1. Στα (ημι)κομμουνιστικά καθεστώτα η προσωπολατρία είναι δεδομένη. Ξεκίνησε με τον “όσιο” Λένιν και τον Παναγιότατο Πατερούλη Στάλιν και, φυσικά, τον Μάο στην Κίνα (κλπ. κλπ.). Ο Deng Xiaoping, το 1978 κι έπειτα, προσπάθησε να μεταβάλει την κατάσταση, μα δεν τα κατάφερε. Παρότι ο ίδιος αποσύρθηκε από τη θέση εξουσίας ως Πρόεδρος της Εθνικής Στρατιωτικής Επιτροπής και άφησε άλλους αρκετά άξιους στους υψηλότερους θώκους, ο ίδιος παρέμεινε ο αφανής ηγέτης που από το παρασκήνιο κουνούσε τα νήματα και τους ανθρώπους.
Έτσι τώρα και ο (Xi) Σι φιγουράρει σε γιγάντιες φωτογραφίες και εικόνες ως, για να θυμηθούμε τον Μάο, ο Μεγάλος Τιμονιέρης.
Είναι κρίμα. Διότι μια πιο χαμηλών τόνων προσέγγιση θα άλλαζε την εικόνα της Κίνας προς το καλύτερο. Από την άλλη, υποθέτω, οι μάζες των εκατομμυρίων Κινέζων θέλουν έναν ηγέτη να λατρεύουν, όπως συνήθισαν παραδοσιακά.
Τέτοια λατρεία πάει πίσω 2,5 χιλιετίες στον υϊκό σεβασμό που διατύπωσε πολύ έντονα ο Κομφούκιος.
2. Αν δεν κατανοηθεί αυτή η άποψη, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν τρομερές παρανοήσεις, πέρα από την κοινή άγνοια, για την Κίνα. Είναι, δυστυχώς, πολλά στερεότυπα που ταλανίζουν εμάς τους Δυτικούς.
i.Η κινέζικη γλώσσα είναι πολύ δύσκολη με χιλιάδες ιδεογράμματα.
ii.Η κυβέρνηση είναι αυταρχική και καταπιέζει τις μειοψηφίες.
iii.Οι Κινέζοι μπορεί να είναι υπάκουοι κι εργατικοί μα όχι κοινωνικοί.
iv.Οι Κινέζοι τουρίστες είναι αγενείς, αδαείς και συχνά βρόμικοι.
v.Οι Κινέζοι είναι πάρα πολλοί, δισεκατομμύρια, σαν ακρίδες.
vi.Δεν επιτρέπεται να έχουν πάνω από ένα παιδί.
vii.Είναι καλοί στο πινγκ πονγκ μα ανήμποροι στο φούτμπολ και μπάσκετ.
viii.Όλοι είναι ίδιοι, ίδιοι με Κορεάτες και Ιάπωνες.
ix.Παράγουν τα πάντα και είναι όλα φτηνιάρικα.
x.Τρώνε πολύ παράξενα ζωάκια και μεταδίδουν αρρώστιες.
xi.Το λεγόμενο Σινικό Τείχος είναι τεράστιο και φαίνεται από το φεγγάρι.
xii.Δεν είναι δημοκρατικοί: καταπιέζουν το Χονγκ Κονγκ κι επιβουλεύονται τη φιλελεύθερη Ταϊβάν.
xiii.Συνεχώς τα έχουν με τους Γιαπωνέζους για κάποια νησιά.
xiv.Υπάρχουν πλούσιοι διεφθαρμένοι εκεί, που ζουν σε χλιδή.
xv.Η ιστορία τους πάει πίσω χιλιάδες χρόνια. Τρέχα γύρευε…
3. Και όμως, πολλοί Δυτικοί που επισκέπτονται συχνά ή μένουν στην Κίνα έχουν μια πολύ διαφορετική εικόνα.
Οπωσδήποτε δεν είναι κάποιος επίγειος παράδεισος, όπως θα ήθελαν να πιστεύουμε οι φανατικοί οπαδοί του καθεστώτος. Και οπωσδήποτε δεν υπάρχει ελευθερία έκφρασης και κριτική της κομματικής γραμμής. Επίσης, υπάρχουν αδικία, διαφθορά, νεποτισμός και φτώχεια εδώ κι εκεί.
Οι κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ ζούσαν από το 1997 και δώθε σε ένα πολύ πιο φιλελεύθερο καθεστώς από την υπόλοιπη χώρα. Το ίδιο και οι κάτοικοι του Μακάο (πρώην αποικία των Πορτογάλων) οι οποίοι δεν έχουν εκδηλώσει καμιά δυσαρέσκεια όπως το Χονγκ Κονγκ.
Κρίνοντας από τις αναρτήσεις στο διαδίκτυο, η διαφθορά έχει κυνηγηθεί κι έχει λιγοστέψει. Τα κρατικά αμάξια, π.χ., έχουν όλα τώρα GPS και οι αξιωματούχοι πρέπει να δικαιολογούν τα χιλιόμετρα, ενώ μπορούν να ελεγχθούν (τα GPS) οποιαδήποτε ώρα.
Ο νεποτισμός επίσης έχει περιοριστεί. Καθώς αυξήθηκαν οι τηλεφωνικές γραμμές στις κρατικές υπηρεσίες, οι προσβάσεις είναι πιο εύκολες και οι όποιες ενέργειες εκτελούνται πιο γρήγορα – όπως αγοραπωλησίες γραφείων, σπιτιών ή κτημάτων.
4. Οι κρατικές επιχειρήσεις, που είναι και οι περισσότερες, πάνε αρκετά καλά. Οι ιδιωτικές νιώθουν πίεση, περισσότερη τώρα με την πανδημία.
Οι άνθρωποι στην ύπαιθρο σε πιο φτωχές περιοχές ζουν πολύ καλύτερα λόγω μεταρρυθμίσεων που έκανε ο Σι και οι υγειονομικοί σίγουρα νιώθουν πως αντιμετώπισαν την πανδημία πολύ καλά.
Όλοι απορούν με τους δυσαρεστημένους στο Χονγκ Κονγκ.
Από την άλλη, πολλοί αξιωματούχοι στο Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας δυσανασχετούν με την επιβεβλημένη μελέτη των “Σκέψεων του Σι” και θα προτιμούσαν να ασχοληθούν με τις δυσκολίες της καθημερινότητας.
Υπάρχει πληθωρισμός και οι τιμές ανεβαίνουν πιο γρήγορα τελευταία.
Πολλές από τις δωρεάν, υποτίθεται, υπηρεσίες (όπως Wi-Fi) δεν είναι πάντα διαθέσιμες. Για τους ξένους όλες οι κρατικές υπηρεσίες είναι πιο δύσκολες.
Μα γενικά υπάρχει βελτίωση παντού εκτός από ελάχιστες περιοχές.