1. Υπάρχουν πολλά συμβάντα στη γνωστή μας Ιστορία που μπορούν να θεωρηθούν κομβικά με πολυάριθμες επιπτώσεις στις εξελίξεις σε πολλά μέρη του κόσμου επηρεάζοντας τη ζωή δισεκατομμυρίων.
Εδώ εξετάζω τις επιδράσεις που ακολούθησαν ένα κοινότυπο περιστατικό στις στέπες της Μογγολίας, όταν, το 1171 μερικοί Τάταροι δηλητηρίασαν έναν εχθρικό τους φύλαρχο Μογγόλο.
Επρόκειτο για τον Yesügei, τον αρχηγό της φατρίας Borjigin που έγινε ηγετική δύναμη στους Μογγόλους.
Ήταν επίσης ο πατέρας του Temügin Τεμουζίν που θα γινόταν γνωστός ως ο μεγάλος κατακτητής Τζένγκις Χαν – τότε μόλις 9 ετών.
Η πρώτη συνέπεια ήταν η φοβερή φτωχοποίηση της οικογένειας, καθώς η χήρα Hoelun μητέρα του Τεμουζίν, έμεινε απροστάτευτη με 5 αγόρια και μια κόρη. Επί 6 έτη ζούσαν σε μεγάλη στέρηση επιβιώνοντας με άγριους καρπούς και χόρτα και τις σάρκες από ψοφίμια ή το λιγοστό κυνήγι των αγοριών.
Στον νεαρό Τεμουζίν φούντωσε η φλόγα της επιθυμίας για έξοδο από τη στέρηση κι εκδίκηση μαθαίνοντας από τη μητέρα του και τις δικές του παρατηρήσεις την ανάγκη για ισχυρές συμμαχίες.
2. Η άνοδος του Τεμουζίν στην απόλυτη εξουσία ως ηγέτης όλων των φυλών κι εθνοτήτων στη Μογγολία ήταν δύσκολη και αργόρρυθμη.
Το 1206 στο Kurultai των Μογγόλων ηγετών αναγνωρίστηκε ως ο Χαν (βασιλιάς, κυβερνήτης) όλων των φυλών και αυτή η ενότητα έφερε ειρήνη. Ο Τζένγκις Χαν εισήγαγε στη διοίκηση και στον στρατό του την αξιοκρατία παραγνωρίζοντας την παράδοση που ήθελε ταξικές διακρίσεις και προαγωγές.
Μια από τις πρώτες άμεσες επιδράσεις με μακρόχρονες και πολύπτυχες εξελίξεις ήταν η εκτόπιση των Τούρκων. Αυτοί μετανάστευσαν δυτικά κι εγκαταστάθηκαν τελικά στην Ανατολία (σημερινή Τουρκία) καταλαμβάνοντας εδάφη που ανήκαν στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Αυτοί σταδιακά με τη δυναστεία του Οσμάν αναπτύχθηκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και σημερινή Τουρκία.
Στα επόμενα 5 χρόνια κατέλαβε στα νότια τη Δυτική Ασία και μετά τους Τζιν στα ανατολικά. Στην επόμενη δεκαετία, με τη βοήθεια του νεαρού στρατηγού του Σουμπουτάι επέκτεινε την αυτοκρατορία του ως τον Καύκασο κατακτώντας την κεντρική Ασία, τη νότια Ρωσία και τη βόρεια Περσία.
Ο διάδοχος του, Ογκεντάι, την επέκτεινε ως την ανατολική Γερμανία και Τσεχοσλοβακία κατακτώντας την ανατολική Πολωνία και ανατολική Ουγγαρία.
3. Υπολογίζεται πως σε αυτές τις εκστρατείες θανατώθηκε το 10% του σύνολου πληθυσμού της εποχής.
Μα οι επιδράσεις δεν παύουν εδώ. Οι Οθωμανοί απλώθηκαν νότια στη Συρία και στην Αίγυπτο κι έκλεισαν στους Ευρωπαίους τα λιμάνια στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Δρόμο του Μεταξιού.
Οι Πορτογάλοι έγιναν οι πρώτοι θαλασσοπόροι κι έμποροι που έπλευσαν γύρω από το ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας στην Αραβική και Ινδική θάλασσα. Τώρα μπορούσαν να φέρουν ποσότητες μπαχαρικών και μεταξωτών υφασμάτων πολύ φθηνότερα – ως και 90% !
Άλλες ευρωπαϊκές χώρες ακολούθησαν, άνοιξαν πανιά στην ίδια διαδρομή, διστακτικά στην αρχή, πιο ορμητικά αργότερα.
Η Ισπανία τόλμησε κάτι καινούριο. Αφού η γη ήταν στρογγυλή, το πλοίο μπορούσε να πλεύσει στην αντίθετη κατεύθυνση και να φτάσει στην Ινδία και την Ανατολή από τη Δύση! Κι έτσι, αντί για διάπλου στην Ινδία και Κίνα, ανακαλύφθηκε η νέα μεγάλη ήπειρος, που ονομάστηκε Αμερική, με τους δικούς της λαούς και τις απέραντες εκτάσεις που θα φιλοξενούσαν τους Ευρωπαίους μετανάστες.
4. Στο μεταξύ πίσω στην ανατολική Ασία, η Γουάν Δυναστεία των Μογγόλων διαλύθηκε. Στην εξουσία ήρθαν οι Κινέζοι Μινγκ. Μα φοβούμενοι νέες επιδρομές, αυτοί έχτισαν το Μεγάλο Σινικό Τείχος και κλείστηκαν στον εαυτό και τις παραδόσεις τους. Αυτή η απομόνωση είχε αρνητικά αποτελέσματα πολύ αργότερα καθώς οι ξένες Δυνάμεις εγκαταστάθηκαν και οδήγησαν τη χώρα στον «αιώνα της ταπείνωσης».
Συγχρόνως, όμως, στη νοτιοανατολική Ευρώπη οι Μογγόλοι καθυπόταξαν το Δουκάτο της Μόσχας και τις γύρω περιοχές των Ρώσων (Rus) – Σμολένσκ, Σούζνταλ και Ριαζντάν – όπως ονομάστηκε το 1283 όταν ο Δανιήλλος ορίστηκε κυβερνήτης, ανδρείκελο των Μογγόλων. Αυτό αναπτύχθηκε, τον 14ο αιώνα ενώθηκε με άλλα Δουκάτα και τον 15ο απορρόφησε και τη Δημοκρατία του Νόβγκοροντ, μένοντας υπό την επικυριαρχία των Μογγόλων για μεγάλα διαστήματα ως το 1480.
5. Μια δηλητηρίαση που έριξε μια οικογένεια στη φτώχεια, το πρώτο φτερούγισμα.
Ένας νεαρός που ήθελε αποκατάσταση κι εκδίκηση.
Ακολούθησαν κι άλλα φτερουγίσματα.
Μα από που παίρνουν ενέργεια για την κίνηση τα φτερά;
Ότι ου δύνασαι μίαν τρίχα λευκήν ή μέλαιναν ποιήσαι (Ματθ 5.36).
