(Wen Tzu Κατανοώντας τα μυστήρια)
Σε πανάρχαιες εποχές, επιβλέποντας τους δημόσιους υπαλλήλους, οι αξιωματούχοι προωθούσαν τα μέτρα που περιόριζαν την εγωιστική δράση των πολιτών. Υπήρχαν και οι κυβερνώντες άρχοντες που ήλεγχαν τους αξιωματούχους περιορίζοντας την μεροληψία και την αδικία. Και οι σοφοί που εφάρμοζαν στον εαυτό τους τους νόμους και τις τέχνες του Τάο ήλεγχαν τους άρχοντες εμποδίζοντάς τους να επιβάλουν αυθαιρεσία και αυταρχισμό. Αν περιορίζεται ο εγωισμός και αυταρχισμός τότε επικρατεί ο λόγος με τη λογική που ακολουθεί την βούληση του Τάο.
Γι’ αυτό επιστρέφουμε στην απλότητα παρατώντας κάθε επιτήδευση. Απουσία επιτήδευσης δεν σημαίνει αδράνεια: σημαίνει προσαρμογή σε ό,τι συμβαίνει τώρα.
Ενθάρρυνση προσαρμογής στο γεγονός μπροστά σου παρέχεται από όσους γνωρίζουν πώς να αμείβουν δίχως υπερβολή και σπατάλη. Εξουδετέρωση συνωμοσίας, προδοσίας και τυχόν λοξοδρόμησης από το ορθό παρέχεται από όσους γνωρίζουν πώς να τιμωρούν δίχως υπερβολή κι εξευτελισμό. Λιτότητα που είναι ωφέλιμη παρέχεται από όσους γνωρίζουν πώς να δίνουν με μέτρο και καταλληλόλητα. Όσοι δε έχουν πραγματική επιδεξιότητα στο να παίρνουν έχουν καλό εισόδημα χωρίς να προκαλούν ενόχληση και ζήλεια.
Όσοι είναι ακριβολόγοι σε τιποτένια πράγματα, ποτέ δεν πετυχαίνουν κάτι μεγάλο, κάτι αξιόλογο, και όσοι επικρίνουν δρέπουν δυσαρέσκεια, εχθρότητα και πίκρα. Τα λάθη των αληθινών ανθρώπων είναι σαν τις εκλείψεις του ήλιου και του φεγγαριού: δεν εκδιώχνουν εντελώς το φως και διαρκούν πολύ λίγο.
Γνωστικές, ισχυρές, υγιείς ρίζες στηρίζουν μεγάλο δυνατό κορμό κι αυτός στηρίζει πολλά μακριά κλωνάρια με πυκνές φυλλωσιές, άνθη και καρπούς.
Καλά λόγια εκτιμώνται διότι προκαλούν όφελος όταν εφαρμόζονται. Καλές πράξεις εκτιμώνται διότι δίνουν δικαιοσύνη κι ευτυχία όταν γίνονται. Όταν οι αληθινοί ηγέτες φροντίζουν τους υφισταμένους τους σαν παιδιά τους, τότε οι υφιστάμενοι εργάζονται όπως τα παιδιά για τους ηλικιωμένους γονείς τους.
Γι’ αυτό οι σοφοί ενθαρρύνουν την καλοσύνη γνωρίζοντας τι πραγματικά θέλει η φύση του λαού, και απαγορεύουν το κακό σύμφωνα πάλι με το τι δεν θέλει η φύση του λαού. Όταν αμείβουν κατάλληλα, όλοι χαίρονται και τους αγαπούν. Όταν τιμωρούν κατάλληλα κάποιο άτομο παραβατικό, όλοι χαίρονται και τους σέβονται.
Η καλύτερη αμοιβή δεν είναι δαπανηρή ή μεγάλη. Η καλύτερη τιμωρία δεν είναι άδικη ή αυθαίρετη. Γι’ αυτό οι σοφοί μένουν στο ελάχιστο κάνοντας ελάχιστα, μα αυτό που κυβερνούν είναι συχνά απροσμέτρητη περιοχή.
