Ισ134: Thomas Shankara: κάθαρση και διαφθορά

Ισ134: Thomas Shankara: κάθαρση και διαφθορά

- in Ιστορικά
0

1. Ο Σανκάρα (Δεκ. 1949 – Οκτ. 1987) προτίμησε να γίνει στρατιωτικός και όχι ιερωμένος όπως ήθελαν οι καθολικοί γονείς του. Στα 17 του μπήκε στη Στρατιωτική Ακαδημία στην πρωτεύουσα Quagadougou, στην Άνω Βόλτα, που ως Πρόεδρος πια το 1983, την μετονόμασε Burkina Faso.

Το 1970 εστάλη στη Μαδαγασκάρη για πρόσθετη εκπαίδευση. Εκεί διάβασε Μαρξ και Λένιν και στράφηκε σε επαναστατικές αντιλήψεις. Συγχρόνως μελετούσε αγρονομία και αργότερα θα εφάρμοζε τις γνώσεις του για να βελτιώσει την ζωή και την παραγωγή των αγροτών στη χώρα του.

Το 1976 έγινε διοικητής του Κέντρου Εκπαίδευσης των Κομάντο.

Σύντομα μαζί με άλλους (Henri Zongo, Jean-Baptiste Lingani και Blaise Compaoré) σχημάτισαν την κρυφή Ομάδα Κομμουνιστών Αξιωματικών.

Ενώ ο Σανκάρα και οι Zongo και Lingani ήταν υπό οικιακό περιορισμό, ο Compaoré οργάνωσε ένα coup d’ état, και αφού έριξε τον Πρόεδρο Quédraogo, έδωσε την Προεδρία στον Σανκάρα. Ο ίδιος Compaoré το 1987 οργάνωσε δεύτερο coup στο οποίο δολοφονήθηκε ο Σανκάρα!

2. Ο ίδιος ο Σανκάρα ήταν έντιμος και ντόμπρος. Κράτησε μακριά το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα και με ριζικές μεταρρυθμίσεις κι επιβάλλοντας σκληρή εργασία έδειξε πως η χώρα μπορούσε να είναι αυτάρκης και να αναπτυχθεί.

Ο Σανκάρα εγκαινίασε επαναστατικά προγράμματα παραγωγής και ανάπτυξης που ανέτρεψαν το μοντέλο το οποίο είχαν επιβάλει σε όλες τις χώρες της Αφρικής οι αποικιοκρατικές δυνάμεις και ορισμένες εγχώριες, άκρως συντηρητικές παραδόσεις.

Πιστεύοντας στην Αμερικανική Επανάσταση, τη Γαλλική, τη Ρωσική και την Κουβανέζικη του Κάστρο και Γκεβάρα, προώθησε τη δική του, Δημοκρατική και Λαϊκή Επανάσταση Révolution Démocratique et Populaire με άξονα την καταπολέμηση αφενός του ιμπεριαλισμού, των μονοπωλίων και της διαφθοράς και την προώθηση της αυτάρκειας, εκπαίδευσης, υγείας και αναδάσωσης.

Επιπλέον, προώθησε πολιτικές που ανύψωσαν το στάτους των γυναικών διορίζοντας αρκετές στην κυβέρνησή του.

3. Απαγόρευσε τον ακρωτηριασμό του γεννητικού οργάνου των γυναικών, τους αναγκαστικούς γάμους και την πολυγαμία. Οι γυναίκες έγιναν δεκτές και στις ανώτερες θέσεις του Δημοσίου και στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Πούλησε τον στόλο ακριβών Μερσεντές για τα μέλη της κυβέρνησης και τον αντικατέστησε με πιο φθηνά  οχήματα. Μείωσε και τον δικό του μισθό και των κρατικών αξιωματούχων και απαγόρευσε τη χρήση σοφέρ και αεροπορικά εισιτήρια πρώτης θέσης.

Κρατικοποίησε τα εδάφη που είχαν στην ιδιωτική κατοχή τους φεουδάρχες φύλαρχοι αναδιανέμοντάς τα στους αγρότες. Ταυτόχρονα δημιούργησε προγράμματα άρδευσης και λίπανσης. Σύντομα η παραγωγή αυξήθηκε από 1.700 κιλά σιταριού σε 3.800 κιλά στο εκτάριο. Έτσι δημιουργήθηκε όχι μόνο αυτάρκεια μα και πλεόνασμα.

Μόνοι τους, δίχως εξωτερική βοήθεια ή χρηματοδότηση, κατασκεύασαν οι Burkinabe ‘αυτόχθονες’ έναν σιδηρόδρομο 700 χλμ. για την εξόρυξη και μεταφορά μαγγανίου. Στην βόρεια περιοχή Σάχελ (=άγονα εδάφη, νότια Σαχάρα), φύτευσαν 10.000.000 δέντρα και άνοιξαν 7.000 φυτώρια στις επαρχίες.

Προώθησε τη δημόσια υγεία αναγκάζοντας κάθε χωριό να έχει φαρμακείο κι εμβολιάζοντας 2,5 εκμ. παιδιά στη μηνιγγίτιδα, ιλαρά και πολιομυελίτιδα.

4. Υπήρξαν και άλλες επιτυχίες με προγράμματα κατοικιών και υποδομών.

Μα υπήρξαν και αποτυχίες.

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα σημείωσαν αποτυχία ειδικά το 1987. Έγιναν απεργίες εκπαιδευτικών και ο Πρόεδρος δεν δεχόταν διαπραγματεύσεις. Προσπάθησε να αντικαταστήσει 2.500 απεργούς με όσους είχαν κάποιο πτυχίο και πέρασαν 10 μέρες επιμόρφωσης, μα το αποτέλεσμα ήταν σκέτη καταστροφή.

Για την καταπολέμηση της διαφθοράς ίδρυσε τα Λαϊκά Επαναστατικά Δικαστήρια. Οι ποινές για πρώην δημόσιους αξιωματούχους ήταν ελαφριές και συχνά δεν εφαρμόζονταν. Όμως παράλληλα η διαφθορά εισχώρησε στα δικαστήρια: οι κατηγορούμενοι έπρεπε οι ίδιοι δίχως δικηγορική βοήθεια να αποδείξουν την αθωότητά τους.

Για να προωθηθεί η Επανάσταση, πολιτική και κοινωνική, ιδρύθηκαν οι Επιτροπές για την Προστασία της Επανάστασης – ιδέα που αντιγράφτηκε από τον Κάστρο. Ήταν αντίβαρο στη δύναμη του στρατού μα τα μέλη οπλοφορούσαν και σύντομα επιδόθηκαν σε υπερβολές και προσωπικές βεντέτες.

5. Σχεδόν όλοι, και οι επικριτές του Σανκάρα δέχονται πως είχε ακεραιότητα και αίσθηση δικαιοσύνης. Μα μερικές πολιτικές του όπως στην Εκπαίδευση, στα Δικαστήρια και στις Επιτροπές, δημιούργησαν μεγάλη δυσαρέσκεια ακόμα και στις κατώτερες τάξεις.

Έτσι το καθεστώς αποδυναμώθηκε.

Ο πρώην σύντροφός του Blaise Compaoré οργάνωσε νέο coup και ο Σανκάρα με 12 αξιωματούχους σκοτώθηκαν. Η γυναίκα του Μαριάμ και τα δυο τους παιδιά δραπέτευσαν.

Ο Compaoré ανέτρεψε σχεδόν όλες τις πολιτικές του Σανκάρα.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *