Στην Ελληνο-Ρωμαϊκή Μυθολογία και κατ’ εξοχήν στο Μεταμορφώσεις (βιβλίο 6) του Οβιδίου (43 πκε–18 κε) η Αράχνη ήταν η κόρη ενός βοσκού ή βαφέα υφασμάτων που νωρίς έγινε εξαιρετική υφάντρα. Στην έπαρσή της αρνήθηκε να παραδεχτεί πως η δεξιότητά της οφειλόταν εν μέρει τουλάχιστο στη θεά όλων των τεχνών Αθηνά. Στη συνέχεια έγινε διαγωνισμός και η Αθηνά έφτιαξε μια ταπισερί όπου οι θεοί τιμωρούν τους θνητούς για την αλαζονεία τους ενώ η Αράχνη παρουσίασε σατιρικά τους θεούς που αποπλανούσαν θνητές – ο Ποσειδώνας, ο Απόλλωνας και, κυρίως, ο Δίας. Εξοργισμένη από το θέμα και την ανώτερη τέχνη της θνητής, η Αθηνά τη χτύπησε με την υφαντική σαΐτα κι έσκισε το υφαντό της. Ντροπιασμένη η κοπέλα αυτοκτόνησε. Η θεά, που δεν περίμενε αυτήν την εξέλιξη, τη λυπήθηκε και τη μετέτρεψε στην αρθροπόδα αράχνη (με το ακόνιτο, δηλητηριώδες φυτό), που από τη φύση της μένει κρεμασμένη και υφαίνει τον ιστό της.
Στη Μυθολογία των Ερυθροδέρμων στη Βόρεια Αμερική, η Γιαγιά Αράχνη είναι η Σοφία ενσωματωμένη μα ταπεινή και σχεδόν αόρατη στο χορτάρι ή σε θάμνους. Αυτή δίνει καθοδήγηση στους πρώτους ανθρώπους που βγαίνουν από το υπόγειο σκοτάδι πάνω στη γη να πάνε προς τα πιο εύφορα εδάφη. Αυτή τους συμβουλεύει γενικά για το καλό τους.
Στην Ινδική Μυθολογία η αράχνη είναι και θεά που λατρεύεται στην Επαρχία Κέραλα (στον ναό Palliyara Sree Bhagavathy). Είναι όμως και μια αράχνη που αφιέρωσε τη ζωή και τέχνη της στον θεό Shiva και ύφανε έναν εξαίρετο ιστό σε ένα Shiva-lingam στον ναό Shri Kalahasti. Ο μύθος λέει πως ο Σίβα έκαψε τον ιστό και όταν η αράχνη τον ξανάφτιαχνε, όσες φορές τον έφτιαχνε, εκείνος τον έκαιγε. Στη μεγάλη αφοσίωσή της η αράχνη έπεσε στη φωτιά προσφέροντας τη ζωή της στον θεό. Με την αυτοθυσία της έφτασε τη λύτρωση κι ενώθηκε με τον λατρευτό θεό.
Μα είναι επίσης και σύμβολο του ιστού της πλάνης που εξυφαίνουν ορισμένοι θεοί για να κρατούν τους ανθρώπους αιχμάλωτους στη δημιουργία. Στο Atharva Veda 8.8.6 λέγεται πως ο θεός Indra (ελλ. άνδρ-α;) έχει ένα δίχτυ το οποίο ρίχνει πάνω από τη δημιουργία και με το οποίο αιχμαλωτίζει τους εχθρούς του. Στο 8.8.8 με το δίχτυ του (εδώ σίγουρα η πλάνη) θολώνει με σκοτάδι την όραση, τις αισθήσεις, τον νου!
Στον Βουδισμό επίσης ο ιστός του Ίντρα χρησιμοποιείται ως σύμβολο για τη μεγάλη πλάνη της δημιουργίας.
Στη Muṇḍaka Ουπανισάδα 1.1.7 λέγεται: Όπως η αράχνη [από το ίδιο το σώμα της] εξυφαίνει τον ιστό της και τον αποσύρει πάλι…έτσι από το Άφθαρτο παράγεται όλος ο κόσμος.
