Ο Διαλογισμός είναι μια μέθοδος με την οποία ο νους φθάνει σε βαθιά ησυχία: σε αυτήν ο νους εμβαπτίζεται και φορτίζεται με πολύ λεπτή ενέργεια.
Ο νους μας είναι γεμάτος θόρυβο και κίνηση: εντυπώσεις, εικόνες, σκέψεις, φράσεις, τραγούδια, μελωδίες, διαλόγους, ονειροπολήσεις κ.λπ. Αυτά όλα ανήκουν σε ένα ορισμένο επίπεδο και δεν σταματούν. Είναι προϊόντα των κινήσεων και επιθυμιών του εγωισμού. Με τον Διαλογισμό, η προσοχή μας, η επίγνωσή μας, η δύναμη της συνειδησίας (συνειδητότητας μας), η δύναμη του Εαυτού, υπερβαίνει αυτό το επίπεδο και εισέρχεται σε άλλα επίπεδα διαφορετικού βαθμού ησυχίας (γαλήνης ή σιγής).
Όταν υπάρχει κίνηση και θόρυβος εκεί καταναλώνεται ενέργεια. Αν ζούμε συνεχώς σε αυτό το επίπεδο του νου θα καίμε συνεχώς ενέργεια χωρίς απαραίτητα να μπορούμε να την αναπληρώνουμε. Επιπλέον, εξαπολύονται καυσαέρια, δηλ. μένουν στον νου τοξικές ενέργειες θυμού, απογοήτευσης, φθόνου, φόβου και παρόμοια, καθώς ρέουν μηχανικά και ανεξέλεγκτα σκέψεις και συγκινήσεις, αναπολήσεις και διαθέσεις, επικρίσεις, ματαιοδοξίες και φιλοδοξίες.
Υπάρχουν όμως στον νου λεπτότερα (ή βαθύτερα) στρώματα ησυχίας. Με τον Διαλογισμό μπορούμε να αναπληρώνουμε την χαμένη ενέργεια, μα ίσως και να αποκτούμε νέα αποθέματα για λεπτότερη νοητική εργασία.
Ας πάρουμε τώρα μια αναλογία, την κατάδυση ή την κοινή βουτιά βαθύτερα στη θάλασσα. Για όσο κλωτσάμε και κουνάμε μπράτσα και χέρια υπάρχει κίνηση στο νερό, κυματισμός και θολούρα. Δεν βλέπουμε τις ομορφιές του βυθού – τις ηλιαχτίδες να γλιστρούν παίζοντας, τα ψάρια να πλέουν με ιριδισμούς, ούτε νιώθουμε βαθιά ησυχία. Τα εμπόδια τα δημιουργούμε εμείς – με τις επιθυμίες που εκφράζονται στις κινήσεις χεριών και ποδιών.
Έτσι και στον νου δημιουργούνται πολλές κινήσεις, κυματισμοί και θολούρα και δεν εμπειρόμαστε την ομορφιά και γαλήνια χαρά της ησυχίας που υπάρχουν σε λεπτότερα (ή βαθύτερα) στρώματα τον νου μας. Μόλις γίνεται αντιληπτό στην επίγνωσή μας πως υπάρχουν όλες αυτές οι θορυβώδεις κινήσεις με εγωιστικές σκέψεις, συγκινήσεις κι επιθυμίες, κι εφόσον δεν γίνονται νέες κινήσεις για να αποδιωχτούν τα ανεπιθύμητα φαινόμενα, η επίγνωση διευρύνεται κι επέρχεται ησυχία από μόνη της φυσιολογικά.
Χρειάζεται υπομονή, επιμονή κι εξάσκηση. Λίγες στιγμές ησυχίας αρκούν για να φέρουν νέα ενέργεια και σιωπηλή χαρά. Ο Διαλογισμός μπορεί να το επιτύχει αυτό, εφόσον γίνεται απλά, υπομονετικά και τακτικά χωρίς να ψαχνόμαστε κατά πόσο έχουμε το ποθητό αποτέλεσμα.
