Τ218: Η Αγία Τριάδα των Ινδουιστών

Τ218: Η Αγία Τριάδα των Ινδουιστών

- in Ταυτότητα
0

1. Σε προηγούμενα άρθρα (E1076: Η Αγία Τριάδα π.χ.) εξέτασα την εδραίωση του κόνσεπτ της χριστιανικής Αγίας Τριάδας που ξεκίνησε όχι από τις Γραφές μα από θεολόγους και ιεράρχες της Εκκλησίας ακαθόριστα και διστακτικά στον 3ο αιώνα, αναπτύχθηκε στον 4ο κι έγινε απόλυτο δόγμα στον 7ο: ο Πατήρ, ο μονογενής Υιός και το εκ του Πατρός εκπορευόμενο Άγιο Πνεύμα. Ο Ιουδαϊσμός επίσης είχε Πατέρα και Άγιο Πνεύμα, μόνο που αυτό ήταν γένους θηλυκού, η Shekhina. “Elohim” είναι πληθυντικός για “θεούς” μα κι ενικός στο elohim bara “ο θεός εποίησε” (Γεν.1.1.) Στο Ωσηε 1.7 ο Elohim θα σώσει τον Οίκο Judah μέσω του Κυρίου θεού, δηλαδή Γιαχβέ. Ένας ανώτερος κι ένας κατώτερος. Έτσι και στον Ιουδαϊσμό υπάρχει μια θεϊκή Τριάδα – τουλάχιστον κατά πολλούς. (Αυτό εξετάστηκε στο 216. Ταυτότητα: Αγία Τριάδα Ιουδαϊσμού.)

Η θεϊκή Τριάδα υπάρχει και σε άλλες θρησκείες. Σήμερα όμως θα μείνω με τον Ινδουισμό εκτεταμένα.

2. Στον Ινδουισμό η Αγία Τριάδα είναι τρεις μεγάλοι θεοί: Brahmā, Viṣṇu και Śiva (προφέρονται Vishnu και Shiva: Μπραχμά, Βίσνου και Σίβα, ελληνιστί αφού μας λείπουν τα δύο συριστικά Śa και Ṣa). Αυτοί συναποτελούν την Trimūrti “τρίμορφη θεότητα”.

Αυτοί τώρα αντιπροσωπεύουν, παρά τις μυθικές περιπέτειές τους, τους τρεις δημιουργικούς γκούνα guṇα που είναι δυνάμεις ή ποιότητες στη μεγάλη Φύση του σύμπαντος που λέγεται Prakṛti (Πράκριτη).

Ο Βίσνου είναι μακαριότητα και αγάπη, φως και γνώση, θεοποίηση του γκούνα sattva σάττβα που δίνει αυτές τις ιδιότητες. Με αυτή τη δύναμη αρχίζει ο παλμός της δημιουργίας και με την ίδια συντηρείται για όσο διαρκεί αφότου αναπτυχθεί σε όλα τα στάδιά της.

Η δημιουργία εξελίσσεται σε όλα τα στάδιά της, σε όλους τους κόσμους, σε όλα τα επίπεδα και φαινόμενά της, από τον γκούνα rajas ράτζας που είναι ενέργεια, κίνηση, ορμή, προέκταση.

Ο γκούνα tamas τάμας δίνει μέτρο και όριο περιορίζοντας τη συνεχιζόμενη επέκταση του ράτζας και θεοποιείται στον Σίβα. Είναι αδράνεια, ανατροπή, κατάλυση και σκοτάδι μα και μεταμόρφωση.

3. Κάθε θεός έχει τη θεά του με τις δικές της σχετικές ιδιότητες. Ο Βίσνου (Viṣṇu=αγκαλιάζει και διαπερνά τα πάντα) έχει ως θεά, σύζυγο και φύση του, τη Lakṣmī, Λαξμή (= εκείνη που έχει και σκορπά 100.000 αγαθά)! Είναι η θεοποίηση πόρων και πλούτου που συντηρούν ένα πλάσμα, μια κοινωνία, έναν κόσμο. Για τον άνθρωπο είναι πλούτος υλικός, νοητικός και πνευματικός.

Ο Μπραχμά (=που επεκτείνεται) έχει τη Sarasvatī (Σαρασβατή) (=εκείνη που ρέει ορμητικά και κάνει δίνες και λίμνες), θεά της πληροφόρησης, καθοδήγησης κι επικοινωνίας καθώς είναι γνωστή ως Vāg-devī, θεά της Λαλιάς. Η Λαξμή με τους άφθονους πόρους και η Σαρασβατή με την πληροφόρηση δίνουν ανάπτυξη σε μια κοινωνία, σε ένα έθνος, στην ανθρωπότητα.

Ο Σίβα (=γνωστός ως śam-kara “αυτός που φέρνει ανάπαυση, ησυχία”) έχει την Pārvatī (Παρβατή), κόρη και κυρία των βουνών, διότι ένας μύθος τη θέλει να είναι θυγατέρα του χιονισμένου Χιμαβάτ (=Ιμαλάια). Είναι γνωστή και ως Umā (Ουμά) “θεά του Μέτρου και Γνώσης” και ως Kālī (Καλή) “θεά του χρόνου” και ως Durgā “δυσπρόσιτη, δύσκολη διότι τέτοια είναι η Γνώση”. Καθώς ένα πλάσμα ή πράγμα καταλύεται, την ίδια ώρα μετασχηματίζεται ή μετουσιώνεται μέσω Γνώσης και Μέτρου σε κάτι άλλο, κάποια άλλη ουσία και μορφή· κυριολεκτικά u-mā σημαίνει “ω αυθεντία/μέτρο/μητέρα”! Στον μύθο, η μητέρα της Παρβατή της λέει “u mā κόρη μου (u) μην (mā) κάνεις πολλή νηστεία για να κατακτήσεις τον Σίβα!”

4. Αυτά ως προς τη θρησκεία του Ινδουισμού αν και θα μπορούσαν να προστεθούν πολλά ακόμα μυθολογικά στοιχεία.

Στη φιλοσοφική παράδοση Vedānta που εκφράζει πιστότερα την αρχαία Βεδική Παράδοση υπάρχει μια διαφορετική διατύπωση.

Η θρησκεία και τα σύμβολά της εκφράζουν το στάδιο του εκδηλωμένου σύμπαντος, που είναι δευτερεύον.

Ο Βίσνου στην εικονογραφία είναι ξαπλωμένος πάνω στις κουλούρες του συμπαντικού Όφι της αιωνιότητας (ananta) που επιπλέει πάνω στα νερά της συμπαντικής ενότητας.

Εκείνη η ενότητα είναι το απερινόητο Ένα, το Απόλυτο Brahman. Η φύση του είναι μια τριάδα SAT-CIT-ĀNANDA: το Ον που δεν μεταβάλλεται, το ακατάλυτο Αληθινό· η Συνειδησία ή Νοημοσύνη· και ο ωκεανός μακαριότητας ή αγαλλίασης. Η μακαριότητα ānanda είναι αρσενικό. Η συνειδησία cit είναι θηλυκό. Το Ον sat είναι ουδέτερο.

Σε αυτήν τώρα την Τριάδα, το Ον sat δεν έχει αλλαγή ή οποιαδήποτε κίνηση, η Νοημοσύνη cit διαφοροποιείται στους τρεις γκούνες που δημιουργούν τα σύμπαντα και ο ānanda τα περιβάλλει και τα διαποτίζει με μακαριότητα.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *