Νικόδημος
από την άποψη της αλήθειας, της κατανόησης, ο πραγματικός εαυτός πρέπει να είναι, και νιώθουμε σε στιγμές καθαρότητας πως είναι, το ον που δεν αλλάζει καθόλου.
Τι ψάχνετε; Τι ελπίζετε να βρείτε;
Όλοι και όλες θέλουμε να υπάρχουμε, να είμαστε. Και νομίζουμε πως ξέρουμε πως υπάρχουμε και τι είμαστε και τι δεν είμαστε. Δεν ξέρουμε ακριβώς, δεν έχουμε ακριβή γνώση, μα το ξέρουμε ή νιώθουμε κάπως αόριστα και στην πραγματικότητα πολύ συγκεκριμένα, δίχως αληθινή κατανόηση. Λέμε, σκεπτόμαστε “Είμαι παχύς/λιγνός, παχιά/λιγνή”: το εγώ (στο είμαι) συγχέεται με το υλικό οργανικό σώμα μας. Μα ο εαυτός στον οποίο το “[εγώ] είμαι” αναφέρεται δεν είναι υλικός και φυσικά όχι το κορμί.
“Είμαι κουφός ή τυφλός, κουφή ή τυφλή”: εδώ τώρα συγχέουμε τον εαυτό, υπονοούμενο στο “[εγώ] είμαι” με τις αισθήσεις. Μα και αυτό δεν είναι αλήθεια. Κάποιος που έχει χάσει την αίσθηση της ακοής ή όρασης μπορεί να ακούσει φωνές ή να δει εικόνες στον νου του.
“Εγώ θέλω” ή “αποφάσισα” ή “αμφιβάλλω, δεν είμαι σίγουρος/σίγουρη”: τώρα αποδίδουμε επιθυμία, απόφαση ή αβεβαιότητα στον εαυτό (αναφερόμενο στο “εγώ”), ενώ αυτές είναι ενέργειες/καταστάσεις του μυαλού μας. (Ομοίως με “είμαι τύπος αισιόδοξος, εσωστρεφής, τολμηρός” και παρόμοια).
“Εγώ νιώθω ευτυχισμένος/ευτυχισμένη (ή όχι) με την οικογένειά μου”: εδώ τώρα υπερεπιβάλουμε στον εαυτό μας απόψεις, ενέργειες, καταστάσεις, άλλων μελών της οικογένειας. Αυτή επίσης είναι μια ενέργεια του νου μας που απλώνεται και διεκδικεί άλλα πλάσματα ως μέλη της “οικογένειας μου”.
Πειράζει όλη αυτή η σύγχυση;… Εξαρτάται. Ο Shankara εξηγεί:-
Στο συνηθισμένο επίπεδο της κοινής, καθημερινής ζωής βλέπουμε σίγουρα πως η σύγχυση μεταξύ εαυτού και άλλων στοιχείων ή οργάνων μας, ή ταύτιση του εαυτού με αυτά τα στοιχεία ή όργανα, επιδρά άμεσα στον ψυχισμό μας. Νιώθουμε δυστυχία ίσως επειδή “είμαι παχύς/παχιά ή ευτυχία επειδή ο αδερφός μου παντρεύεται. Προσέξτε τους συγγενείς που θρηνούν και οδύρονται διότι πέθανε αγαπητό πρόσωπο, μέλος της οικογένειας με την οποία συγχέουν ή ταυτίζουν τον εαυτό τους. Χάσανε κάτι “δικό τους”!
Καλά ως εδώ; Τώρα προσοχή!
Αυτή η κατάσταση επηρεάζει και τον τρόπο που βλέπουμε τους άλλους ανθρώπους και τον ευρύτερο κόσμο. Είμαστε όλοι/όλες ξεχωριστές υπάρξεις, κάποτε φιλικές, συχνότερα εχθρικές ή ανταγωνιστικές. Το σώμα μας, πάλι, είναι τόσο μικρό σε ένα σύμπαν απέραντο!
Μα από την άποψη της αλήθειας, της κατανόησης, ο πραγματικός εαυτός πρέπει να είναι, και νιώθουμε σε στιγμές καθαρότητας πως είναι, το ον που δεν αλλάζει καθόλου, έχει επίγνωση και θεάται όλα όσα μας συμβαίνουν, όσα νιώθουμε, όσα νομίζουμε πως είμαστε. Αυτό το τονίζει ο Σάνκαρα.
Μα για αδιευκρίνιστους λόγους δεν νιώθουμε να είμαστε ο εαυτός εκείνος, δεν τον γνωρίζουμε, δεν είμαστε βέβαιοι για την ύπαρξή του.
Μόνο όταν διαλυθούν όλες αυτές οι ταυτίσεις και συγχύσεις θα μπορέσουμε να είμαστε ο εαυτός που όντως είμαστε.
Αυτό είναι το έργο της φιλοσοφίας Βεδάντα! Και όπως καταλαβαίνουμε, χρειάζεται δάσκαλο, μέθοδο και χρόνο, πάλι τονίζει ο Σάνκαρα!
