Αυτή η πραγματική ιστορία δόθηκε για να δείξει έναν τρόπο με τον οποίο η δημιουργία, όντας μια πλανερή ψευδαίσθηση, θεωρείται πραγματικότητα. το κείμενο με μικρές παραλλαγές δίνεται και ως Φιλ876: Πώς πείθει η πλάνη.
“Οι άνθρωποι” λέει ένας σύγχρονος σοφός δάσκαλος της Βεδικής Παράδοσης, ο Shantānanda Sarasvati Shañkarāchārya του Jyotir Math (1913-1997), “παίρνουν αυτήν την πλανερή ψευδαίσθηση ως μόνη αλήθεια κι εμπλέκονται τόσο έντονα… που δεν κατανοούν τίποτα πέρα απ’ ότι βλέπουν άμεσα”. Για να δείξει πως η πλάνη πείθει είπε αυτήν την αληθινή ιστορία.
Υπήρχε ένας άνθρωπος πολύ έξυπνος, πονηρός ίσως θα έλεγες. Πήγε σ’ ένα αγγειοπλάστη και του παρήγγειλε 500 ρουπίες από πηλό μα χρωματισμένες ασημί για να παίζουν τα παιδιά του. Ο αγγειοπλάστης δέχτηκε την παραγγελία μα καθώς είχε και άλλες είπε πως θα τα είχε έτοιμα σε μια βδομάδα, ημέρα Πέμπτη. Τη Δευτέρα ο εντολέας πήγε μ’ έναν φίλο του και ρώτησε πως πάνε οι ρουπίες του. Ο απλοϊκός αγγειοπλάστης απάντησε πως θα είναι έτοιμες την Πέμπτη όπως είχαν συμφωνήσει. Πέρασαν άλλες δύο μέρες. Την Τετάρτη ξαναπέρασε από το εργαστήρι του αγγειοπλάστη και τον ρώτησε στα πεταχτά αν θα είχε έτοιμες τις ρουπίες του την Πέμπτη. Είχε πάλι έναν φίλο του μαζί του. Ο αγγειοπλάστης του είπε να μην ανησυχεί και θα τις έχει έτοιμες την Πέμπτη, αύριο! Μα ο πονηρός άνθρωπος του έκανε μήνυση την επόμενη μέρα, δηλαδή την Πέμπτη, πως δεν εκπλήρωσε την υπόσχεσή του να του παραδώσει 500 ρουπίες. Έφερε μάλιστα ως μάρτυρες τους δύο φίλους που ορκίστηκαν πως μπροστά τους ο αγγειοπλάστης είπε πως θα παρέδιδε 500 ρουπίες. Έτσι o απλοϊκός τεχνίτης έπρεπε να πληρώσει τώρα 500 ρουπίες.
Οι δυο φίλοι συμβολίζουν εδώ τις αισθήσεις που υπό την επίδραση του εγωισμού δίνουν λάθος πληροφορίες άθελά τους. Έτσι το απατηλό φαίνεται αληθινό και ο κόσμος πείθεται!
Η χρήση της εξυπνάδας για τέτοια εξαπάτηση είναι βέβαια εγκληματική μα οι άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται την πλάνη.
