «πάγωμα» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε απορρίψει προκαταβολικά την ψηφοφορία λέγοντας: «Ο,τι κι αν ψηφίσουν οι Ευρωπαίοι, δεν θα έχει καμιά αξία στα μάτια μας».

Η αλαζονεία, η παντελής αδιαφορία για τη γνώμη των άλλων, η εγωκεντρική περιφρόνηση του κόσμου είναι κοινό χαρακτηριστικό των δικτατόρων. Ο λαός «είναι ένα κοπάδι προβάτων» που «πιστεύει πιο εύκολα ένα μεγάλο ψέμα παρά ένα μικρό», έλεγε ο Χίτλερ, ο οποίος πίστευε ότι «η μεγάλη τύχη των ηγετών είναι που οι λαοί δεν σκέφτονται». Δεν υπάρχει δικτάτορας που να μη φέρει με υπερηφάνεια τον τίτλο του. «Οι ουδέτεροι ποτέ δεν επιβάλλονται στα γεγονότα. Πάντα βυθίζονται. Μόνο το αίμα κινεί τους τροχούς της Ιστορίας» πίστευε ο Μουσολίνι. Δεν υπάρχει δικτάτορας που να μην παραλογίζεται. Παλαιότερη έρευνα του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ είχε δείξει ότι η υπερσυγκέντρωση εξουσιών στα χέρια των δικτατόρων οδηγεί σταδιακά σε έλλειψη ρεαλισμού, σε έναν χονδροειδή καταμερισμό του κόσμου, στην τάση να βλέπουν τα πράγματα γύρω τους αυτοματοποιημένα και απλά. «Βαδίζω με τη σιγουριά και την ακρίβεια ενός υπνοβάτη» (Χίτλερ). Είναι πανίσχυροι στρατιωτικά, αλλά αδύναμοι ψυχολογικά, κάτι που τους καθιστά προβληματικούς στη διαπραγμάτευση και οδηγεί με ακρίβεια στον όλεθρο.

Ενας ηγέτης στην κορυφή ενός απολυταρχικού καθεστώτος είναι μια τάση που ενισχύεται, λένε οι αναλυτές, οι οποίοι πιστεύουν ότι οι προσωποπαγείς δικτατορίες («ένας λαός, μία χώρα, ένας αρχηγός» ήταν το σλόγκαν της ναζιστικής Γερμανίας) έχουν γίνει σταδιακά η κυρίαρχη μορφή του αυταρχισμού: «Το 1988, τα προσωποπαγή καθεστώτα αποτελούσαν το 23% όλων των δικτατοριών. Σήμερα, το 40% όλων των απολυταρχιών κυβερνάται από ισχυρούς άνδρες» (Αndrea Kendall-Taylor, Erica Frantz, Joseph Wright – Foreign Affairs). Είναι το πιο επικίνδυνο είδος καθεστώτος, που παράγει την πιο επιθετική εξωτερική πολιτική, διακρατικές συγκρούσεις και μια σειρά αδιάλειπτων προκλήσεων στα όρια του δυτικού κόσμου.

Ελλειψη λογοδοσίας –την οποία εξασφαλίζει η εξάλειψη των φωνών διαμαρτυρίας στο εσωτερικό–, έλεγχος μέσων ενημέρωσης ώστε ο κόσμος να λαμβάνει μόνο την επίσημη εκδοχή των εσωτερικών και διεθνών γεγονότων, τυχοδιωκτισμός, επεκτατισμός, παραλογισμός, βαρβαρότητα.

Δεν είναι μόνο ο Ερντογάν και δεν είναι μόνο σήμερα, αν διατρέξει κανείς την Ιστορία από τον Τσιν Σι Χουάνγκ έως τον Κιμ Γιονγκ Ουν, από τους Χίτλερ, Στάλιν και Φράνκο έως τους Πολ Ποτ, Μουσάραφ και Σαντάμ Χουσεΐν, από τους Πινοσέτ, Βιντέλα, Σαλαζάρ, Μάρκος, Τσαουσέσκου, Εγιαντεμά, Νιγιάζοφ, Σουχάρτο έως τους παράφρονες Μποκάσα, Παπα-Ντοκ Ντιβαλιέ, Αμίν Νταντά, Μομπούτου Σέσε Σέκο…

Σφαγεία, μπουντρούμια, κάτεργα από μεγαλομανείς ματοβαμμένους «σωτήρες» σε συνεχείς επαναλήψεις.

Πηγή: Καθημερινή

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *