Κάθε αρχαίος μύθος έχει ένα ηθικό δίδαγμα και πολλή ψυχολογία. Οι μύθοι του Αισώπου είναι πολύ απλοί. Όπως π.χ. η αλεπού που είδε τα τσαμπιά σταφύλια ψηλά στην κληματαριά και, πεινασμένη καθώς ήταν, πηδούσε μα δεν τα έφτανε. “Άγουρα είναι,” είπε τελικά κι έφυγε. Αναγνωρίζουμε την τάση μας να παρακάμπτουμε δύσκολες συνθήκες ή να ρίχνουμε το φταίξιμο στις περιστάσεις όταν λόγω δικής μας ανεπάρκειας δεν καταφέρνουμε κάτι.
Άλλου τύπου είναι ο μύθος του Σίσυφου που έγινε πασίγνωστος – ιδίως μετά τον Αλμπέρ Καμύ, τον Γάλλο νομπελίστα υπαρξιστή, ο οποίος έγραψε το δοκίμιο Ο Μύθος του Σίσυφου. Ασχολήθηκα με αυτό το θέμα, καθώς το εξετάζει ο Ηλίας Μαγκλίνης σε άρθρα του στην Καθημερινή (27,28,29,30 Αυγούστου), νωρίτερα στα Ψ281: Αυτοκτονία; και Ψ282, Ψ282: Αυτοκτονία; (2).
Το να συμπεραίνεις από αυτόν τον μύθο του πως ο Σίσυφος συμβολίζει όλους τους ανθρώπους είναι θεμελιακό λάθος. Επομένως λάθος είναι και το συνακόλουθο συμπέρασμα πως η αυτοκτονία είναι το πραγματικά φιλοσοφικό πρόβλημα του ανθρώπου αφού η ζωή μοιάζει να μην αξίζει!
Ο μύθος είναι πιο περίπλοκος από τον Σίσυφο που, ως τιμωρία για τα εγκλήματά του, έπρεπε να σπρώχνει τον βράχο στην πλαγιά του λόφου και αυτός να κατρακυλά πίσω πάλι – στην αιωνιότητα. Είχε σκοτώσει καλεσμένους επισκέπτες και προδώσει τον Δία νομίζοντας πως ο ίδιος ήταν εξυπνότερος!
Ο Σίσυφος επομένως αντιπροσωπεύει εγκληματίες που δολοφονούν και που προδίδουν τους νόμους.
Μα η τιμωρία του έχει και βαθύτερο ψυχολογικό συμβολισμό.
Είναι ο άνθρωπος που θεωρεί και ζει τη ζωή ως φορτίο, ως ατελείωτη ανηφόρα όπου ο ίδιος σπρώχνει και σπρώχνει όντας ταυτισμένος με την επιτυχία και την δική του ικανότητα, την δική του προσπάθεια. Ο βράχος , το φορτίο, η ολίσθηση, είναι αυτός ο αγώνας και η αγωνία μαζί, να επιτύχει προσκολλημένος στις επιδιώξεις του.
Αυτός ο άνθρωπος πρέπει να μάθει απόσπαση: να πάψει να νομίζει εγωιστικά και αλαζονικά πως πρέπει οπωσδήποτε ο ίδιος μόνος του να φτάσει στην κορυφή της επιτυχίας. Πρέπει να μάθει (από άλλους) ν’ ακολουθεί τον φυσικό νόμο και να δρα με απόσπαση, οπότε η ζωή παύει να είναι φορτίο και ανηφόρα.
