Επιστολή του Μαρσίλιο Φιτσίνο* στον Giovanni Pierο από την Πάδουα
Στις μέρες μας υπάρχουν πολλοί που δεν είναι φιλόσοφοι, αλλά μόνο εραστές φιλοσοφικής επίδειξης. Τέτοια είναι η αλαζονεία τους που ισχυρίζονται ότι κατέχουν τη διδασκαλία του Αριστοτέλη, έστω και αν άκουσαν τα λόγια του ίδιου του Αριστοτέλη σπάνια και μόνο για λίγο. Αλλά και τότε δεν μπορεί παρά να κατάλαβαν πολύ λίγα πράγματα, αφού δεν άκουσαν τα λόγια του στα Ελληνικά αλλά μόνο “τα τραυλίσματα άλλων σε ξένη γλώσσα (1) όταν αυτοί οι άνθρωποι ρητορεύουν ανάμεσα στους νέους στην αγορά, φαίνονται στα πλήθη να γνωρίζουν πολλά. Αν όμως τους θέσεις προσεκτικές ερωτήσεις ιδιαιτέρως, θα ανακαλύψεις ότι γνωρίζουν λίγα περί φυσικής, λιγότερα περί μαθηματικής και ακόμα πιο λίγα περί μεταφυσικής.
Αυτοί οι άντρες είναι αγοράκια, ακόμα και σε ηλικία εβδομήντα ετών· δεν έχουν γνώση ούτε ρητορικής αλλά ούτε και της γραμματικής! Δεν συλλογίζονται τα φυσικά και τα θεϊκά φαινόμενα, αλλά εμβαθύνουν σε λεκτικά σχήματα μιας ξένης γλώσσας που μπλέκουν και μπερδεύουν βλακωδώς. Έτσι αυτοί οι ματαιόδοξοι σοφιστές χρησιμοποιούν στις συζητήσεις τους θέματα κατάλληλα για αγοράκια και όχι για άντρες. Μιλούν με τέτοιο τρόπο που σε κάνει να καταδικάσεις τη φιλοσοφία, εξαιτίας της ομιλίας τους, και ζούνε με τέτοιο τρόπο που σε κάνει να κατακρίνεις τη φιλοσοφία, εξαιτίας της ζωής τους. Σωστά, επομένως, ο Πλάτωνας ονόμασε τέτοιους ανθρώπους όχι συζύγους, αλλά μοιχευτές της φιλοσοφίας: από αυτούς, είπε, μόνο νόθα παιδιά, δηλαδή γελοίες θεωρίες, ξεπετιούνται ανάμεσα στους φιλοσόφους. (2)
Γι’ αυτόν τον λόγο, φίλε μου, σε συγχαίρω που δεν μιμείσαι τις παιδαριώδεις ανοησίες και ματαιοδοξίες αυτών των ανθρώπων, που δεν πάνε να πιούνε βαθιά από την πηγή, αλλά μόλις και ρουφάνε από ρυάκια: δεν ακολουθούν το φως της αλήθειας, αλλά ανόητα κυνηγούν τους ίσκιους της δοξασίας. Γνώριζε ότι τελικά θα πλησιάσεις πιο κοντά στην αλήθεια, αν φροντίσεις προσεκτικά να αποφεύγεις τα μονοπάτια των παραπλανημένων ανθρώπων.
Χαιρετίσματα στον φίλο μας Bernardo Bembo, τον διάσημο Βενετσιάνο ρήτορα.
(1) Ησαΐας 28, 11.
(2) Πολιτεία VI, 495 Ε — 496.
