Ο κάθε ατομικός Εαυτός που μετενσωματώνεται τραβά μαζί του και τον νου να εποπτεύει τις αισθήσεις…
Η απλή αλήθεια είναι πως δεν γνωρίζουμε πολλά για τον νου μας, ως δεύτερο, λεπτό σώμα ή έστω όργανο για σκέψη και σχεδιασμό, για έκφραση, επικοινωνία κι έρευνα τόσο του ψυχισμού μας όσο και του περιβάλλοντος κόσμου.
Υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν πως ο ανθρώπινος νους έχει ανώτερες βαθμίδες και λειτουργίες από αυτές που είναι κοινώς γνωστές ακόμα και στις συναφείς επιστήμες. Αυτές δεν έχουν εξερευνηθεί διότι όλες οι επιστήμες προσπαθούν να ερευνούν «αντικειμενικά» και «μετρήσιμα» τους αντίστοιχους τομείς τους. Μα ο ψυχισμός δεν μπορεί να μελετηθεί με τον ίδιο τρόπο διότι είναι καθαρά, ολοκληρωτικά και αποκλειστικά υποκειμενικό φαινόμενο. Ως τέτοιο, μόνο ο συγκεκριμένος άνθρωπος μπορεί να το μελετήσει στον εαυτό του, εσωτερικά!
Διάφοροι σοφοί, οραματιστές, μυστικοί, γιόγκιδες και άγιοι που έχουν εμβαθύνει σε αυτήν την έρευνα, λένε πολλά και ποικίλα θαυμαστά πράματα για τον ανθρώπινο νου, ή τουλάχιστον τον δικό τους που έχουν παρατηρήσει. Και μένω με τη Βεδική Παράδοση την οποία γνωρίζω καλύτερα και η οποία μας έχει δώσει πολλές μελέτες.
Ένα πρώτο και παρατηρήσιμο γεγονός είναι, βέβαια, πως ο νους είναι λεπτότερος και ανώτερος από τις αισθήσεις και άλλες λειτουργίες του υλικού οργανισμού μας. Πολλά κείμενα διαβεβαιώνουν, μάλιστα, πως το νοητικό (ή ψυχολογικό) σώμα δεν χάνεται με τον θάνατο μα επιβιώνει και επανέρχεται στην επόμενη μετενσωμάτωση έχοντας το επίπεδο ευφυΐας και ικανότητας που έφτασε πριν τον θάνατο του κορμιού.
Στη Bhagavad Gītā λέγεται πως ο κάθε ατομικός Εαυτός που μετενσωματώνεται τραβά μαζί του και τον νου να εποπτεύει τις αισθήσεις (15. 7-8) – «ο νους, ακονισμένος από τη δύναμη του Μπράχμαν» (λέει ο Atharva Veda 19.9.4-5).
Για να ξεφύγει από την προσκόλληση στον υλικό κόσμο και τις ταυτίσεις και απολαύσεις του, ο άνθρωπος χρησιμοποιεί αυτόν τον «ακονισμένο από το Μπράχμαν νου» (brahma-saṃśita).
Στον ṚgVeda ο νους (manas) είναι η έδρα γνώσης (3.26.1, 10.71.2) και μέσω αυτού προσεγγίζονται οι θεότητες και υλοποιούνται οι επιθυμίες (1.158.2, 3.26.1, 10.83.1).
Στην Bṛhadāraṇyaka Ουπανισάδα ο νους λέγεται να είναι το σώμα του Άτμαν (3.7.20).
ΣτηνTaittirīya (1.6.1) λέγεται πως ο puruṣa (ο εαυτός ως άνθρωπος) είναι στον χώρο της καρδιάς, δηλ. στο αιτιακό σώμα της φύσης ως δύναμη του νου. Και στη Chāndogya (7.3.1) η ιδέα επαναλαμβάνεται. Ο δε Ādi Shaṅkara λέει πως καθώς ένας άνθρωπος είναι μπλεγμένος στον saṃsāra (τον κύκλο γέννησης στον υλικό κόσμο και θάνατο και μετενσωμάτωση) ο Εαυτός παίρνει τη φύση της buddhi που είναι η μεγάλη δύναμη αξιολόγησης, διάκρισης και λογικής του νου.
Γι’ αυτό η εξερεύνηση του νου και ο σεβασμός προς αυτόν επιβάλλονται.
