Ισ413: Ομηρικοί Έλληνες

Ισ413: Ομηρικοί Έλληνες

- in Ιστορικά
0

Έχοντας μεγαλώσει και διαπαιδαγωγηθεί να πιστεύουμε πως μόνο οι αρχαίοι μας πρόγονοι είχαν δημοκρατία (πρώτιστα), φιλοσοφία, επιστήμες, καλές τέχνες και γενικά πολιτισμό, ενώ τα άλλα έθνη έτρωγαν βαλανίδια και ζούσαν σε σπηλιές, μάθαμε, οι γραμματισμένοι και λόγιοι τουλάχιστον ως τη Μεταπολίτευση, να μεταφράζουμε τα Ομηρικά Έπη με ευφημισμούς.

Μια καλή αρχή ως παράδειγμα είναι η λέξη δμοή που συνήθως μεταφραζόταν (και ίσως να συνεχίζει) ως οικιακή βοηθός, υπηρέτρια και παρόμοια. Άλλες λέξεις είναι θεραπαινίδες, μαγείρισσες, ακόμα και συντρόφισσες κ.λπ.

Μα το μεγάλο της Οξφόρδης Λεξικό των Liddell & Scott δίνει για τη δμοή ‘θηλυκή σκλάβα, υπηρέτρια’ και σε παλαιότερη μορφή (δηλ. ομηρική) ‘θηλυκή σκλάβα αιχμάλωτη πολέμου’. Τα δυο έπη, Ιλιάδα και Οδύσσεια, βρίθουν από τέτοιες θηλυκές σκλάβες, αλλού σε καλή και αλλού σε καταπιεστική υπηρεσία.

Ήταν θεσμός τη δεύτερη χιλιετία πκε σε όλη την ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή, Σουμερία, Περσία, Αίγυπτο, Ανατολία, οι νικητές σε πόλεμο έσφαζαν τους περισσότερους άντρες (αν όχι όλους) κι έπαιρναν τα γυναικόπαιδα σε σκλαβιά.

Οι αρχαίοι Έλληνες δεν αποτελούσαν εξαίρεση.

Στην πραγματικότητα, η πολιτισμική άνοιξη της Ελλάδας άρχισε τον 6ο αιώνα. Πριν από εκείνη την εποχή, οι αρχαίοι μας πρόγονοι ήταν εξίσουβάρβαροι, ίσως και χειρότεροι, από μη-Έλληνες βαρβάρους.

Πάρτε για παράδειγμα τον ημίθεο, ευγενή Αχιλλέα. Ήταν ίσως ο καλύτερος πολεμιστής της εποχής του (τουλάχιστον στην Ιλιάδα). Μα ήταν ένας αλαζόνας λήσταρχος, με τις πιο ποταπές επιθυμίες. Να μείνει ένδοξος ήθελε στις μεταγενέστερες γενεές, να κουρσεύει άλλες πόλεις και νησιά και να σκοτώνει όποιον του αντιστεκόταν. Η Λυρνησσός καταστράφηκε από τον Αχιλλέα, που σκότωσε τον σύζυγο της Βρισηίδας και τα τρία αδέλφια της και την έκανε ερωτική σκλάβα του. Μετά, όταν την πήρε ο Αγαμέμνων, αυτός μούτρωσε κι αρνιόταν να πολεμήσει τους Τρώες, ωσότου ο Έκτορας, κι αυτός καθόλου ευγενής πολεμιστής, σκότωσε τον αγαπημένο του Αχιλλέα Πάτροκλο. Τότε ξαναπήρε τα όπλα για να εκδικηθεί, όχι για να βοηθήσει τους Έλληνες…

Μετά, για να τιμήσει τον Πάτροκλο, όπως λέει ο Όμηρος (Ιλ 23.171 κ.ε.), ρίχνει στην κηδευτική πυρά 4 άλογα και, αφού σφαγιάζει 12 νέους Τρώες, τους ρίχνει και αυτούς στην πυρά.

Να μην νομιστεί πως ήταν ο μόνος βάρβαρος. Ο Πάτροκλος είχε νωρίτερα παροτρύνει τον Αίαντα να κάνει ασχημοσύνες στο σώμα του Σαρπηδόνα (Ιλ 16.559). Ο μέγας βασιλιάς Αγαμέμνων, αφού σκοτώνει τον ικέτη γιο του Αντίμαχου, του κόβει τα μπράτσα και το κεφάλι (Ιλ 11.146). Στην Οδύσσεια, ο Οδυσσέας διατάζει τον καλό κι ευγενή γιο του Τηλέμαχο να δέσει πισθάγκωνα τον άπιστο Μελάνθιο και να τον κρεμάσει έτσι ώστε να πεθάνει αργά υποφέροντας (22.172).

(Βλ. επίσης: Ιλ 2.354, 8.165, 22.63 κ.λπ., Οδ 1.398, 14.246, 18.85, 22.274 κ.λπ. για βασανισμό, συζυγικές απιστίες, πειρατεία κ.λπ.)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *