Επιστολή του Μαρσίλιο Φιτσίνο* στον Tommaso Minerbetti, έναν ανθρωπιστή.
Γιατί άραγε είναι πιο σκληρά τα παιδιά από τους γέροντες; Οι τρελοί από τους γνωστικούς; Οι ηλίθιοι από τους ευφυείς; Διότι οι πρώτοι είναι κατά κάποιον τρόπο λιγότερο άνθρωποι από τους άλλους. Έτσι αυτοί που είναι πιο σκληροί λέγονται απάνθρωποι και κτηνώδεις. Όσοι βρίσκονται πολύ χαμηλότερα από το πλέριο ανάστημα του Ανθρώπου, εξαιτίας μικρής ηλικίας ή νοητικού ελαττώματος ή σωματικής αρρώστιας ή κάποιας δυσμενούς θέσης των αστέρων, αυτοί ως επί το πλείστο μισούν ή αγνοούν το ανθρώπινο γένος, σαν να είναι κάτι ξένο που δεν σχετίζεται με τους ίδιους. Ο Νέρωνας, θα έλεγα, δεν ήταν άνθρωπος αλλά ένα τέρας με δέρμα ανθρώπου. Διότι αν ήταν αληθινά άνθρωπος, θα αγαπούσε όλους τους άλλους ανθρώπους σαν μέλη του ίδιου σώματος.
Οι συγκεκριμένοι άνθρωποι, πλασμένοι από μια ιδέα κατά την ίδια εικόνα και ομοίωση, είναι ένας άνθρωπος. Για τον λόγο αυτό, νομίζω, οι σοφοί έδωσαν σε μια μόνο από όλες τις αρετές ένα όνομα από τον ίδιο τον άνθρωπο: ο ανθρωπισμός, που αγαπά και φροντίζει όλους του
ς ανθρώπους σαν να είναι αδελφοί, γεννημένοι από τον ίδιο πατέρα σε μακρά διαδοχή.
Συνεπώς, μεγάλε ανθρωπιστή, να επιμένεις στην υπηρεσία της ανθρωπότητας. Τίποτα δεν είναι πιο αγαπητό στον Θεό από την αγάπη. Και δεν υπάρχει πιο σίγουρο σημάδι τρέλας ή μελλοντικής συμφοράς από τη σκληρότητα.
Να παραμείνεις φίλος στον Carlo Valguli (1) από την Brescia, διότι είναι ένας εξαιρετικός ανθρωπιστής που λάμπει στις ανθρωπιστικές μελέτες με τα Ελληνικά και τα Λατινικά του.
(1) Ο Κάρλο Βαλγκούλι ήταν δάσκαλος των γιων του Μινερμπέττι. Έγινε γραμματέας του Καίσαρα Βοργία, καθόσον αυτός ήταν ακόμη Καρδινάλιος.
