Φιλ277: Ψευδοεπιστήμη (2)

Φιλ277: Ψευδοεπιστήμη (2)

- in Φιλοσοφία
2

1. Όλες οι σύγχρονες λεγόμενες «επιστήμες» περιέχουν ένα βασικό στοιχείο ψεύδους και απάτης καθώς οι μελέτες τους περιορίζονται στο πλαίσιο του υλικού τρισδιάστατου κόσμου και δεν εξετάζουν φαινόμενα που καταφανώς ανήκουν σε άλλα λεπτότερα επίπεδα ύπαρξης όπως η τηλεπάθεια, τηλεκίνηση, εξωσωματικές εμπειρίες και παρόμοια.

Όπως οι θετικές επιστήμες (Φυσική κλπ.) αρνούνται να ερευνήσουν τα λεπτότερα φαινόμενα, έτσι πολλές άλλες επίσης (Βιολογία, Γλωσσολογία, Παλαιοντολογία, Ψυχολογία κλπ.) αρνούνται να μελετήσουν φαινόμενα που φαίνονται να βρίσκονται έξω από το επίσημο πανεπιστημιακό τους πλαίσιο ή τα ερμηνεύουν (όταν δεν τα αγνοούν εντελώς) με όρους που λανθασμένα τα φέρνουν μέσα στο δικό τους υλικό πλαίσιο.

Παραδείγματα δίνω παρακάτω.

2. Στον 3ο αιώνα πκχ. τουλάχιστον ήταν ήδη γνωστό πως η Γη κινείται γύρω από τον ήλιο. Ο Αρίσταρχος ο Σάμιος (310-230 πκχ.), όπως μαρτυρούν οι Αρχιμήδης, Στοβαίος και Πλούταρχος (που όμως δεν προώθησαν αυτή τη γνώση, ο δε Αρχιμήδης σίγουρα την απέρριψε), διατύπωσε την ορθή θεώρηση πως ο Ήλιος στέκεται ακίνητος όπως οι απλανείς και η Γη κινείται γύρω του με «λοξόν κύκλον»!

Οι άλλοι επιστήμονες της εποχής όμως, το απέρριψαν και υιοθέτησαν τη γνώμη του Αριστοτέλη που ήταν πλέον η μεγάλη αυθεντία. Κι έτσι επί 2000 σχεδόν χρόνια η «επιστημονική» εικόνα του γνωστού σύμπαντος είχε τη Γη στο κέντρο και γύρω της περιφέρονταν οι πλανήτες και ο μεγάλος φωτεινός πλανήτης Ήλιος (Sol στον Μεσαίωνα της Δύσης) ενώ πιο πάνω ήταν το στερέωμα των απλανών αστέρων.

3. Εδώ βλέπουμε, όμως, μια πολύ ενδιαφέρουσα κατάσταση.

Οι θαλασσοπόροι της Ελλάδας και της Ρώμης και μετά των άλλων εθνών δεν είχαν ιδιαίτερες δυσκολίες να καθορίζουν την πορεία τους σύμφωνα με τους αστερισμούς. Παρότι δεν είχαν πυξίδες, παρότι η εικόνα του κόσμου που είχαν ως το 16ο αιώνα ήταν γενικά εντελώς λανθασμένη (το Πτολεμαϊκό σύστημα με τη Γη στο κέντρο, όπως στο τμήμα §2), εντούτοις μπορούσαν να ταξιδέψουν στη Μεσόγειο, στις βόρειες θάλασσες και στις ανατολικές μέχρι την Ινδία.

Από αυτό το παράδειγμα βλέπουμε πως ενώ η επίσημη θεωρία είναι λανθασμένη, η πρακτική με την τεχνολογία της έχει καλά αποτελέσματα.

Έτσι και σήμερα, η τεχνολογία έχει αναπτυχθεί σε αξιοθαύμαστο βαθμό χάρη στην πρόοδο των επιστημονικών γνώσεων, μα ποιος μπορεί να εγγυηθεί πως η γενική θεωρία, η ευρύτερη εικόνα μας του κόσμου (ή των κόσμων) είναι ορθή και δεν θα αλλάξει σε 500 ή 200 χρόνια;

4. Ας πάρουμε ακόμα ένα παράδειγμα, αυτή τη φορά από τη σύγχρονη επιστήμη.

Η τρέχουσα (νέο-)δαρβινική θεωρία λέει πως ο σύγχρονος άνθρωπος εξελίχθηκε από πιθηκανθρώπους, που εξελίχθηκαν από πιθήκους που εξελίχθηκαν από άλλα ζώα, από θαλάσσια όντα, από μονοκυτταρικούς οργανισμούς. Όλη αυτή η διαδικασία έγινε με τυχαίες συναντήσεις, προσμίξεις, αναπτύξεις, διαχωρισμούς κλπ., σε μια τεράστια περίοδο δισεκατομμυρίων ετών. Και πάντα επικρατούσε ο ισχυρότερος τύπος, αυτός που ήταν πιο κατάλληλα εφοδιασμένος με ικανότητες να επιβιώσει σε ένα περιβάλλον που συχνά ήταν δύσκολο αν όχι εχθρικό.

Ο ισχυρότερος, κατάλληλος, (τυχαία) εκλεκτός επιβιώνει ενώ ο αδύναμος και ακατάλληλος τύπος αφανίζεται.

Έτσι φτάσαμε στον σύγχρονο άνθρωπο homo sapiens sapiens.

5. Οπωσδήποτε, η περιγραφή της Γένεσης στην Παλαιά Διαθήκη είναι μια μυθολογική, συμβολική αφήγηση και όχι κυριολεκτική. Δεν αντέχει καθόλου σε λογική προσέγγιση.

Από την άλλη, και η επικρατούσα επίσημη θεωρία της εξέλιξης έχει πολλές δυσκολίες και πολλά κενά.

Πρώτη δυσκολία είναι η απόρριψη κάποιας πρωταρχικής νοημοσύνης που καθοδηγεί την εξελικτική διαδικασία. Το «τυχαίο» είναι απαράδεκτο στοιχείο σε ένα σύμπαν που κυβερνιέται από νόμους!

Υπάρχουν πολλές άλλες δυσκολίες. Εδώ θα μείνω με την ανάπτυξη ορισμένων μελών ή οργάνων στη σωματική διάπλαση που δεν μπορούσαν να γίνουν σταδιακά. Το μάτι είναι τέτοιο περίπλοκο όργανο: έχει μη αναγώγιμη πολυπλοκότητα (irreducible complexity) η οποία, όπως εξηγούν ορισμένοι, λίγοι, επιστήμονες δεν προκύπτει από την ανάλυση και σύνθεση των συστατικών του περίπλοκου οργάνου.

Ο ίδιος ο Δαρβίνος εντόπισε αυτή τη δυσκολία μα την παράκαμψε αγνοώντας την! Έγραψε: «Το πώς ένα νεύρο γίνεται ευαίσθητο σε φως [και σταδιακά γίνεται μάτι] δεν μας ενδιαφέρει όπως δεν μας ενδιαφέρει το πώς προέκυψε ο πρώτος ζωντανός οργανισμός» (σ151, Ch. Darwin, The Origin of the Species 1872, 6η εκδ. 1988 New York University Press).

6. Το μάτι είναι μόνο ένα όργανο από πολλά που εξετάζονται στη μελέτη του M. Behe, Darwin’s Black Box… (1996, New York, Free Press). Οι πανεπιστημιακοί (mainstreamers) κατηγορούν τον Behe και άλλους που πρεσβεύουν τον «ευφυή σχεδιασμό» (Intelligent Design), δηλαδή μια εξελικτική πορεία με καθοδηγητική νοημοσύνη, ως οπαδούς του «δημιουργισμού» (creationism) στην Παλαιά Διαθήκη. Αναμφίβολα μερικοί επιστήμονες που προωθούν τον ευφυή σχεδιασμό είναι ευσεβείς αν όχι φανατικοί χριστιανοί, μα τα επιστημονικά δεδομένα των περισσότερων στη βιολογία, γενετική κλπ. είναι άψογα.

Σχετικά με τη μη-αναγώγιμη πολυπλοκότητα στην εξελικτική θεωρία, είναι σαν να λέμε πως σε μια φλέβα σιδήρου σε κάποιο ορυχείο, βρέθηκε μια έτοιμη γραφομηχανή – κάτι αδύνατο δίχως τη  παρεμβολή νοημοσύνης!

Όποια επιστήμη απορρίπτει τη νοημοσύνη ως συστατικό της Πρώτης Αρχής (όποια κι αν είναι αυτή) πρέπει να θεωρείται ψευδοεπιστήμη.

2 Comments

  1. Οι "λεγόμενες επιστήμες" δεν ισχυρίζονται πως εξετάζουν κάτι διαφορετικό από τα φαινόμενα "στο πλαίσιο του υλικού τρισδιάστατου κόσμου", οπότε δεν υπάρχει κάποια "απάτη" όπως συκοφαντικά επιμένετε να γράφετε. Ακόμη και αν κάνουν λάθος αποκλείωντας τα "τηλεπάθεια, τηλεκίνηση, εξωσωματικές εμπειρίες και παρόμοια", η απάτη φαίνεται να βρίσκεται κυρίως από την πλευρά ψευδο-φιλοσόφων που ισχυρίζονται ότι ξέρουν αρκετά για τέτοια πράγματα.

    Το ότι δεν καταλαβαίνετε ποιο είναι το αντικείμενο και το ζητούμενο της επιστημονικής μεθόδου, είναι ασφαλώς πρόβλημα (δεν έχετε κάποιο δίπλωμα, έτσι δεν είναι;), Υποθέτω πως το συνηθισμένο κοινό σας είναι παρόμοιας συνθεσης στην πλειοψηφία του. Αλλά τι θέλετε τις ανώνυμες καταγγελτικές κορώνες; Αυτό τον επιθετικό τόνο λες και δικάζετε κάτι; Αυτή την, εντελώς καφενειακού, υπαινικτική ρητορική ότι "ξέρω κάτι που δεν ξέρετε"; Κανένας σοβαρός άρθρογράφος δεν χρειάζεται τέτοια πράγματα για να διατυπώσει μία άποψη.

    Υπάρχει δυστυχώς και ένα στοιχείο βαθειάς ανευθυνότητας σε όλα αυτά. Σχετίζεται με το ότι οι έλληνες αναγνώστες σας (στα ελληνικά γράφετε αυτούς τους αφορισμούς) δεν πάσχουν από αμετροεπή πεποίθηση στην αξία των θετικών επιστημών ώστε να χρειάζεται να θεραπευθεί. Πάσχουν από αχαλίνωτη ροπή προς το παραμύθι, την σαχλαμάρα, την πίστη σε θεωρίες συνομωσίας και σύνδρομα λατρείας προς την ιδέα ότι ο γάϊδαρος μπορεί και να πετάει, τελικώς. Εν' επιγνώσει αυτού του αδιαμφισβήτητου γεγονότος, θα έπρεπε να είστε πολύ προσεκτικότερος πριν επιδιώξετε αποκαθήλωση του αντικειμένου των Πανεπιστημίων σε όλο τον πλανήτη, εις όφελος μίας παράγκας κάπου φυτεμένης δια της οποίας θα έψαχνε κάποιος να διδαχθεί τα "παρόμοια" που επαγγέλεστε.

    1. Νικόδημος

      Ευχαριστώ για το σχόλιό σας. Δεν πειράζει το ότι δεν έχει ουσιαστική σχέση με αυτά που έγραψα. Το υλικό δεν είναι το μόνο επίπεδο πραγματικότητας. Το "τυχαίο" είναι απαράδεκτο στοιχείο σε ένα σύμπαν που κυβερνιέται από νόμους. Η απάτη των επιστημών έγκειται στο ότι δεν έχουν μια Πρώτη Αρχή.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *