1. Όπως έγραψα στο προηγούμενο άρθρο Οι αλήθειες του Χίτλερ! (Α’), δεν ακούμε και δεν βλέπουμε τι λέγεται, τι υπάρχει και τι συμβαίνει γύρω μας κι έτσι δεν κατανοούμε. Γι’ αυτό και οι πολιτικοί μας εμπαίζουν. Εμείς το κάνουμε στον εαυτό μας.
Ένα καλό παράδειγμα ήταν η άνοδος του Χίτλερ.
Ο Χίτλερ δεν είχε κανένα οικονομικό πρόγραμμα ανάκαμψης ούτε γνώριζε το παραμικρό περί Πολιτικής Οικονομίας. Οι παθιασμένες ομιλίες του έκαναν αναφορές στην πατρίδα, στην ταπείνωση της Γερμανίας με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, στην συνομωσία ξένων κι Εβραίων εναντίον Γερμανίας, στις σαχλαμάρες των άλλων κομμάτων και την ανάγκη να ξαναγίνει ισχυρή η χώρα – κοινοτυπίες που όλα τα κόμματα κήρυτταν. (Βέβαια, αυτός και οι πρωτοκλασάτοι του γνώριζαν τη μάστιγα της ανεργίας και από το 1934 άρχισαν να δημιουργούν δημόσια έργα με πάμπολλες θέσεις εργασίας – τυπώνοντας νωπό πληθωριστικό χρήμα. Έτσι ανέκαμψε ραγδαία η οικονομία. (Όμως η ανάκαμψη πραγματικά είχε αρχίσει πριν ο Χίτλερ αρπάξει όλες τις εξουσίες.)
Κι όμως στις εκλογές του 1932 οι Ναζί έγιναν το πρώτο κόμμα με 37,4%.
Πως ήρθε τέτοια αλλαγή; Τι ήθελε ο κόσμος; Γιατί στράφηκε στους Ναζί; Τι έβλεπε κι άκουε σ’ αυτούς, ή δεν έβλεπε και δεν άκουε;
Πολλοί λένε σήμερα πως ο Χίτλερ βοηθήθηκε στην άνοδό του στην εξουσία από δεξιούς συντηρητικούς και τον Πρόεδρο Χίντενμπρουκ. Αυτό είναι μερικώς ορθό αλλά αγνοεί το τεράστιο άλμα στο ποσοστό των ψήφων. Ο κόσμος ήθελε τους Ναζί!
Και το 37,4 % αποτελούνταν από άνεργους, φτωχούς και μεσοαστούς που δεν στήριζαν το Κομμουνιστικό Κόμμα και τους σοσιαλδημοκράτες, όπως κι εύπορους και συντηρητικούς.
Ας κοιτάξουμε τις ευνοϊκές συνθήκες.
2. Υπήρξαν μεγάλες μεταπτώσεις στην οικονομία. Με το τέλος του πολέμου χρειαζόσουν δισεκατομμύρια μάρκα για ένα καρβέλι ψωμί. Ο πληθωρισμός ήταν τεράστιος. Υπήρχε ανεργία αλλά και το αίσθημα απογοήτευσης, πίκρας και προδοσίας από τους κυβερνήτες. Το 1925 ήρθε σχετική ευημερία με βραχυπρόθεσμα δάνεια από τις ΗΠΑ. Αλλά το 1928 έπεσαν κατακόρυφα οι τιμές αγροτικών προϊόντων και το επόμενο έτος ακολούθησε το μεγάλο χρηματιστηριακό Κραχ. Στη Γερμανία οι επιπτώσεις ήταν τρομερές: οι πέντε μεγαλύτερες τράπεζες χρεοκόπησαν και οι ΗΠΑ ζητούσαν την αποπληρωμή των δανείων. Η ανεργία φούντωσε: το 1931 υπήρχαν 5,5 εκμ άνεργοι!
Σχεδόν όλοι υπέφεραν και ήθελαν την κατάργηση ης Δημοκρατίας μη έχοντας πια καμιά πίστη στους συντηρητικούς και στους σοσιαλδημοκράτες. Τόσο οι φτωχοί όσο και οι εύποροι (αριστοκράτες κτηματίες, βιομήχανοι, έμποροι, τραπεζίτες) δεν ήθελαν τις καθημερινές διαδηλώσεις και συγκρούσεις στους δρόμους και τα σκαμπανεβάσματα της οικονομίας: ήθελαν τάξη και συγκροτημένη κοινωνία.
Αυτή η τάξη κι εγγύηση τάξης υπήρχε, τουλάχιστον επιφανειακά, στους Ναζί που είχαν τα Τάγματα Εφόδου και μια φαινομενικά ισχυρή οργάνωση. Στην πραγματικότητα, παρά την πειθαρχία και αυστηρότητα, υπήρχε μεγάλη ανοργανωσιά και σύγχυση στη διοίκηση! Όμως εξωτερικά οι Ναζί φαίνονταν καλά οργανωμένοι και πειθαρχημένοι και παρουσιάζονταν ως φύλακες και υποστηρικτές των αγνών παραδοσιακών Τευτονικών αξιών (εργασία, οικογένεια, φιλοπατρία, ύπαιθρος κλπ). Μετά, ο κόσμος ήθελε ισχυρό ηγέτη. Και νόμισαν πως τον βρήκαν στον Αδόλφο Χίτλερ που πίστευε και κήρυττε πως ο ίδιος ήταν ο μεγάλος ηγέτης που θα έσωζε τη Γερμανία.
Θεωρούσαν ως δύναμη, όραμα και σοφία, την εξαλλοσύνη, την αδιαλλαξία και τον περιορισμό του στις ρηχές κοινοτυπίες του. Στην πραγματικότητα, εκτός από την παράνοια του είχε και νωθρότητα και το κύριο ενδιαφέρον του ήταν η προώθηση της φιλοδοξίας του, η άσκηση εξουσίας και η δική του καλοπέραση – όπως φάνηκε αφού πια έγινε ο μέγας Φύρερ.
3. Εδώ σημειώνω δύο ακόμα απόψεις που είτε δεν τονίζονται όπως θα έπρεπε είτε παραγνωρίζονται από ιστορικούς και σχολιαστές.
Ένα είναι η μουσική των Ναζί – τα τραγούδια, οι παιάνες, τα εμβατήρια. Όλα έχουν ρυθμούς και μελωδίες που εύκολα μπορούσαν να ελκύσουν τη συμπάθεια των μάλλον συναισθηματικών Γερμανών. Αυτή η έλξη εκδηλώνεται ολοκάθαρα στις παρελάσεις (μέρας ή νύχτας), γιορτές κι άλλες συγκεντρώσεις τους.
Το άλλο στοιχείο είναι ο άρρωστος συναισθηματισμός που συχνά περνούσε (και περνά) για μυστικισμός. Είχαν οι Γερμανοί σοβαρούς, εμπνευσμένους μύστες όπως ο Μέιστερ Έκχαρτ. Επίσης, όμως, είχε αναπτυχθεί μια παράξενη νοθευμένη μυστικοπάθεια – που επικρατεί ακόμα και σήμερα, αν κρίνει κανείς από πάμπολλες γερμανικές δημοσιεύσεις. Ας αρκεστούμε σε δύο-τρία παραδείγματα.
α) Ο Φριντολίν φον Σπάουν, ηγέτης των Φράικορπς, έγινε (1934) θερμός υποστηρικτής των Ναζί, είπε σε συνέντευξη του στο BBC (1973-75), όταν σε μια συγκέντρωση όπου μιλούσε ο Χίτλερ ένιωσε τη ματιά του Φύρερ να τον αναζητεί, να τον διαπερνά πέρα για πέρα και να τον προσκαλεί: του φάνηκε “άντρας με έντιμες διαθέσεις”. Αυτή η εμπειρία τον άλλαξε κι έμεινε μαζί του όλα του τα χρόνια!
β) Ο Χάινριχ Χίμλερ, κατοπινός διοικητής των περιβόητων Ες Ες (SchutzStaffel “άνδρες περιφρούρησης” Χίτλερ αρχικά και της Ναζί ιδεολογίας αργότερα), ήταν χημικός κι εκτροφέας κοτόπουλων. Πίστευε στον μυστικό δεσμό του γερμανικού αίματος με το χώμα της πατρίδας και τόνιζε τις αρετές της αγροτιάς και υπαίθρου. Αυτός, με την έμπνευση του Χίτλερ, θα καθοδηγούσε τη νεολαία στο νέο τύπο ανθρώπου (τον υπεράνθρωπο Άρειο) ενσωματωμένο στην ελίτ των Ες Ες που είχαν δικά τους κλαμπ, σχολεία, ακόμα και δικαστήρια!
γ) Τα πλήθη παραληρούσαν υστερικά με κραυγές και δάκρυα όποτε βρίσκονταν με τον Φύρερ κι εκλιπαρούσαν την ευλογία του βλέμματος ή το άγγιγμα του χεριού του. Μια χωρική που σε μια συγκέντρωση στο Βερολίνο ο Φύρερ της είχε σφίξει το χέρι, όταν γύρισε στο χωριό της, θεωρήθηκε περίπου αγία! Και σε κάθε ευκαιρία τραγουδούσαν παιάνες για τη δόξα του και προσευχές για την προστασία του από τον Θεό. (Ούτε ο πατερούλης Στάλιν δεν έτυχε τέτοιας λατρείας.)
4. Πολλοί Γερμανοί μετά το 1945 έλεγαν ότι ήταν δύσκολο να γνωρίζουν πώς θα εξελισσόταν η όλη κατάσταση με τους Ναζί στην εξουσία το 1933. Δεν μπορούσες να σταθμίσεις αν επρόκειτο για κάτι θετικό με λίγα αρνητικά στοιχεία ή για κάτι αρνητικό με λίγα θετικά στοιχεία. Τέτοιες δικαιολογίες υπάρχουν πολλές αλλά είναι ανυπόστατες.
Το 1924 μετά από φασαρίες και διαδηλώσεις και τη ληστεία μιας τράπεζας (!) όπου σκοτώθηκαν τέσσερις αστυνομικοί, ο Χίτλερ καταδικάστηκε επιεικώς σε 9 μήνες φυλάκισης. Και το 1922, αφού οι μπράβοι του διέσπασαν την συγκέντρωση αριστερών σε μια μπυραρία και ξυλοκόπησαν έναν από τους ομιλητές, ο Χίτλερ είχε πάλι καταδικαστεί επιεικώς από τον ίδιο φίλο-Ναζί δικαστή σε 3 μήνες φυλακή.
Αλλά ο ίδιος, όπως έγραψα στο προηγούμενο άρθρο, είχε δηλώσει απερίφραστα (Ιούλιος 1928) πως δεν θα δεχόταν καμιά συνεργασία και θα αφάνιζε όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Και, πράγματι, σύντομα μετά το χρίσμα του ως Καγκελάριος (30/1/1933), ο Χίτλερ άρχισε να φυλακίζει τους αντιφρονούντες, ειδικά μετά τον εμπρησμό του Κοινοβουλίου (Reichstag) που αποδόθηκε στους κομμουνιστές, κατέστειλε μη-φιλο-Ναζί δημοσιεύσεις και κάθε ελευθερία έκφρασης και οργάνωσε τα Στρατόπεδα Συγκεντρώσεως με πρότυπο το Νταχάου, κοντά στο Μόναχο. (Τα στρατόπεδα εξόντωσης όπως το Άουσβιτς , Μπέλσεν, Τρεμπλίνκα κλπ ήρθαν μετά.)
Την 1/4/33 έγινε μποϊκοτάζ σε όλα τα εβραϊκά καταστήματα. Στη Νυρεμβέργη πολλοί Εβραίοι αναγκάσθηκαν να συγκεντρωθούν σε ένα στάδιο κι εκεί να κόψουν το γρασίδι με τα δόντια τους!
Τον Μάιο του 1933 ο Γκαίμπελς, που δεν ήταν μέλος της Κυβέρνησης Συνασπισμού, αλλά πιστός προπαγανδιστής των Ναζί, οργάνωσε τη δημόσια καύση όλων των μη αγνών βιβλίων σε πλατείες σε όλη την επικράτεια και ιδιαίτερα στο Βερολίνο.
Στις αρχές του καλοκαιριού 1934 τουφεκίστηκε ο Ρεμ, αρχηγός των Ταγμάτων (SΑ), και πάνω από 100 άλλοι Ναζί με την υποψία ότι συνομωτούσαν, όλοι χωρίς δίκη – δηλαδή ωμές δολοφονίες.
Μετά τον θάνατο του Χίντενμπουργκ το 1934 ο Χίτλερ έγινε απόλυτος άρχων. Η κύρια μέριμνά του ήταν ο επανεξοπλισμός της χώρας. Εκείνη τη χρονιά μάλιστα ο Στρατός δεν μπόρεσε να ξοδέψει τα κονδύλια που του είχαν παραχωρηθεί. Όλοι οι όροι που είχαν τεθεί από τη Συνθήκη των Βερσαλιών στο τέλος του πολέμου (1918) για περιορισμό στρατού και οπλισμού στη Γερμανία αγνοήθηκαν και οι Δυνάμεις δεν αντέδρασαν.
5. Πόσα άλλα δείγματα χρειαζόταν κανείς για να καταλάβει το ποιόν των Ναζί;
Οι συνετοί Εβραίοι που μπορούσαν μετανάστευσαν. Οι πολλοί έμειναν παρότι οι Εβραίοι δημόσιοι υπάλληλοι απολύθηκαν και απαγορευόταν στους Αρείους να ψωνίζουν από μαγαζιά Εβραίων ή να δέχονται τις υπηρεσίες γιατρών, δικηγόρων και άλλων. Νόμιζαν πως, επειδή αρκετοί Ναζί είχαν ερωτικούς δεσμούς με Εβραίες, οι Εβραίοι θα ήταν ασφαλείς (παρότι και αυτό απαγορεύτηκε στη συνέχεια)! Φοβερή αφέλεια για να μη πω κάτι χειρότερο.
Οι δε αριστεροί / κομμουνιστές έλεγαν πως οι Ναζί σύντομα θα αποτύγχαναν στην διακυβέρνηση της χώρας, οπότε ο λαός θα στρεφόταν για σωτηρία σε αυτούς. Οι συντηρητικοί σαν τον πρώην καγκελάριο φον Πάπεν, που περιφρονούσαν τον Χίτλερ, νόμιζαν πως θα μπορούσαν να τον ελέγξουν και τους Ναζί, παρά τις ξεκάθαρες εξαγγελίες του ότι θα διέλυε όλα τα άλλα κόμματα. Πόσο ονειροπαρμένοι ήταν!
Ονειροπαρμένοι ήταν και οι Ευρωπαίοι ηγέτες που δεν αντέδρασαν νωρίς, μετά την πυρετώδη αύξηση του στρατού και τον ραγδαίο επανεξοπλισμό και, ακόμα περισσότερο, μετά την κατάληψη της Αυστρίας και της Τσεχοσλαβακίας, αλλά περίμεναν να δουν πως θα εξελιχθεί η κατάσταση κάνοντας όμως συνεχώς παραχωρήσεις στους Γερμανούς. Λίγοι, όπως ο Τσώρτσιλ που όμως τότε βρισκόταν εκτός κυβέρνησης, έβλεπαν ξεκάθαρα πως επρόκειτο για μια σπείρα αδυσώπητων κακοποιών που είχαν αρπάξει την εξουσία για πάρτη τους. Και από αυτή την αβλεψία, τη ρηχότητα και τη δειλία όλων γεννήθηκε ο νέος παγκόσμιος πόλεμος που στοίχισε συνολικά 55 εκμ ζωές.
“Ότι βλέποντες δεν βλέπουν και ακούοντες δεν ακούν, ούτε κατανοούν” (Ματθ 13.13).
