Φιλ501: Η τάξη των γνωστικών

Φιλ501: Η τάξη των γνωστικών

- in Φιλοσοφία
0

Ο Καρλ Μαρξ έκανε τεράστιο σφάλμα στην οικονομική, ιστορική ανάλυσή του της κοινωνίας και του προτσέσου του μετασχηματισμού της. Ναι, υπάρχει μια τάξη καπιταλιστών που ελέγχουν τα μέσα παραγωγής (φυσικούς πόρους, πρώτες ύλες, εδάφη, χρήματα, μηχανές, εργαλεία, οχήματα, κτήρια, κ.λπ.) και μια τάξη εργαζομένων που βρίσκεται σε αντιπαράθεση. Όπως υπήρχαν οι δουλοκτήτες στην αρχαιότητα και οι φεουδάρχες γαιοκτήμονες στον Μεσαίωνα. Μα το κλειδί σε όλες τις κοινωνικές δομές ήταν και είναι η τάξη των γνωστικών.

Και πριν προχωρήσω, να εξηγήσω. Ο όρος «γνωστικός» εδώ σημαίνει άνθρωπος που έχει απαραίτητες θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις και δίνει κατεύθυνση στην εξέλιξη και ανάπτυξη κάθε τομέα της πολιτικοοικονομικής δραστηριότητας ενός έθνους, μιας χώρας. Δεν είναι οι ακαδημαϊκοί ή πανεπιστημιακοί ούτε οι πολυμαθείς θεωρητικοί που γνωρίζουν πολλά στον ειδικό τομέα τους μα όχι τις πρακτικές απόψεις. Είναι ίσως πανεπιστημιακοί, μα έχουν βαθύτερη, ευρύτερη κατανόηση, πρακτική σοφία ή φρόνηση.

Αυτοί υπάρχουν σε κάθε κοινωνία, όποια μορφή κι αν έχει αυτή, μα δεν έχουν πάντα τον έλεγχο. Στην Ινδία οι Βραχμάνοι αποτελούσαν μια τέτοια τάξη. Οι βασιλείς είχαν την εξουσία και τον έλεγχο του στρατού και της κοινωνίας, μα πάντα ως τον 20ο αιώνα συμβουλεύονταν τους πιο λογικούς Βραχμάνους. Πολλοί από αυτούς ήταν ιερείς, άλλοι ήταν επιστήμονες, άλλοι καλλιεργημένοι άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών. Δυστυχώς, γενικά καταχράστηκαν τη θέση τους παίρνοντας προνόμια που δεν έπρεπε.

Κάθε κουλτούρα, κάθε έθνος ή ομάδα εθνών (π.χ. Ευρώπη) έχει ένα δικό της ιδιαίτερο σύστημα τάξεων και η ελίτ που ορίζει την άρχουσα τάξη αντανακλά την επικρατούσα νοοτροπία.

Στις ΗΠΑ υπάρχει μια ισχυρή τάξη πανεπιστημιακών που όμως έμειναν στη θεωρία των ειδικοτήτων και παραμερίστηκαν από την επιχειρηματική τάξη που τους εξαγόρασε. Η ελίτ είναι οι επιχειρηματίες – βιομήχανοι, έμποροι, χρηματιστές και παρόμοια.

Το ίδιο ισχύει και για την Ευρώπη. Μα εδώ πάντα υπήρχε η τάξη των ευγενών ή αριστοκρατών που επίσης ενδιαφέρονταν για τη γνώση και κουλτούρα. Έτσι, η ελίτ εδώ είναι μια τάξη ανθρώπων με ένα μείγμα επιχειρηματικότητας και καλλιέργειας όπου ακμάζουν οι τεχνοκράτες επίσης.

Στη Μέση Ανατολή κυριαρχεί η κουλτούρα των ιερωμένων. Στο Ισραήλ μια ισχυρότατη μικρή τάξη ορθόδοξων ασκεί μεγάλη επίδραση στην κυβέρνηση, μα αυτή βαθμιαία παραγκωνίζεται από τεχνοκράτες.

Οι τεχνοκράτες τείνουν πλέον σε όλες τις προηγμένες χώρες να επηρεάζουν την τάξη των πολιτικών όλο και περισσότερο. Η γνώση αποτελεί το κυριότερο στοιχείο της δύναμής τους.

Όμοια ανάπτυξη παρατηρείται και στην Κίνα, που είχε για πολλούς αιώνες ως κεντρική κουλτούρα της τον Κομφουκισμό. Αυτή η τάξη των γνωστικών νίκησε τους γαιοκτήμονες και τους ευγενείς όσο κι αν άλλαζαν οι δυναστείες, ακόμα κι όταν ήρθαν οι Μογγόλοι στον 12ο αιώνα. Τώρα η ίδια αυτή τάξη νίκησε το ΚΚΚ και τα καπιταλιστικά στοιχεία της Δύσης κι επανέρχεται ως κυρίαρχη νοοτροπία και κουλτούρα.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *