1. Στο “Νέοι Μαρξιστές (Δ’)” κατέγραψα τις αντιφατικές γνώμες περί “αξίας” που διατύπωσε ο Μαρξ στο Κεφάλαιο. Ανέφερα επίσης την αλλαγή πλεύσης που επιχείρησε ο Λένιν το 1921 στον κομμουνισμό που επέβαλε ο ίδιος στη Ρωσία διαπιστώνοντας πως το σύστημα δεν λειτουργούσε. Ο Στάλιν που τον διαδέχθηκε στην εξουσία επανάφερε τον ολοκληρωτισμό και ακόμα δεινότερο Τρόμο.
Όμως πολύ πριν τον Λένιν, ο ίδιος ο Μαρξ είχε αλλάξει γνώμη για την ταξική πάλη και την επανάσταση του προλεταριάτου. Μόνο που οι μαρξιστές δεν μιλούν για το θέμα διότι οι περισσότεροι, ως συνήθως, δεν γνωρίζουν τίποτα και, αν υπάρχουν λιγοστοί που ξέρουν κάτι, αυτοί δεν το ομολογούν ανοιχτά..
Η αλλαγή εμφανίστηκε καθαρά το 1878 σε μια επιστολή του στον Λήμπκνεχτ όπου προβλέπει επανάσταση στη Ρωσία, όχι στις εκβιομηχανισμένες χώρες! Αλλά με κάποια ασάφεια η γνώμη αυτή είχε παρουσιαστεί νωρίτερα, το 1877, σε μια επιστολή του στον μοιρολατρικό “μαρξιστή” Μιχαηλόβσκυ.
2. Στο Σχόλια στον Μπακούνιν, το 1875, απορρίπτει μετά βδελυγμίας την ιδέα του Μπακούνιν πως η κοινωνική επανάσταση μπορεί να γίνει στη Ρωσία. Του αποδίδει “γαϊδουριά γυμνασιοπαίδου” και τονίζει πως η επανάσταση είναι εφικτή “μόνο όπου με την καπιταλιστική παραγωγή το βιομηχανικό προλεταριάτο κατέχει τουλάχιστον μια σημαντική θέση στις μάζες του λαού […] Αυτός [δηλ., ο Μπακούνιν] θέλει την επανάσταση … να γίνει στο επίπεδο του Ρώσικου ή Σλάβικου αγροτοκτηνοτροφικού λαού”.
Ας σημειωθεί πως το 1871 δήλωνε στη New York Herald πως “η επανάσταση στη Ρωσία έρχεται… αργά μα σίγουρα”!
Το 1878 στην Απάντηση στον Μιχαηλόβσκυ δηλώνει πως η δική του θεωρία μπορεί να αγνοηθεί – κάτι που ξενίζει κάθε μαρξιστή – και πως ο Ρωσικός λαός θα μπορούσε να μετασχηματίσει την κοινωνία του προς τον κομμουνισμό!
Αυτές οι μεταλλάξεις στη σκέψη του Μαρξ θυμίζουν γλαφυρά τις μεταλλάξεις των συριζιτών κυβερνώντων και δη Βαρουφάκη και Τσίπρα: τη μια θένε σκληρή διαπραγμάτευση, σύμφωνα με τη λαϊκή εντολή, την άλλη ρήξη αν δεν γίνει το δικό τους, την παράλλη Ευρώπη και μόνο Ευρώπη. Δείτε τις πρόσφατες δηλώσεις Βαρουφάκη, Τσακαλώτου, Λαφαζάνη και Μαξίμου, για σύγκρουση, ρήξη και . . . ανασκευές (25-28/3)!
3. Αλλά με την επιστολή του στη Βέρα Ζάσουλιτς το 1881 αποδέχεται οριστικά τη δυνατότητα μετασχηματισμού στη Ρωσία. Αυτή όμως τώρα θα επέλθει με “την ελεύθερη ανάπτυξη της αγροτικής κομμούνας (mir)” και θα ανανεώσει τη Ρωσική κοινωνία.
Εδώ τώρα, είναι η κοινή κατοχή γης (στη Ρωσική “αγροτική κομμούνα”) που εντυπωσίασε τον Μαρξ ως εναλλακτική και πιο σίγουρη εξέλιξη μετασχηματισμού – και μάλιστα χωρίς επανάσταση και χωρίς κρατικό καταναγκασμό!
Επαναλαμβάνει ο Μαρξ την ίδια ιδέα στον Πρόλογο του στη δεύτερη έκδοση του Κεφαλαίου, 1882, στη Ρωσία γράφοντας “η παρούσα Ρωσική κοινοτική γαιοκτησία μπορεί να γίνει η αφετηρία για την κομμουνιστική ανάπτυξη”.
Αυτή η προοπτική παράκαμψης της Θεωρίας (=επανάσταση προλεταριάτου) ήταν κεντρικό σημείο συζήτησης, αντιπαράθεσης και διαζυγίου μεταξύ πολλών μαρξιστών της πρώτης γενιάς (1885-1905): Bernstein, Kautsky, Luxemburg Plekhanov, Lenin Bukharin κ.α. και μετά μεταξύ Στάλιν και Τρότσκυ. Ο Τρότσκυ ακολουθούσε τη μαρξική προοπτική παράκαμψης του καπιταλισμού και επανάστασης, οι Λένιν και Στάλιν ήθελαν επανάσταση και καταναγκασμό.
4. Στην ουσία όλες οι αντιπαραθέσεις και διαφωνίες αγνόησαν το κύριο σημείο του Μαρξ περί κοινοκτημοσύνης της γης – ένας θεσμός κοινός στις Ινδικές, Σλαβικές και αρχαίες (ή μεσαιωνικές ) Αγγλοσαξονικές κοινότητες που ο Μαρξ θαύμαζε. Σε αυτό τον θεσμό η γη ανήκει στην κοινότητα μα υπάρχει ατομική αποκλειστική κατοχή (όχι μόνιμη ιδιοκτησία) και χρήση ενός κομματιού γης.
Από τα νεανικά Χειρόγραφα (γραμμένα το 1844, Παρίσι, δημοσιευμένα 1932 Φρανκφούρτη) ο Μαρξ έχει επισημάνει τον βασικό ρόλο της γης στην παραγωγή και στο κοινωνικό σύστημα. Οι σημειώσεις στα Χειρόγραφα αριθμούνται:
iv). «Η έγγειος ιδιοκτησία είναι η ρίζα κάθε ιδιοκτησίας». (Την ιδέα την ξαναβρίσκουμε στο Κεφάλαιο και στο Κριτική στο Πρόγραμμα Γκότα και Ερφούρτης: “το μονοπώλιο της ιδιωτικής γαιοκτησίας αποτελεί τη βάση του καπιταλιστικού μονοπωλίου”.)
vii). Στη φυσιοκρατική θεώρηση (Γάλλοι 18ου αιώνα) όλος ο πλούτος (δηλ. αγαθά και υπηρεσίες) αναλύεται σε γη κι εργασία πάνω στη γη. Η γη δεν είναι ακόμα κεφάλαιο, όπως έγινε στα τέλη του 19ου αιώνα και παραμένει τέτοια.
Γι’ αυτό βέβαια στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο η πρώτη μεταρρύθμιση της κομμουνιστικής κυβέρνησης πρέπει να είναι η κοινωνικοποίηση όλης της γης αλλά όλοι όσοι θέλουν να έχουν ένα γαιοτεμάχιο για αποκλειστική χρήση.
5. Οι νερόβραστοι, αμαθείς μαρξιστές μας δεν έχουν ιδέα για αυτά τα θέματα. Σαν βελόνα σε χαλασμένο δίσκο βινυλίου, έχουν κολλήσει στην επανάσταση, στην κρατικοποίηση βιομηχανικών και τραπεζών και στην κολεκτιβοποίηση των αγροτών. Κάθε άποψη της οικονομίας θα κατευθύνεται από την κυβέρνηση ή την Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος του λαού (σε μας, από τους υπουργούς και τα κομματικά όργανα)!
Αυτά μαθαίνουν, αυτά παπαγαλίζουν, αυτά διαλαλούν. Αλλά κάτω από αυτήν όλη τη βαβούρα υπάρχει, αλλού σιγανή, αλλού έντονη, η επιθυμία για εξουσία και τη διατήρησή της. Προσέξτε τους αλλεπάλληλους διορισμούς και τις αντικαταστάσεις αξιωματούχων και υπαλλήλων/συμβούλων σε κρατικές θέσεις και στο Δημόσιο. Κυρίως προσέξτε τις επαναπροσλήψεις και την επανασύσταση της ΕΡΤ με Διοικητικό Συμβούλιο διοριζόμενο από το γκουβέρνο που θα εποπτεύεται από τον υπουργό Επικρατείας!
Aυτά τα περί δημοκρατίας, περί λαϊκής βούλησης και κυριαρχίας που αναμασούν με αυταρέσκεια και αλαζονεία για τους οπαδούς τους, όπως η πρόσφατη συνέντευξη του Λαφαζάνη στην εφημερίδα Κεφάλαιο (28/3, όπου με την αναφορά του σε σύγκρουση με τους Ευρωπαίους φανερώνει ξεκάθαρα πως οι φιλοευρωπαϊκές κορόνες του Τσίπρα είναι για μια ακόμα κοροϊδία των κουτόφραγκων), είναι ακριβώς οι αρλούμπες που εκστόμιζε ο Στάλιν καθώς εδραίωνε σε ατσάλινη λαβή την εξουσία του.
6. Οι συζητήσεις και καυγάδες μεταξύ Μπέρνσταϊν και Κάουτσκυ και μεταξύ Στάλιν και Τρότσκυ και Μπουκχάριν δεν ήταν παρά πρόσχημα για την κατάληψη της εξουσίας. (Ο Τρότσκυ ήταν μάλλον ο πιο αγνός μαρξιστής, γι’ αυτό κι εκτοπίστηκε γρήγορα.)
Ο Λένιν, όπως έγραψα στο 4ο άρθρο αυτής της σειράς (Νέοι Μαρξιστές (Δ’)), στα δύο τελευταία χρόνια της ζωής του αναγνώρισε τα λάθη του αλλά ήταν πια πολύ άρρωστος μετά τη Νέα Οικονομική Πολιτική (1921) για να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις. Ο Στάλιν σύντομα αγνόησε τον Λένιν και τον Μαρξ και προχώρησε στη διατύπωση της δικής του θεώρησης – Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν + Στάλιν. Επέβαλε τρόμο, ολοκληρωτισμό, καταναγκασμό και την εξολόθρευση κάθε αντιπάλου, πραγματικού ή φανταστικού. Αλλά εξολόθρευσε κι εκατομμύρια κουλάκων στα κύματα κολεκτιβοποίησης και μετακίνησης τους στην αχανή Σοβιετία του. Οργάνωσε, αντίθετα με την απύθμενη απέχθεια του Μαρξ για γραφειοκρατία (όπως φαίνεται νωρίς στο σύγγραμμά του Κριτική της ενγκελιανής Φιλοσοφίας του Κράτους), μια γιγάντια γραφειοκρατική μηχανή αλλά και μια τάξη γραφειοκρατών, των απαράτσικ κλπ, που ήταν ανάθεμα για τον Μαρξ και που ο εξόριστος Τρότσκυ επέκρινε ως τη νέα κυρίαρχη τάξη και ως τον προάγγελο της πτώσης του σοσιαλισμού στη Ρωσία.
Και αυτή είναι η κληρονομιά των νέων μαρξιστών: η σταλινική φιλοδοξία για απόλυτη εξουσία (κάπως δύσκολη, βέβαια, στη “δημοκρατική” εποχή μας), κι ένας κυκλώπιος κρατισμός με γιγάντια γραφειοκρατία. Τους βλέπουμε καθαρά σήμερα: Τσίπρας, Στρατούλης, Λαφαζάνης, κ. Κωνσταντοπούλου, Κατρούγκαλος, Βούτσης κ.α. – το κάθε πρόσωπο κι ένα αστραφτερό σταλινικό στολίδι – να οικοδομούν σταδιακά με (δανεικά) Ευρωπαϊκά λεφτά το δικό τους πελατειακό κράτος λαϊκού «σοσιαλισμού».
Να δούμε πότε θα αρχίσουν οι δηλητηριώδεις ραδιουργίες και οι έριδες.
