1. Όπως ανέφερα σε προηγούμενα άρθρα, στην Πολιτική Οικονομία έγινε μια στρέβλωση της διδασκαλίας της εσκεμμένα από τους ίδιους τους πανεπιστημιακούς: έκαναν τη γη κεφάλαιο! Σήμερα εξετάζω το θέμα.
Το 1879 δημοσιεύθηκε στη Νέα Υόρκη το βιβλίο Progress & Poverty του δημοσιογράφου–οικονομολόγου Henry George. Σύντομα έγινε μπεστσέλλερ – παρότι ασχολιόταν με οικονομικά θέματα και πρέσβευε την πανάρχαια ιδέα της φορολόγησης της προσόδου (αξιών της γης, ή Γεωφορολόγησης) ως μόνο αναγκαίο φορολογικό μέτρο. Αυτό έδωσε το έναυσμα για τη δημιουργία κινημάτων στην Αμερική, Βρετανία, Γερμανία και αλλού, για τη θεσμοθέτηση της Γεωφορολόγησης (Land Value Taxation) και κατάργησης άλλων φόρων.
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι γαιοκτήμονες όλοι εναντιώθηκαν. Εδώ μένω με την κατάσταση στις ΗΠΑ όπου έγινε και η στρέβλωση της Πολιτικής Οικονομίας στα πανεπιστήμια.
Ο Αμερικανός ιστορικός F. Shannon (The Farmer’s Last Frontier, Νέα Υόρκη 1961) γράφει πως πριν το 1870 άνθρωποι όπως ο Win Scully είχαν αποκτήσει μεγαλο-ιδιοκτησίες που έφθαναν τα 250.000 άκρα (=1.000.000 στρέμματα). Ο Chapman απέκτησε 650.000 και αργότερα ξεπέρασε το εκατομμύριο. Το 1886 υπήρχαν 29 συνδικάτα και μερικά άτομα που εξουσίαζαν συνολικά 20.747.000 άκρα (x 4 για στρέμματα) ενώ 11 εταιρίες ξυλείας είχαν πάνω από 12 εκμ.!
Τέτοιοι μεγαλοϊδιοκτήτες και οι σιδηροδρομικές εταιρίες (που είχαν 500.000 άκρα και πάνω η καθεμιά) χρηματοδοτούσαν τα νέο-ιδρυόμενα Πανεπιστήμια. Π.χ. το τμήμα οικονομολογίας Wharton School του Πανεπ. Πενσυλβανίας, το χρηματοδοτούσε ο μεγαλοεπιχειρηματίας Wharton που είχε και 100.000 άκρα γης. Το Πανεπ. Cornell χρηματοδοτήθηκε από τον E. Cornell του μονοπωλιακού σιδηροδρόμου Western Union, ο οποίος εξουσίαζε τότε 1 εκμ. άκρα! Το Πανεπ. Stanford χρηματοδοτήθηκε από τη σιδηροδρομική εταιρία Southern Pacific, κλπ κλπ.
2. Το 1908 ο καθηγητής S. N. Patten του Wharton School του Πανεπ. Πενσυλβανίας έγραψε (στο The Conflict Theory of Distribution): “Τίποτε δεν ευχαριστεί έναν σοσιαλιστή ή οπαδό του Μοναδικού Φόρου [=Γεωφορολόγηση] τόσο όσο να παραθέτει αυθεντίες… Η οικονομική θεωρία πρέπει να ξαναδιατυπωθεί ώστε να στηρίζεται παντελώς σε νέα δεδομένα (…) Δεν θα δεχθεί τον σοσιαλισμό και πρέπει… να απομονωθεί πληρέστερα από την ιστορία, την κοινωνιολογία και άλλες μελέτες.”
Δεν θα επεκταθώ σε λεπτομέρειες, αλλιώς θα έγραφα πολυσέλιδο άρθρο! Αλλά οι “αυθεντίες” που ο Patten αναφέρει είναι οι κλασικοί οικονομολόγοι (Σμιθ, Ρικάρντο, Μιλ, κλπ.) Ο “σοσιαλισμός” δεν έχει καμιά σχέση με τον Proudhon ή τον Μαρξ, μα φωτογραφίζει τους οπαδούς της Γεωφορολόγησης (ή φορολόγησης της Προσόδου ως μόνο φόρο). Ο Μαρξ δεν σχολίασε αυτή την κίνηση έχοντας πεθάνει το 1883 μα έχοντας γράψει σε διάφορα βιβλία του πως η πρόσοδος θα έπρεπε να δίνεται ως φόρος στο κράτος. Ο Ένγκελς, όμως, που δεν πολυκαταλάβαινε την ερευνητική στόχαση του Μαρξ και παραγνώριζε πολλές ιδέες του, έγραψε σχόλια επικριτικά για τον Μοναδικό Φόρο.
3. Ο Πάττεν δεν ήταν ο πρώτος ή ο μόνος που διατύπωνε τέτοιες αντιλήψεις. Νωρίτερα το 1899 ο J. B. Clark (στην έδρα των Οικονομικών στο Columbia) δημοσίευσε την κύρια εργασία του The Distribution of Wealth, μια ανασύνταξη δημοσιευμάτων του από το 1886. Ας σημειωθεί πως πρύτανης του Κολούμπια ήταν ο Σ. Λόου, άλλος μεγαλοϊδιοκτήτης που προσωπικά προσέλαβε τον Κλαρκ για να διεκπεραιώσει, μαζί με άλλους καθηγητές σε άλλα Πανεπιστήμια, την επαναδιατύπωση των αρχών της Πολιτικής Οικονομίας, που είχαν οριστεί από τους κλασικούς μέχρι και τον Alfred Marshall (στο Cambridge Αγγλίας γύρω στο 1900), τώρα σύμφωνα με τις νέες απαιτήσεις των μεγαλο-ιδιοκτητών που σφαιτερίζονταν την πρόσοδο.
Το 1886 λοιπόν ο Κλαρκ είχε (στο The Philosophy of Wealth) επιτεθεί έντονα και μάλλον τυφλά σε “παράξενες διδασκαλίες σχετικά με τα δικαιώματα της ιδιοκτησίας” (σ 1-2) κι ενάντια στον Henry George προσωπικά γράφοντας πως αυτός και οι άλλοι ομοϊδεάτες του “αγνοούν την παραγωγική δράση του κεφαλαίου”. Αυτή ήταν εντελώς βλακώδης επίκριση διότι ο Τζορτζ συνιστούσε σε κάθε δημοσίευσή του την απαλλαγή του κεφαλαίου από φορολόγηση! (Ας σημειωθεί πως ο Κλαρκ πριν το 1886 φλέρταρε με τον σοσιαλισμό, μα όταν ήταν να διοριστεί ως λέκτωρ, και μετά αναπληρωτής καθηγητής, αποκήρυξε την αιρετική γνώμη του καθιερώνοντας μια θέση που έδειχνε πίστη στις πλουτοκρατικές δυνάμεις γαιοκτημόνων των Πανεπιστημίων.)
4. Στο The Distribution of Wealth ο Κλαρκ επαναπροσδιορίζει τη φύση και λειτουργία του κεφαλαίου ως μόνιμη πηγή που όμως έχει και μορφή γης (σσ 9-11, 116-20) και φτιάχνει ένα νεοκλασικό οικονομικό μοντέλο όπου όλοι οι συντελεστές είναι σε περιορισμένη παροχή (σ 338). Αυτό είναι ανυπόστατο αφού μόνο η γη (που δεν είναι κεφάλαιο κατά τους κλασικούς) βρίσκεται σε περιορισμένη παροχή ενώ οι άλλοι όλοι (απλά εργαλεία, μηχανές, οχήματα κλπ) ανα-παράγονται ατελεύτητα. Αλλά ο Κλαρκ κατόρθωσε να εξομοιώσει τη γη με το κεφάλαιο. Και η στρέβλωση αυτή θα έμενε!
Πολλοί άλλοι ακολούθησαν τη νέα γραμμή. Όσοι δεν την στήριζαν ή απολύονταν από, ή δεν γίνονταν δεκτοί στα, οικονομολογικά τμήματα (όπως π.χ. ο S. Nearing που απολύθηκε από το Πανεπ. Πενσυλβανίας, ο E. Andrews από το Brown, ο A. Eaton από το Oregon κλπ.).
5. Ο Marshall, δάσκαλος του πασίγνωστου Keynes στο Κέμπριτζ, έγραφε την ίδια περίπου εποχή (Principles of Economics μέρος 6, κεφ. 2, §13): “Υπάρχει αυτή η διαφορά μεταξύ γης και άλλων συντελεστών της παραγωγής: από την κοινωνική άποψη, η γη αποδίδει ένα μόνιμο πλεόνασμα, ενώ πράγματα που φτιάχνει ο άνθρωπος και που φθείρονται [=κεφάλαιο] δεν το αποδίδουν”.
Λίγο αργότερα (1937) ο J. Schumpeter, καθηγητής στο Harvard, επίσης έγραψε (History of Economic Analysis, δημοσιεύθηκε 1954): Υπάρχει “μια τάση να χρησιμοποιείται η ιδέα της προσόδου στην υπηρεσία εντελώς διαφορετικών σκοπών που οδηγεί σε ταλαντεύσεις, θολούρα και νόθα θέματα”. Παρότι επιφανείς οικονομολόγοι επέκτειναν τον ορισμό της προσόδου σε άλλες χρήσεις, “αυτό βοήθησε να φανερωθεί η κενότητα αυτής της επέκτασης” (σσ 932-8).
Στα μισά του 20ου αιώνα η στρέβλωση έχει εδραιωθεί ως κύριο, αδιαμφισβήτητο δόγμα στην οικονομική θεωρία και ο Frank Knight της σχολής του Σικάγου γράφει με απόλυτη βεβαιότητα (On the History & Method of Economics, 1956): “Η ιδέα ότι οι φυσικοί παράγοντες [=γη] δεν παράγονται [από ανθρώπινη εργασία] είναι απατηλή (…). Η γη είναι σκέτο κεφάλαιο.” (σ 53-4). Ας σημειωθεί ότι αυτός ισχυριζόταν επίσης πως οι δουλοκτήτες του 19ου αιώνα είχαν “δίκαιο τίτλο κατοχής”!!!
Ας με συγχωρήσουν οι αναγνώστες για το μάκρος και τις συχνές παραπομπές αυτού του άρθρου, αλλά είναι αναγκαίο να κατανοηθεί πως τη στρέβλωση την έκαναν αδιάντροπα οι πανεπιστημιακοί για άνομα συμφέροντα.
Η στρέβλωση αυτή σήμερα κυβερνά την επίσημη Οικονομολογία σε όλα τα Πανεπιστήμια και συνεπώς την πολιτική και τη δημοσιογραφία. Ακόμα μια ψηφίδα στην τρομερή άγνοια που μαστίζει τις μάζες.
