Τασούλα Καραϊσκάκη
Αυτό που όλοι γνωρίζαμε, ότι τα λαϊκιστικά κόμματα κερδίζουν έδαφος στην Ευρώπη, ήρθε να επιβεβαιώσει η έρευνα του σουηδικού ινστιτούτου Timbro, δηλαδή ότι ο απολυταρχικός λαϊκισμός τριπλασιάστηκε από το 1980. Αυτό που ίσως δεν αναμέναμε είναι ότι η χώρα μας κατατάχθηκε στη δεύτερη θέση, μετά την Ουγγαρία και πριν από την Ιταλία. Σύμφωνα με το ινστιτούτο, στην Ελλάδα τα λαϊκιστικά κόμματα συγκέντρωσαν άνω του 50% των ψήφων στις τελευταίες εθνικές εκλογές και είμαστε μία από τις τέσσερις χώρες της Ε.Ε. που η κυβέρνησή τους (εν προκειμένω, ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ) αποτελείται μόνον από λαϊκιστές.
Οι μεν σίγουρα λαϊκιστές στην επικοινωνία, οι δε στην ιδεολογία· ή αμφότεροι και στα δύο;
Τα βασικά του λαϊκισμού: πόλεμος κατά των ελίτ, μονοπώλιο της εκπροσώπησης του λαού, που είναι ενιαίος, συμπαγής, φορέας της αλήθειας, επίκληση του συναισθήματος, αποθέωση της δημαγωγίας, διχοτομικός λόγος (καλός ή κακός, εμείς ή εκείνοι), δυσθυμία και συνεχής πολιτική ανησυχία, άρνηση της πολυφωνίας, αμφισβήτηση των κοινοβουλευτικών κομμάτων-«εργαλείων των ελίτ»… Για τους λαϊκιστές, που είναι αντιευρωπαϊστές, συχνά αντισημίτες και ρατσιστές, δεν υπάρχουν περίπλοκα προβλήματα, μόνον απλές λύσεις. Δεν υπάρχουν ενδιάμεσα στρώματα και κοινωνικές ομάδες με αντιτιθέμενα συμφέροντα και προσδοκίες. Η κοινωνία είναι συμπαγής, μία. Ο ηγέτης, ισχυρός, ένας. Μια εικόνα από στοιχεία ασυμβίβαστα με πραγματικότητα και ιστορία.
Στο «πώς» της συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ μια απάντηση ίσως δίνει ο Γάλλος ιστορικός των πολιτικών ιδεών Πιερ Αντρέ Ταγκιέφ: «Ο λαϊκισμός εξουδετερώνει τη διαφορά μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς, μεταξύ επαναστατικής και συντηρητικής θέσης». Ο λαϊκιστής ηγέτης «υποδεικνύει στον λαό τους πραγματικούς του εχθρούς, τους “από πάνω” (άνομες ελίτ), τους τριγύρω (“το σύστημα”), τους από αλλού (εχθρικοί ξένοι), τους κρυμμένους εχθρούς στο εσωτερικό του εθνικού σώματος», εξ ου και οι τόσο συχνές θεωρίες συνωμοσίας.
Ιδιαίτερα ελκυστικές στην Ελλάδα. Και όσο φουσκώνει ο θερμός χυλός όπου πνίγεται η πολιτική κρίση, τόσο περισσότεροι δεν επιζητούν εναλλακτικές λύσεις, τις διακριτές επιλογές που ορίζουν τη δημοκρατία, τη βεντάλια των διαφορετικών θέσεων, που προχωρούν την κοινωνία.
Πηγή: Καθημερινή
