Όπως όλοι οι λαοί πριν την υιοθέτηση της γραφής, και οι Ινδιάνοι της Βορείου Αμερικής διατηρούσαν όλη την κουλτούρα τους προφορικά από γενεά σε γενεά, από δάσκαλο (μάγο ή σοφό) σε μαθητές. Σε αυτήν την προφορική τους παράδοση χρησιμοποιούσαν φράσεις και ιδιώματα που επαναλαμβάνονταν συχνά σε όμοιους συνδυασμούς ή παραλλαγές μα και πρωτότυπες επινοήσεις. Μια δίωρη προσευχή τους, π.χ., απαγγελλόταν με μεγάλη ακρίβεια χωρίς να χάνεται ούτε μια συλλαβή, αλλιώς η τελετουργία θα αποτύγχανε και οι Φυσικές Δυνάμεις δεν θα βοηθούσαν στον ερχομό της ζωοδόχου βροχής, του ανέμου, του χιονιού, των σπαρτών και καρπών και των άγριων κοπαδιών την κατάλληλη εποχή.
Πέρα από τις Δυνάμεις της Φύσης είναι ο Μεγάλος Θεός, ο Δημιουργός των Πάντων, γνωστός ως Μαχέο (μα και με άλλα ονόματα), το ένα Απόλυτο Πνεύμα, όπως επίσης ήταν γνωστό. Στην εξουσία του και υπό την εποπτεία του, βρίσκονται ομάδες άλλων υπερφυσικών όντων, ανωτέρων των ανθρώπων μα πάντα κάτω από την καθοδήγηση του Υπέρτατου Πνεύματος.
Ο Ήλιος θεωρείται πατέρας και η Γη μητέρα όλων των πλασμάτων, συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων. Έκθεση στο ηλιόφως κι επαφή με τη γη επιφέρουν ευλογία, σθένος και υγεία. Οι άνεμοι και οι θύελλες, βροχές και βροντές, σύννεφα κι άλλα τέτοια φαινόμενα είναι τα μέσα επικοινωνίας μεταξύ Ήλιου και Γης και ανθρώπων.
Η σημασία Σελήνης και άστρων διαφέρει από φυλή σε φυλή και οι διαφορές μπορεί να οφείλονται και στο περιβάλλον και στη διαφορετική χρονική τους ανάπτυξη. Εκλείψεις, ισημερίες και ηλιοστάσια προκαλούσαν δέος και θαυμασμό και θεωρούνταν έργα των ποικίλων δυνάμεων και πνευμάτων της Φύσης.
Βουνά και δάση, ποτάμια και ρυάκια, πεδιάδες κι έρημοι, ακόμα και βράχια, φυτά, πουλιά, ζώα, ερπετά και άνθρωποι, όλοι έχουν μια προστάτιδα δύναμη. Η εύνοια αυτών των προστατών που είναι αγαθά πνεύματα αποκτιέται μέσω εντατικής προσευχής, νηστείας ή κάποιου αυτοβασανισμού. Κάποτε όμως η ευλογία κι εύνοια έρχεται δίχως να τη ζητήσει ο άνθρωπος, με εσωτερική αποκάλυψη από τον εαυτό του.
Από το Υπέρτατο Μεγάλο Πνεύμα εκπορεύεται η Δύναμη που δίνει ζωή σε όλα τα πλάσματα στο σύμπαν. Δεν υπάρχει άλλη πηγή. Και η Δύναμη αυτή εκδηλώνεται και στο άτομο ως ατομικό ταλέντο ή χάρισμα και ιδιοφυία.
Οι περισσότερες φυλές θεωρούν πως υπάρχουν κι άλλοι κόσμοι εκτός από τον ορατό, γνωστό δικό μας. Μερικές πιστεύουν πως υπάρχουν κόσμοι που περιβάλλουν τον δικό μας, μα στη μορφή ενός κελύφους. Μερικές πιστεύουν σε ζωή μετά θάνατο – όπως οι Hopi που εικονίζουν μια εύφορη κοιλάδα κάτω από μια λίμνη όπου οι ενάρετοι απολαμβάνουν ευδαιμονία, ενώ οι κακοί προσπαθούν να τη φτάσουν διασχίζοντας πρώτα μια άνυδρη έρημο γεμάτη αγκάθια. Άλλες φυλές δεν έχουν αυτό το κόνσεπτ. Οι Kiowa πίστευαν πως μόνο οι κακοί επιζούσαν μετά θάνατο και μετενσωματώνονταν σε κουκουβάγιες. Γι’ αυτό υιοθέτησαν νωρίς τον Χριστιανισμό που υπόσχεται παράδεισο για τους ενάρετους και κόλαση για τους κακούς.
(Έπεται συνέχεια…)