Φιλ265: Φεγγάρι και θάνατος (2)

Φιλ265: Φεγγάρι και θάνατος (2)

- in Φιλοσοφία
0

1. Μια άλλη ιστορία της Κ. Λ. Πάρκερ για τους μύθους των Αβορίγινων αφηγείται την κάθοδο του Bahloo, του Φεγγαρανθρώπου, στη γη.

Εδώ επισκέπτεται την αρσενική κουκουβάγια Mourigoo στον καταυλισμό του. Ο Μούριγκου είναι περήφανος για τα όπλα τα οποία έφτιαξε σε μια μεγάλη περίοδο που ζούσε μόνος – μπούμερανγκ, ρόπαλα, ακόντια και άλλα. Επίσης όμορφα χαλάκια και φλοκάτες με πολύχρωμα σχέδια. Είναι κρύα νύχτα και ο Μπαχλού ζητά μια φλοκάτη από δέρμα οπόσου (δίδελφους: μαρσιποφόρο κι αυτό). Μα ο Μούριγκου αρνείται διότι ούτε δίνει ούτε δανείζει ποτέ. Αρνείται να δώσει και οποιοδήποτε όπλο του.

Τότε ο Μπαχλού έφυγε κι έφτιαξε ένα κατάλυμα μικρό από κλαδιά και μόλις εγκαταστάθηκε με ασφάλεια, άρχισε μια κατακλυσμική βροχή. Η βροχή συνέχισε να πέφτει καταρρακτωδώς ωσότου πλημμύρισε η περιοχή όλη.

Ο Μούριγκου πνίγηκε και όλα τα όπλα του έπλεαν εδώ κι εκεί με τα ρεύματα ενώ τα όμορφα χαλάκια του σάπισαν στα νερά.



2. Εδώ επίσης το φεγγάρι σχετίζεται με θάνατο, μα και με κατακλυσμό κι εκδίκηση.

Ίσως οι Αβορίγινες να γνώριζαν πως τα νερά, οι βροχές και οι παλίρροιες συνδέονταν με φάσεις της σελήνης.

Στην αρχαία Ελλάδα (και Ρώμη) η Άρτεμις, θεά της Σελήνης, σχετιζόταν με ζώα και βλάστηση και κυνήγι μα και τη φροντίδα κοριτσιών και αγνότητα. Είχε όμως μια ισχυρή ροπή προς εκδίκηση. Αλλά καμιά σχέση με τον θάνατο.

Σε αυτή την ιστοριούλα εδώ ο Μπαχλού επιφέρει θάνατο σε μεγάλη κλίμακα. Στην ιστορία με τα φίδια του και τους μαύρους, αυτοί έμειναν θνητοί και γίνονταν μέρος της γης, ενώ θα μπορούσαν να κερδίσουν την επαναγέννηση ή ανάσταση.

Έτσι ο φεγγαράνθρωπος Μπαχλού σχετίζεται κατά κάποιον αδιευκρίνιστο σε αυτές ή άλλες ιστορίες τρόπο με τον θάνατο.

Μα και η κουκουβάγια, που στην Ελλάδα ως γλαύκα της Αθηνάς συμβόλιζε τη σοφία, στους Nyungar της Νότιας Αυστραλίας θεωρούνταν να σχετίζεται με θάνατο ή κακό οιωνό ή κακά πνεύματα της νύχτας. Η κουκουβάγια (mopoke ή gogomat ή kukumat κλπ) ήταν τοτέμ για ορισμένους (κυρίως μάγους, θεραπευτές boyliya), μα κάποτε ενσάρκωνε έναν μάγο που κυνηγούσε τη νύχτα εχθρούς.

3. Παραμένει πάντως το ερώτημα της σχέσης του φεγγαριού με τον θάνατο όπως, κυρίως, στον πρώτο μύθο που εξετάσαμε (264. Φιλοσοφία: Φεγγάρι και θάνατος: Αβορίγινες) όπου ο Μπαχλού με τα τρία φίδια του πάνω του προειδοποιεί τους Ντάεν μαύρους πως αν βοηθήσουν τα σκυλιά–φίδια του να περάσουν το ρυάκι θα έχουν τη δύναμη να ξαναγεννηθούν, αν όχι, όμως, θα πεθάνουν και θα γίνουν χώμα.

Υπάρχουν μερικοί μύθοι στις αφρικανικές φυλές όπου η θεά Σελήνη ή κάποια άλλη θεά, στέλνει μήνυμα στους ανθρώπους με κάποιο ζώο (λαγό, συνήθως) πως, όπως το φεγγάρι πεθαίνει μα ξαναγεννιέται, έτσι και οι άνθρωποι θα πεθαίνουν μα θα ξαναγεννιούνται. Μόνο που οι μανταντοφόροι αντέστρεψαν το μήνυμα λέγοντας «Όπως το φεγγάρι πεθαίνει και δεν ξαναγεννιέται, έτσι κι εσείς θα πεθαίνετε και δεν θα ξαναγεννιέστε».

4. Στους Hottentot ο μαντατοφόρος ήταν ο λαγός. Η Σελήνη θύμωσε και με το ραβδί της τον χτύπησε στο πρόσωπο σκίζοντας το πάνω χείλος του – ενώ ο λαγός πρόλαβε να της γρατσουνίσει το πρόσωπο προτού τρέξει μακριά.

Στους Μασάι πάλι ένας άντρας ήταν που έδωσε λάθος μήνυμα λέγοντας « Ο άνθρωπος πεθαίνει και μένει μακριά. Το φεγγάρι πεθαίνει και ξανάρχεται».

Στους Nandi πάλι λέγεται πως στα πρώτα χρόνια της δημιουργίας ένας σκύλος ζήτησε γάλα από τους ανθρώπους με την υπόσχεση πως σαν το φεγγάρι θα ξαναγεννηθούν. Μα οι άνθρωποι γέλασαν και του έδωσαν γάλα και μπίρα μαζί να πιει από ένα ψηλό σκαμνί. Ο σκύλος προσβλήθηκε που τον μεταχειρίστηκαν κάπως περιφρονητικά και τους καταράστηκε. Όλα τα πλάσματα πεθαίνουν και μόνο το φεγγάρι ξαναγεννιέται. « Έτσι ο θάνατος μπήκε μόνιμα στη ζωή».

Όμοιες ιστορίες βρίσκονται και στην Καμπότζη, στην Ταϊλάνδη και στις νήσους του Ειρηνικού, Φίτζι και Καρολίνες.

Υπάρχει όμως μια ακόμα στην Αυστραλία με πολύ ενδιαφέρον και θα επανέλθω.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *