Ισ143: Μάρκος Αυρήλιος και Κόμμοδος

Ισ143: Μάρκος Αυρήλιος και Κόμμοδος

- in Ιστορικά
0

1. Όσοι έχουν δει την ταινία του Ridley Scott Ο Μονομάχος με τον Russell Crow στον κύριο ρόλο, θα έχουν σχηματίσει την ιδέα πως ο Κόμμοδος όντως στραγγάλισε τον πατέρα του, Μάρκο Αυρήλιο, ο οποίος τον αντιπαθούσε θεωρώντας τον ανάξιο για να τον διαδεχθεί στον αυτοκρατορικό θρόνο.

Ωραία η ταινία μα εντελώς κι εσκεμμένως ανιστόρητη. Ούτε η μάχη στην αρχή μεταξύ Ρωμαίων και Γερμανών αντανακλούσε την πραγματικότητα.

Ο Μάρκος Αυρήλιος (121-180 κχ) είναι γνωστός περισσότερο ως στωικός φιλόσοφος παρά ως αυτοκράτορας που νίκησε τις γερμανικές φυλές (Maromanni & Quadi) κι εδραίωσε την ειρήνη Pax Romana και στα Βορειοδυτικά σύνορα του ηπειρωτικού μέρους της αυτοκρατορίας του. (Βρίσκουμε πολύ σοφία στο Εις Εαυτόν, π.χ. 2.17: “Φιλοσοφία σημαίνει: να διατηρείς την θεότητα μέσα σου απρόσβλητη…υπεράνω ηδονών και πόνων· να μην κάνεις τίποτα στα τυφλά, στα ψεύτικα ή με υποκρισία· να μην έχεις ανάγκη από το τι κάνει ή δεν κάνει ο άλλος· και ακόμα, να δέχεσαι ό,τι σου στέλνει η Μοίρα.”)

2. Ο Μάρκος Αυρήλιος γνώριζε καλά πως ο γιος του Κόμμοδος (161 – 192) ήταν δύστροπος, σκληρός και, όπως θα λέγαμε σήμερα, ψυχοπαθής. Γιατί, λοιπόν, σε αντίθεση με την ταινία, όπου τον αποκλείει από τη διαδοχή, τον επιλέγει και τον κάνει συν-αυτοκράτορα τον Αύγουστο 177;

Οι ιστορικοί όλοι συμφωνούν πως, παρότι σε όλη την περίοδο της βασιλείας του (180-192) υπήρξαν συνθήκες ομαλότητας, ο ίδιος ήταν κάκιστος κυβερνήτης, συνεχώς σε διένεξη με την αδελφή τους Λουσίλα, δύσπιστος με όλους τους συγγενείς του, με έναν κύκλο ευνοούμενων και διαφθοράς και με μεθόδους εκφοβισμού και τρομοκρατίας.

Ο Κόμμοδος ως αυτοκράτορας, θεωρούσε τον εαυτό του ενσάρκωση του Ηρακλή και συχνά κατέβαινε ο ίδιος στην αρένα και μαχόταν με αδύναμους ή σακατεμένους μονομάχους. Επίσης, ασφαλής πίσω από γερά κάγκελα, σκότωνε με το τόξο διάφορα εξωτικά αρπακτικά (λιοντάρια, λεοπαρδάλεις κλπ.).

3. Ο ίδιος ο Μάρκος Αυρήλιος (ή Μάρκος Αντωνίνος Βέρος, φιλόσοφος) είχε (υιοθετηθεί και) ορισθεί ως διάδοχος από τον αυτοκράτορα Αντωνίνο που με τη σειρά του είχε επιλεχτεί από τον Ανδριανό.

Ο τελευταίος αυτοκράτορας που είχε νόμιμο γιο ήταν ο Βεσπασιανός τον οποίο διαδέχθηκε ο Τίτος το 77 κ.χ. Μετά οι αυτοκράτορες Νέρβας, Τραϊανός, Ανδριανός και Αντώνιος δεν είχαν γιο κι επέλεξαν ξένο.

Ο Μάρκος Αυρήλιος είχε δυο άλλους γιους που πέθαναν μικροί (και μερικές κόρες). Όντας άνθρωπος του καθήκοντος πρέπει να το θεωρούσε φυσικό να τον διαδεχθεί ο νόμιμος γιος του. Αλλά πάντα έβαζε το συμφέρον της αυτοκρατορίας πάνω από το δικό του. Τότε γιατί τον όρισε;

Μερικοί ιστορικοί λένε πως στην πραγματικότητα δεν υπήρχε κανείς στρατηγός ή άλλος αξιωματούχος κατάλληλος για τον θρόνο. Βλέποντας τη φιλοδοξία του Κομμόδου και της Λουσίλας, η οποία αργότερα συνωμότησε κατά του αδελφού της, όρισε τον Κόμμοδο, για να αποφευχθεί ένας εμφύλιος πόλεμος που σχεδόν σίγουρα θα ακολουθούσε αν όριζε κάποιον άλλο.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *