Διάβασα το άρθρο “Δημογραφικό: Για να βρούμε τις λύσεις…” της Ελβίρας Κρίθαρη (Καθημερινή 12/9/24). Σ’ αυτό παρουσιάζεται η κατάσταση μείωσης του ελληνικού πληθυσμού και της συνακόλουθης γήρανσης του.
Όντως φέτος αναμένονται λιγότερες από 71.000 γεννήσεις με τον δείκτη να είναι στο 1.3% αναπαραγωγής. Ο κ. Βύρων Κοτζαμάνης διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών πληροφορεί πως σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες τα ζευγάρια θέλουν να κάνουν λίγο περισσότερο από 2 παιδιά. Κι εξηγεί – “στην Ελλάδα δεν υπάρχει μια πολιτική η οποία να στηρίζει την οικογένεια και το παιδί.”
Ο Θεός να μας φυλάει από Ινστιτούτα με τέτοιους βαρύγδουπους τίτλους και από τέτοιες στατιστικές και γενικόλογες εξηγήσεις.
Μήπως υπήρξε καμιά πολιτική που να στήριζε οικογένεια και παιδιά τον 19ο αιώνα ή τον 18ο ή νωρίτερα στην ιστορία της Ευρώπης;
Τι γινόταν τότε με την αναπαραγωγή;
Στα ανώτερα, πλούσια στρώματα τα ζευγάρια παρά τον πλούτο και τη μόρφωση, έκαναν λιγοστά παιδιά. Στα κατώτερα, φτωχά στρώματα δεν δίσταζαν, παρά τις στερήσεις, να γεννοβολούν σαν κουνέλια, 5 και 10 και περισσότερα παιδιά. Συχνά πολλά πέθαιναν, μα εξίσου συχνά δεν πέθαιναν. Κι έτσι υπήρχε σε όλη την Ευρώπη και βόρεια Αμερική αδιάκοπη αύξηση πληθυσμών.
Τι συμβαίνει σήμερα σε προηγμένες χώρες όπως η Κίνα και Κορέα, ή αναπτυσσόμενες οικονομίες όπως η Ινδία; Ο πληθυσμός σταθεροποιήθηκε και τώρα, με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, μειώνεται σχεδόν παντού. Ομοίως και στην Ελλάδα.
Ο κ. Παύλος Μπαλτάς του Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών ορθά επισημάνει (στο ίδιο άρθρο) πως “Η μείωση της γονιμότητας από το 1950 και μετά είναι σταθερή σε όλον τον κόσμο, είναι παγκόσμιο φαινόμενο.”
Ακριβώς. Μα ποια είναι η αιτία ή ποιες οι αιτίες;
Είναι παντελώς παραπλανητικές οι συζητήσεις περί οικονομικής δυσπραγίας, ανεργίας, μετανάστευσης και παρόμοια. Και τα επιδόματα, vouchers και παρόμοια, όχι μόνο δεν λύνουν το πρόβλημα, μα το επιτείνουν καθώς στηρίζουν την τάση.
Σχόλια αναγνωστών είναι πολύ ορθότερα προς ορθές εξηγήσεις του φαινομένου και, ίσως, και λύσεις.
Ένας προτείνει αντί να δίνονται επιδόματα, να επιβάλλονται πρόστιμα σε ανύπαντρούς 35 ετών και άνω και σε ζευγάρια που δεν κάνουν παιδιά. (Το ίδιο μέτρο προστίμων να επιβληθεί σε νεαρούς άνεργους ενώ υπάρχουν θέσεις εργασίας.)
Άλλος πολύ ορθά επισημαίνει πως οι νέοι και νέες (περισσότερο) θέλουν να έχουν καλοπέραση και διασκέδαση. Να σπουδάσουν, να ταξιδέψουν, να πηγαίνουν διακοπές και να έχουν καλό εισόδημα και περιπέτειες. Αν και όταν αποφασίσουν πως θέλουν τους μπελάδες της οικογένειας, είναι αργά διότι συχνά ως ηλικιωμένες γυναίκες δεν μπορούν πια να τεκνοποιήσουν.
Εδώ πρέπει να αναζητηθούν οι αιτίες και όχι σε πολιτικές της κυβέρνησης. Η μόνη πολιτική της κυβέρνησης θα πρέπει να σχετίζεται με ορθή παιδεία.