Σπάνια θα συναντήσεις έναν άνθρωπο (άντρα ή γυναίκα) που δεν ποζάρει. Δηλαδή αντί να είναι ή να κάνει κάτι προσποιείται πως είναι ή πως κάνει κάτι.
Όταν κοιτάς ένα βρέφος ως, ας πούμε τον 6ο του μήνα, βλέπεις αθωότητα, απλότητα, γνησιότητα, την ανεπιτήδευτη ανθρώπινη ύπαρξη. Όταν το συναντήσεις ώριμο ενήλικα βλέπεις επιτήδευση, προσποίηση.
Τι απέγινε η απλότητα, η αγνή αθωότητα;
Ή, για να το πω αλλιώς, πως εκείνος ο ατόφιος άνθρωπος είναι τώρα στα 20, 30 ή 40, ένας κακός ηθοποιός που παίρνει τη μια πόζα μετά την άλλη;
Άκουσα πριν χρόνια ένα ανέκδοτο. Κάποιος ξένος περπατά βιαστικά σ΄ ένα προάστιο της Γενεύης (Ελβετία) και ρωτά έναν Ελβετό που επίσης περπατά βιαστικά, μα στην αντίθετη κατεύθυνση. «Έχετε ώρα;» ρωτά και ο Ελβετός λέει «Ναι», τον κοιτά για μια στιγμή και συνεχίζει να περπατά…
Ο Ελβετός απάντησε ορθά στη λάθος ερώτηση.
Γονείς προσποιούνται πως είναι γονείς. Παιδιά πως είναι παιδιά. Εκπαιδευτικοί πως είναι εκπαιδευτικοί. Πολιτικοί, ιερωμένοι, επιχειρηματίες, καλλιτέχνες (κυρίως ποιητές), φιλάνθρωποι – όλοι προσποιούνται πως είναι αυτό που πρεσβεύουν. Μα δεν είναι.
Όλοι κατά βάθος επιδιώκουν να έχουνε κάποιο προσωπικό όφελος από την πόζα που παίρνουν τόσο σοβαρά και περίτεχνα ή άτσαλα.
Όλες αυτές οι δραστηριότητες είναι ρόλοι που παίζει ο άνθρωπος. Και αν τους παίξει καλά με γνώση και γνησιότητα τότε θα ευτυχήσει ο ίδιος και θα δώσει ευτυχία και σε άλλους.
Μα οι άνθρωποι προτιμούν να ποζάρουν παρά να παίξουν τον ρόλο με γνώση και γνησιότητα. Ο επιχειρηματίας αντί να εξυπηρετεί τις ανάγκες των πολλών πελατών του, κοιτάει το εύκολο κέρδος (συχνά μέσω εξαπάτησης). Ο καλλιτέχνης αντί να δώσει ό,τι πνευματικά καλύτερο μπορεί έτσι που οι άλλοι ν’ ανυψωθούν, μετέχοντας σε μια λεπτότερη διάσταση του κόσμου, κοιτά πως ν’ αποκτήσει φήμη ως καλλιτέχνης και, φυσικά, πλούτο. Ο ιερωμένος επαναλαμβάνει μηχανικά, δίχως κατανόηση, τα δόγματα, τις ευλογίες και προσευχές, νομίζοντας πως ο ίδιος έτσι θα σωθεί και θα σώσει άλλους!
Και όλοι ποζάρουν (ή προσποιούνται) γιατί έτσι πιστεύουν θα βρουν ικανοποίηση κι ευτυχία.
Γι’ αυτό όλοι επιδιώκουμε πράγματα που μας δίνουν ευχαρίστηση.
Διάβαζα κάπου μέσα στον Ιούνιο μια κυρία, Διευθύντρια της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, να λέει:
Για μένα η ευτυχία δεν έχει κανένα νόημα, η ελευθερία είναι η μόνη αξία που έχει σημασία. Ελευθερία της σκέψης, πάνω απ’ όλα. Ειλικρινά, είναι σαν να τη βλέπω γραμμένη και είναι από τις λέξεις που μου αρέσουν πολύ στα ελληνικά, το σώμα και η ψυχή ξέρουν, και μας λένε ότι αξίζει τον κόπο να σκεφτόμαστε και να ζούμε ελεύθερα. Με την ελευθερία καταπολεμάς το μικρόβιο του φόβου, τα δικά σου βαρίδια και τελικά, από ένα σημείο και μετά, επειδή τα πάντα έχουν ένα κόστος, κρίνεις για ποια πράγματα είσαι αποφασισμένος να πληρώσεις. Για την ελευθερία είμαι διατεθειμένη να δώσω τα πάντα και ως Στέγη, ως οργανισμός, και όχι μόνο για τη δική μας.
Αυτή κι αν είναι πόζα και προσποίηση!
Θέλεις την ελευθερία γιατί νομίζεις πως έτσι θα έχεις ευτυχία, ικανοποίηση μόνιμη! Και όσο νιώθεις ξεχωριστή ύπαρξη και μάλιστα πιο εκλεπτυσμένη, πιο ικανή, πιο αληθινή, από άλλους, τόσο μεγαλύτερος ο καλά κεκαλυμμένος φόβος.
Το να λες πως η ευτυχία δεν έχει για σένα κανένα νόημα υιοθετείς μια χοντροκομμένη πόζα που όμως δεν εντυπωσιάζει παρά μόνο ανόητους.
Είναι κουραστικές όλες οι πόζες. Πώς ελευθερώνεσαι από αυτές;
