Στο Μ171: Madhu και Kaițabha εξετάζω τους 2 διαβόλους της Ινδικής Μυθολογίας, Madhu και Kaitabha, που αναπήδησαν από δυο σβώλους κεριού οι οποίοι κύλησαν από τα αυτιά του θεού Mahāviṣṇu στην απαρχή της Δημιουργίας – έτσι όπως αφηγούνται το περιστατικό τα κείμενα purāṇa (= Αρχαϊκά, παρότι είναι νεότερα, μεσαιωνικά).
Παρότι έγιναν πανίσχυροι και αλώβητοι με μια χάρη που τους έδωσε η Μεγάλη Θεά, να διαλέξουν οι ίδιοι πότε θα πέθαιναν, ο Viṣṇu τους νίκησε τελικά και τους εξολόθρευσε με τη βοήθεια πάλι της Μεγάλης Θεάς (βλ.Μ171: Madhu και Kaițabha).
Ο Μάντχου ενσωματώνει τον γκούνα τάμας, τη δύναμη αδράνειας και σκότους που βάζει περιορισμούς στη μορφή, λειτουργία και δράση των πλασμάτων. Ο Κάιταμπχα ενσωματώνει τον γκούνα ράτζας που δίνει ορμή και κινητικότητα στα πλάσματα.
Ο τρίτος γκούνα «σάττβα» που είναι φως, καλοσύνη κι ενέργεια έχει εκ φύσεως μεγαλύτερη δύναμη κι ενσωματώνεται στον Βίσνου. (Και οι τρεις γκούνες είναι δυνάμεις στη Φύση του Απολύτου).
Αυτός είναι ο γενικός ψυχολογικός συμβολισμός.
Παρά τη συνεχή ταραχή και τριβή που προκαλούν στον ψυχισμό μας οι ράτζας (με επιθυμία, διεκδίκηση, ορμή) και τάμας (με κτήση, προσκόλληση, βόλεμα), τελικά επέρχεται αρμονία και ισορροπία με σάττβα (το φως της γνώσης και τη μεγαλοψυχία της καλοσύνης). Μετά, αν η κατάσταση δεν εδραιωθεί με την κατάλληλη γνώση κι εργασία, ο κύκλος στον ψυχισμό ξαναρχίζει.
Ο Κάιταμπχα έχει τη μορφή τερατώδους πιθήκου (kiṭa-) και ο Μάντχου τη γλυκιά κολλώδη ποιότητα του μελιού (madhu). Έτσι μια άλλη άποψη βρίσκεται στον διπολισμό – επιθυμία κι έλξη του ράτζας και απέχθεια κι απώθηση του τάμας, ή αλλαγή και βάλτωση!
Έτσι στον μύθο, ο Βίσνου είναι η γνώση του σάττβα που εξουδετερώνει τους Κάιταμπχα (= εγωισμός και κατακτήσεις) και Μάντχου (= βάλτωση στο βόλεμα).
