Τάκης Θεοδωρόπουλος
Γιατί το κρατικό μονοπώλιο στην εκπαίδευση περιορίζεται στα ΑΕΙ; Γιατί εδώ και δεκαετίες λειτουργούν ιδιωτικά λύκεια ενώ δεν μπορούν να λειτουργήσουν ιδιωτικά πανεπιστήμια; Η απάντηση βρίσκεται στην άρρητη πτυχή του ζητήματος. Επί δεκαετίες το πτυχίο ενός ΑΕΙ ήταν το διαβατήριο για την πρόσληψη στο δημόσιο. Μονοπωλώντας την τριτοβάθμια εκπαίδευση το δημόσιο μπορούσε να ελέγχει το υλικό της αναπαραγωγής του. Το μονοπώλιο θεσμοθετήθηκε στη δεκαετία του πενήντα, τον καιρό της παντοδυναμίας του μετεμφυλιακού κράτους και η δικτατορία το ενέταξε στο σύνταγμά της, το 1973. Στις δεκαετίες της Μεταπολίτευσης την υπεράσπιση του μονοπωλίου την έκανε σημαία της η Αριστερά. Οι πολιτικές ισορροπίες είχαν αλλάξει, η Αριστερά διεκδικούσε τον έλεγχο του δημόσιου πανεπιστημίου και κατ’ επέκταση τα σύνορα του δημοσίου. Το πρώτο ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε είναι αν το μονοπώλιο ωφέλησε ή έβλαψε το δημόσιο πανεπιστήμιο. Λειτουργώντας ως μηχανισμός παραγωγής πτυχίων το δημόσιο πανεπιστήμιο υπήρξε ένας από τους βασικούς παράγοντες παρακμής της Μέσης Εκπαίδευσης. Μετατρέποντας τα χρόνια του λυκείου σε εργαστήριο προεργασίας για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, άρα το πρώτο βήμα για το πτυχίο τελειοποίησε τον δημοκρατικό κώδικα τιμής, την παπαγαλία. Οσο για τη δωρεάν παιδεία αυτήν μπορούν να την εκτιμήσουν οι χιλιάδες γονείς όταν κάθε χρόνο κάνουν τον λογαριασμό των φροντιστηρίων.
Δεν ισχυρίζομαι πως η ίδρυση «μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων» θα θεραπεύσει τις νόσους και τις αναπηρίες της δημόσιας εκπαίδευσης. Και καλά κάνει η κυβέρνηση και επιμένει να υπενθυμίζει ότι κύριο μέλημα είναι η φροντίδα και η βελτίωση των συνθηκών που επικρατούν στο δημόσιο πανεπιστήμιο. Είθε η αποφασιστικότητά της να μην εξαντληθεί στην κατάργηση του μονοπωλίου. Στους όρους λειτουργίας των ιδιωτικών πανεπιστημίων περιλαμβάνεται και η κατάσταση των κτιριακών υποδομών. Μήπως είναι ευκαιρία να εφαρμοσθεί και ο ίδιος όρος στη λειτουργία του δημόσιου πανεπιστημίου; Είναι νωρίς ακόμη για να κρίνουμε τα αποτελέσματα του μέτρου. Στη χώρα η απόσταση που χωρίζει τη νομοθεσία από την εφαρμογή της είναι τεράστια. Πάντως είναι ένα ακόμη βήμα για να βγει η χώρα από την εποχή των παγετώνων. Εποχή κατά την οποία το δημόσιο υπήρξε φετίχ. Αυτό το δυσμενές, δυσλειτουργικό και πτωχευμένο δημόσιο το οποίο απεχθανόμαστε οι περισσότεροι όποτε κινδυνεύει να χάσει ένα ποσοστό από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του με ό,τι δυναμικό διαθέτει η κοινωνία σπεύδουμε να το υπερασπιστούμε. Τι σόι ψυχικό σύνδρομο κι αυτό. Σαν τα παιδιά με τις μολότοφ που καίνε αστυνομικούς για να μην τους θίξουν το δημόσιο πανεπιστήμιο.
Πηγή: Καθημερινή
